یکی از چالش های پیش روی «حسن روحانی» در دولت دومش، کاهش میانگین سنی کابینه دوازدهم است؛ بحثی که او به صراحت از اجرایی کردنش خبر داده و البته در هر محفلی هم که برای دیدارهای پس از انتخابات حاضر می شود، این مسأله به عنوان خواسته ای جمعی از او مطرح می شود.
به گزارش «تابناک»؛ روحانی در دولت اولش با اعلام میانگین سنی بالای وزرایش، در دفاع از این رقم سنی کابینه یازدهم گفت که وزارتخانه ها و پست وزارت، جای آزمون و خطا نیست. او بارها اعلام کرد که به وزیران با تجربه اش تأکید داشته تا از مدیران جوان در کنار خود استفاده کنند و به نوعی میانگین بدنه اجرایی کشور را با روشی دیگر پایین نگه دارند و چرخش نخبگان را اجرایی کنند.
رئیس جمهور آن روزها شعار می داد که وزیران من، فرماندهان کهنه کارند، نه سربازان میدان؛ اما در عین حال هم مطرح می کرد که به همه وزیران خود توصیه کرده که در رده های بعدی تا جایی که می شود از متخصصان جوان و بانوان استفاده کنند تا از این طریق زمینه بهره گیری از نیروی جوان و صحنه را برای تجربه اندوزی آنان در پست های حساس مدیریتی فراهم سازند.
حالا اما در نخستین نشست خبری خود پس از انتخابش به عنوان رئیس جمهور منتخب مردم برای دولت دوازدهم، وعده داده که سن کابینه را حداقل 5 سال کاهش دهد و بر اساس وعده او، باید میانگین سنی کابینه دوازدهم را به زیر 50 سال برساند؛ موضوعی که به جوان تر شدن اعضای کابینه ختم خواهد شد و احتمالا زمینه انجام تغییراتی را در دولت فراهم خواهد کرد.
چه کسانی از کابینه روحانی خداحافظی می‌کنند؟تأکید روحانی بر جوانگرایی در اولین گفت و گوی خبری اش و وعده اش برای تغییر میانگین سنی کابینه با این موضوع که میانگین اعضای دولت ۵ سال جوان تر خواهد شد، این پرسش را ایجاد می کند که کدام یک از دولتمردان کابینه یازدهم در کابینه دوازدهم به دلیل شعار جوانگرایی که رئیس جمهور داده است، میدان را ترک می کنند و از حضور در دولت دوازدهم باز می مانند؟
قطعا «محمد رضا نعمت زاده» وزیر صنعت و معدن ۷۲ ساله، نخستین گزینه ای خواهد بود که اذهان را متوجه خود خواهد کرد. نعمت‌زاده، مسن ترین عضو کابینه یازدهم است. وی پیش از انتخابات گفته بود که می خواهد عرصه را به جوان‌ترها واگذار کند و البته این روزها زمزمه هایی هم درباره کنار رفتن او از جمع اعضای دولت به گوش می رسد؛ بنابراین، یکی از گزینه های تغییر کابینه احتمالا او باشد.
«محمد باقر نوبخت» سخنگوی دولت هم 66 سال دارد. او در کنار «علی اکبر صالحی» و «مجید انصاری» که 66 و 63 ساله هستند، سه معاون کهنسال روحانی به شمار می روند که باید دید رئیس‌جمهور آنها را هم برای جوانگرایی در دولت بعد کنار خواهد گذاشت یا خیر؟ شنیده شده است که احتمال ایجاد تغییراتی در سازمان انرژی اتمی برای دولت دوازدهم وجود دارد.
«اکبر ترکان»، دبیر شورای هماهنگی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی، «محمد فرهادی» وزیر علوم، «بیژن نامدار زنگنه» وزیر نفت، «محمود واعظی» وزیر ارتباطات و «ولی الله سیف» رئیس بانک مرکزی هم ۶۵ ساله هستند و بعید نیست قرعه به نامشان بیفتد و جزو تغییرات کابینه دوازدهم و دولت دوم «حسن روحانی» باشند. «سید محمودعلوی» وزیر اطلاعات و «محمد نهاوندیان» رئیس دفتر رئیس جمهور هم با ۶1 سال سن شاید در کاهش سن اعضای کابینه بتوانند یاری رسان باشند.
کدام دولت ها جوانگرا بودند؟هرچند میانگین سنی دولتمردان پس از جنگ 41 سال را نشان می دهد و در دو دولت «سید محمد خاتمی» این رقم به 65 سال افزایش یافت، در میان دولت ها پس از انقلاب، مصرترین رئیس دولت برای جوانگرایی «محمود احمدی نژاد» بود. او با شعارجوانگرایی و چرخش نخبگان به عرصه آمد؛ اما البته و به تدریج سن کابینه اش را در 8 سال بالا برد تا معلوم شود خود نیز اعتقاد لازم را به این مسأله در عمل نداشته است. جالب توجه اینکه میانگین سن وزیران دولت نهم در سال آخر دولت 52 سال بود و میانگین سن وزیران دولت دهم در سال آخر دولت هم به 55 سال رسید تا معلوم شود حقیقت با شعار فاصله دارد.
حضور مدیران و وزیران جوان در دولت های پس از انقلاب امری بدیهی و طبیعی بود، چون پس از پیروزی انقلاب اسلامی ـ چه در دوران جنگ تحمیلی که به فرماندهان جوان اعتماد شد و البته این مسأله اثرات مثبت بسیاری را برای کشور به دنبال داشت و چه در عرصه مدیریتی به کار گیری نیروهای جوان برآمده از دل انقلاب ـ مسأله ای طبیعی به نظر می رسید که البته تجربه موفقی بود و کادرسازی خوبی هم در آن سال ها انجام شد، اما به مرور در دولت های مختلف پس از انقلاب این موضوع به دست فراموشی سپرده شد و تربیت نیروی انسانی جوان شبیه آنچه در سال های آغازین انقلاب اتفاق افتاد، صورت نگرفت.
چرایی و چگونگی جوانگرایی؟هر چند اشكال و چالش دائمی عدم تربیت مدیران دولتی جوان، پس از انقلاب همواره ادامه داشته، در این خصوص نباید از نقش كمرنگ مراكز آموزشی و نهادهای علمی به سادگی گذشت.
متأسفانه در این سال ها ارتباط واقعی میان دانشگاه و مراکز اقتصادی و صنعتی و بخش مدیریتی آن وجود نداشته و هیچ مركز و یا نهادی مختص تربیت مدیران آینده نداشته ایم، اما هستند و بودند افرادی که کلی گویی کرده و می کنند و معتقدند باید مانند دوره های نهم ریاست جمهوری جوانگرایی را کلید زد.
در این سال ها كشور به نوعی مجبور به استفاده از مدیران خوش نام اما در برخی موارد سن بالا بوده و در ایامی چون دوران محمود احمدی نژاد است كه جوانگرایی و چرخش نخبگان در عرصه مدیریتی با حضور مدیران جوانتر تجربه شده، مدیرانی تربیت نشده و بدون تجربه آمده اند که در نهایت تجربه ای بد از حركتی خوب را ثبت كرده اند.
در همین راستا، نگاهی به دیگر كشور های جهان و كشورهای توسعه یافته هم گویای این حقیقت است كه در ژاپن، آمریكا و بیشتر كشورهای پیشرفته، ایجاد «آکادمی تربیت رهبران» راهكار اصلی برای تربیت مدیران نظام های اجرایی و سیاسی بوده که ورود تدریجی مدیران جوان به عرصه های مهم را تسهیل كرده است.
چهار سال دوم روحانی زمان اجرا کردن برنامه‌ها و تحرک استهرچند در چهار سال ابتدایی دولت روحانی او به کارگیری نیروهای باتجربه و مسن را برای از پیش رو برداشتن مشکلاتی که دامن گیر کشور است، دانست و معتقد بود باید ژنرال های با سابقه برای رفع مشکلات اساسی ناشی از تحریم ها و مشکلات اقتصادی سر کار باشند تا جاده را برای حرکت ماشین سیاست خارجی، اقتصاد و ... صاف کنند، هم اکنون پس از گذشت چهار سال، طبیعتا باید این اقدامات صورت گرفته باشد و پس از این شاهد تغییر رویکرد دولت در خصوص مشکلات و مسائل پیش روی کشور باشیم.
طبیعی است که اشاره رئیس جمهور به جوانتر شدن کابینه باید حاوی نکته هایی از این قبیل باشد که 4 سال دوم دولت روحانی باید زمان اجرای برنامه ها و تحرک باشد که این مسأله هم ذهن و هم نیروی جوانی می خواهد. به نظر می رسد، حال زمان بهره گیری از نیروی مشورتی با سابقه و به کار گیری نیروی اجرایی جوان، با انگیزه و پر تحرک است که بازسازی کابینه دوازدهم باید بر اساس آن صورت بگیرد.
کمتر کسی مثل آقای زنگنه پیدا میشه. 