به گزارش
تابناک اقتصادی، تاریخ اقتصاد ایران و جهان آینه ای است تمام نما از رویدادهای اقتصادی که در گذشته رخ داده است و بیانگر ریشه های تاریخی بسیاری از واقعیت های امروز ایران و جهان است. موضوع "اقتصاد ایران و جهان در گذر زمان" در این نوشتار به وقایع تاریخی هشتمین روز خرداد ماه اختصاص دارد که به طور مستقیم و غیر مستقیم اقتصاد ایران و جهان را متاثر کرده است.
8 خرداد 1311، شرکت سهامی تجارتی ایران در لیست خبرهای مهم اقتصادی قرار دارد. به گفته گزارشگر روزنامه در این روز قرار است که جلسه عمومی تجار در منزل امین‌الضرب تشکیل شود.
در این جلسه نیز مانند جلسه های پیشین، وزیر دربار، وزیر عدلیه و رییس اداره کل تجارت حضور دارند. دستوری هم که برای این جلسه تعیین شده، تصویب اساسنامه شرکت و سپس انتخاب هیات مدیره است. پس از ثبت رسمی شرکت قرار است که اگر کمپانی آمریکایی معادل سرمایه شرکت را پرداخت کند، بتواند نیمی از اعضای 12 نفره هیات مدیره را تعیین کند. روزنامه اطلاعات همچنین از استقبال گسترده تجار شهرستانی از تاسیس این شرکت گزارش می دهد و می نویسد: «علاوه بر تجار مرکز که استقبال شایانی از تشکیل شرکت سهامی نموده اند؛ این چند روزه مراجعات زیادی از تجار ولایات به اداره کل تجارت و اتاق تهران شده و استعلام نموده اند که می توانند در این شرکت وارد شوند و جواب های مقتضی صادر شده است. مخصوصا تجار مشهد مبالغی تعهد نموده اند که تلگرافی اطلاع داده شد، ثلث از تعهدات خود را به شعبه بانک خراسان تحویل و رسید دریافت دارند. همین طور به تجاری که از سایر نقاط مراجعه کرده اند اطلاع داده شده است که بایستی ثلث از تعهدات خود را به بانک های محل تسلیم دارند.»
در این روز همچنین خبری از وزارت مالیه آن زمان منتشر شده است. بر اساس این خبر که از طرف این وزارت، به تمام مالیه های ادارات و ولایات، متحدالمالی فرستاده شده مطابق مقررات قانون مالیات بر شرکت ها و عایدات تجار، شرکت های تجارتی و اصناف بایستی نیم درصد علاوه بر مالیات خود را برای تامین مخارج اتاق های تجارت بپردازند.
خبر جالب دیگر هشتم خردادماه به راهکار اداره کل تجارت برای بهبود صادرات برمی گردد. مطابق با خبر منتشر شده در این زمینه مقداری از برگه های ایرانی با نمونه های هامبورگی آن برای مطالعه و توجه تجار فرستاده شده است. به گفته روزنامه با توجه به کیفیت یکسان این محصولات، برگه های هامبورگی بیش از دوبرابر برگه های ایرانی فروخته می شود که این به نظافت آنها برمی گردد. برای همین اداره کل تجارت از تجار خواسته است با در نظر گرفتن اصول نظافت اقدام به صادرات محصولات کشاورزی کنند. نرخ ارز در این روز هم افزایش پیدا کرده و به 109 ریال رسیده است. با این حال نرخ اجناس تفاوتی نکرده اما معامله در بازار کمتر صورت می‌گیرد. بلدیه تهران اعلامیه ای را منتشر کرده و قیمت اجناس را معین کرده و از کسبه خواسته که بالاتر از نرخ اعلام شده، اجناس خود را نفروشند.
همچنین در این روز، اطلاعیه ای توسط وزارت مالیه به کلیه مالیه های ولایات و ایالات صادر گردید که ضمن آن گفته شد: مطابق مقررات قانون مالیات به شرکت ها و عایدات تجار و شرکت های تجارتی و اصناف و حق العمل‌کار، باید صدی نیم، علاوه بر مالیات خود جهت مخارج اتاق های تجارت بپردازند و به موجب اصلاحاتی که اخیرا به عمل آمده است، صدی نیم مزبور به صدی یک (برای تامین مخارج مذکور) ترقی داده شده است. علی هذا صدی یک مالیات مزبور را از کلیه مشمولان مواد 5، 6، 7 قانون مذکور دریافت نموده و بر حساب مخصوص نگاه دارید و پرداخت آن به موجب اجاره نامه خزانه داری کل خواهد بود که بنا به دستور اداره مربوطه اجازه داده می شود و ضمنا متذکر می گردد که چون تجار و اصناف حق العمل‌کار و شرکت های تجارتی باید تا 15 خرداد جاری مالیات قانونی خود را بپردازند، ادارات مالیه می توانند صدی یک مذکور را که جهت تامین مخارج اتاق های تجارت منظور شده است نیز دریافت کرده و در جوازی که برای آن ها صادر می کنند، پرداخت صدی یک را قید نمایند.
8 خرداد 1313، قانون اجازه تاسیس دانشگاه در تهران تصویب شد.
8 خرداد 1330، شمس الدین میرعلائی وزیر اقتصاد ملی با حفظ سمت به عنوان مامور فوق العاده دولت در خوزستان و استاندار استان ششم تعیین شد.
8 خرداد 1331، بنگاه آبیاری ایران اعلام کرد عملیات ساختمانی احداث تونل انحرافی سد کرج پایان یافت. در اطلاعیه بنگاه آبیاری ایران آمده است: این تونل انحرافی برای دور کردن آب رودخانه از محل ساختمان و سد کرج در نظر گرفته شده بود و از سال گذشته (1330) حفر تونل مزبور آغاز شده بود و 385 متر تونل ایجاد گردید که در نتیجه آن محل ایجاد ساختمان سد کرج برای عملیات آماده شود. بنگاه آبیاری ایران برای تامین آب و برق مورد نیاز تهران از پنج سال پیش فکر ایجاد سد روی رودخانه کرج را دنبال نمود و پس از مطالعات مقدماتی به وسیله مهندسان بنگاه و تعیین محل ایجاد سد، جهت تهیه نقشه ها و بررسی پروژه های ساختمانی لازم، قراردادی را با بنگاه «مترو پولتین کلونیال» فرانسوی منعقد کرد و قرار شد سد کرج در کیلومتر 3/ 23 جاده کرج به چالوس احداث شود. ارتفاع آن در حدود 150 متر و قطر آن در پایین 32 متر و در بالا به 4 متر می رسد و عرض سد 75 متر است که در نتیجه منبعی به گنجایش تقریبی 150 میلیون مترمکعب ایجاد خواهد شد. از آب این سد برای ساختن دو کارخانه برق که یکی به قدرت تقریبی 25 تا 30 هزار کیلووات و دومی به قدرت 40 تا 45 هزار کیلووات است و در انتهای تنگه کرج ساخته خواهد شد استفاده می شود که آب پس از خروج از توربین های کارخانه اول به وسیله مجرایی به طول 13 کیلومتر هدایت خواهد شد.
همچنین در این روز، دو تن از نمایندگان موسسه خیریه «فورد» که وارد تهران شده بودند اعلام کردند قصد دارند که از طرف موسسه متبوع خود و از نظر ارزی به ایران کمک کنند. آقایان «جان مولر» و «روی کانلیف» دو تن از اعضای بنگاه خیریه «فورد» درباره مسافرت به ایران اظهار داشتند: ما ماموریت رسمی نداریم و فقط مشغول بازدید از ایران و سایر نقاط آسیا می باشیم و در تهران با مقامات دولتی و غیردولتی ملاقات و مذاکره خواهیم کرد و این مذاکرات بیشتر در اطراف پروژه هایی خواهد بود که بنگاه «فورد» می تواند از نظر تامین ارز خارجی به ایران کمک کند و ما این‌گونه پروژه ها را اگر پیشنهاد شود مطالعه خواهیم کرد. یکی از آنها توضیحات دیگری نیز داد و اضافه کرد: بنگاه «فورد» در نظر دارد 100 نفر از آسیا انتخاب کرده و برای آشنا ساختن آنها به رشته های مختلف با هزینه خود به آمریکا اعزام نماید تا پس از مراجعه به کشورهای خود بتوانند مورد استفاده واقع شوند. بنگاه فورد یک موسسه غیرسیاسی می باشد که هزینه عملیات آن از طرف مرحوم «ارسل فورد» پسر «هنری فورد» صاحب کمپانی «اتومبیل فورد» تامین شده و ریاست این بنگاه (در سال 1331) به عهده «پل هوفمان» رئیس سابق برنامه همکاری اقتصادی آمریکا در اروپا است.
8 خرداد 1355، ورود اتومبیل های خارجی به ایران در سال جدید روزانه به 200 دستگاه افزایش یافت.
منابع: آرشیو روزنامه دنیای اقتصاد
