حمید بعیدی نژاد مذاکره کننده هسته‌ای ایران در جریان مذاکرات منتهی به برجام و سفیر کنونی ایران در انگلیس، در یادداشت‌هایی با تحلیل تحریم‌های تازه سنای آمریکا علیه ایران، از شرایط دشواری که این مصوبه برای دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا به وجود آورده، سخن به میان آورده و تأکید کرده که ترامپ به واسطه گره خوردن تحریم‌های ایران به تحریم‌های روسیه، گرایش به وتوی این تحریم‌ها دارد اما این اتفاق شدنی نیست.
به گزارش «تابناک»؛ پس از تصویب تحریم‌های آمریکا موسوم به S722 در سنای آمریکا، حمید بعیدی نژاد مذاکره کننده هسته‌ای ایران که اکنون سفیر ایران در انگلیس است، به تحلیل این تحریم‌ها پرداخت و در این زمینه نوشت: «مجلس سناي آمريكا روز گذشته بعد از چند هفته مذاكرات فشرده با اكثريت نزديك به اتفاق آراء لايحه تشديد تحريمهاي ايران را به تصويب رسانيد. مهمترين محورهاي اين لايحه عليه ايران عبارتند از؛
١- متعهد نمودن دولت آمريكا به مسدود كردن حساب هاي بانكي و ممنوعيت سفر شخصيت هاي حقيقي و حقوقي كه در توسعه برنامه موشكي ايران راي حمل سلاح هاي هسته اي و ديگر سلاح هاي كشتارجمعي طراحي مي شوند، مشاركت دارند.
٢- متعهد كردن دولت آمريكا به تحريم اشخاص حقيقي و حقوقي كه مرتكب نقض فاحش حقوق بشر در ايران مي شوند.
٣- تحريم سپاه پاسداران و سپاه قدس كه به اقدامات برهم زننده ي ثبات در منطقه دست ميزنند
٤- متعهد نمودن دولت آمريكا به اعمال تحريم هاي موجود در قطعنامه هاي شوراي امنيت پيرامون فروش و انتقال سلاحهاي متعارف پيشرفته به ايران و تحريم كسانيكه اين تحريمها را نقض كنند. جديدترين اين موارد، تحريم سپاه و نيروي قدس ميباشد كه نشان دهنده استيصال و بغض و كينه آمريكا از شكست سياست خود و متحدين در منطقه ميباشد.»
بعیدی نژاد می افزاید: «سناتور كوركر به همراه برخي ديگر از سناتورهاي تنظيم كننده ي اين لايحه ادعا كردند كه اين لايحه بنحوي نوشته شده است كه با متن برجام انطباق داشته باشد و با تعهدات آمريكا در برجام تعارضي نداشته باشد.
قطعا هيأت عالي نظارت بر برجام واكنش مقتضي كشورمان را در برابر اين لايحه وقتي به قانون تبديل شد را تنظيم خواهد نمود. اما تحولاتي در آخرين روزهاي منتج به تصويب اين لايحه بوقوع پيوست كه ابعاد جديدي به اين لايحه اضافه كرد و حتي نقطه ي تمركز اين لايحه را از بحث تحريم ايران به بحث تحريم روسيه تغيير داد بطوريكه موضوع تحريم ايران در اين لايحه كاملا تحت الشعاع تحريمهاي گسترده ي روسيه قرار گرفت.
مهمترين امري كه در اين ميان به وقوع پيوست به تفاهم رسيدن دو حزب دمكرات و جمهوريخواه به وارد كردن موضوع تحريم روسيه بعلت اتهام دخالتهاي اخير اين كشور در كارزار انتخاباتي آمريكا در اين لايحه بود. در حالي كه سنا ميتوانست تحريم هاي روسيه را در قالب يك لايحه مستقل جديد وضع كند، فرآيند مذاكرات دو حزب بدينجا رسيد كه تحريم هاي روسيه نيز در همين لايحه درج شوند.
مهمترين دليل اين كار فشار حزب دمكرات بود كه وضع تحريمهاي ايران را كه مورد اشتياق حزب جمهوريخواه بود به وضع تحريمهاي روسيه گره زد و اعلام كرد كه اگر به حمايت دمكرات ها براي تحريم ايران علاقه مندند بايد بموازات آن تحريمهاي روسيه نيز همزمان در همين لايحه مورد تصويب قرار بگيرند.»
سفیر ایران در انگلیس در ادامه یادداشتش می آورد: «اين در حالي بود كه وزير خارجه آمريكا با حضور در سنا نگراني جدي دولت از ورود سنا به بحث تحريمهاي روسيه را اعلام كرده بود. دولت آمريكا صراحتا اعلام كرده بود كه اقدامات سنا نبايد فرآيند گفتگو ميان آمريكا و روسيه براي رفع اختلافات را تضعيف كند. اما اين دقيقا كاري است كه اين لايحه انجام ميدهد.
اين لايحه با شديدترين عبارت بنديها اقدامات روسيه در انتخابات آمريكا، در اكراين و منطقه خاورميانه را محكوم نموده و تحريمهاي بسيار سنگيني را بويژه عليه بخش انرژي روسيه تحميل ميكند كه به گفته ي كارشناسان، پروژه هاي بسيار مهم مد نظر روسيه در كشف ذخاير جديد انرژي در مناطق ويژه ي يخبندان و همچنين توليد نفت شيل در اين كشور را كه قرار بود با سرمايه گزاري هنگفت و فن آوريهاي مدرن كمپانيهاي بزرگ نفتي غربي انجام شوند را تا سالهاي سال به عقب مي اندازد. ضمن آن كه وضع تحريم هاي سنگين عليه روسيه در بخش سرمايه گذاري در بخش انرژي داراي تاثيرات فراملي نيز هست و مشخصا اين تحريمها شركتهاي اروپايي را هم در بر ميگيرد.»
بعیدی نژاد با اشاره به تاثیر این لایحه بر عملکرد دولت ترامپ، متذکر می‌شود: «بر اين اساس لايحه سنا با وارد شدن بحث تحريم روسيه عملا به لايحه اي ضد ترامپ تبديل شد. در اقدامي مقابله جويانه با ترامپ، سنا حتي تصميم به لغو تحريمهاي عليه روسيه در اين لايحه در آينده را نيز از اختيار رئيس جمهور خارج نموده و اين تصميم را به سناي آمريكا محول كرده است. با اين بند و با توجه به روند تحولات سياسي آمريكا امكان لغو تحريمها عليه روسيه عملا بسيار ضعيف خواهد شد.
اقدام ديگري كه باز جهت گيري مقابله جويانه ي اين مصوبه سنا با دولت ترامپ را نشان ميدهد، حمايت قاطع سنا با يكصد رأي تمامي سناتورها از اضافه كردن اصلاحيه پيشنهادي ديگري در اين لايحه در خصوص اعلام حمايت آمريكا از اصل بنيادين ناتو در حمايتهاي متقابل نظامي در ميان اعضاي ناتو ميباشد كه ناظر بر اين است كه حمله به يك كشور عضو ناتو حمله به ديگر اعضاي ناتو تلقي شود. اين اصلاحيه در پاسخ به سياست مبهم ترامپ اتخاذ گرديد كه در اقدامي نادر در اجلاس اخير سران ناتو از بيان تعهد دوباره آمريكا به دفاع دسته جمعي اعضاي ناتو از يكديگر در برابر حمله خارجي طفره رفته بود.
حال ترامپ با شرايط بسيار دشواري مواجه شده است. شكي نيست كه اجراي اين لايحه به همين شكل كه تصويب شده است روابط ناپايدار فعلي آمريكا و روسيه را وارد يك دوره ي تنش ميسازد.
روسيه پس از تصويب اين لايحه اعلام نمود كه در صورت تبديل شدن اين لايحه به قانون، قطعا اقدامات متقابلي را عليه آمريكا وضع خواهد نمود. بر اين اساس اگر ترامپ موفق به مديريت اين شرايط نشود، روابط آمريكا با روسيه به سطح تنش آميزي خواهد رسيد و دولت او را با بحراني جدي مواجه خواهد كرد. اما بدون شك اين اقدام سنا پاسخي به شرايط سياسي داخلي آمريكاست و مي توان آن را به تلاش مجلس سنا جهت پيگيري پرونده ي اتهام ارتباط نظام يافته ي مقامات وابسته به ترامپ با روسيه نيز مرتبط دانست.
حال لايحه سنا براي تصويب بايد به مجلس نمايندگان برود كه در صورت تصويب بايد به امضاي رئيس جمهور نيز برسد. رئيس جمهور البته در صورت مخالفت ميتواند لايحه را وتو كند. اما از همين الان اعضاي سنا ترامپ را از وتوي اين لايحه برحذر داشته اند و با توجه به حمايت بالايي كه اين لايحه در ميان سناتورها دارد تهديد كرده اند كه سنا از قدرت كافي براي نقض وتوي رئيس جمهور برخوردار است و حتما هم اين كار را خواهد كرد.
با وضعيتي كه پدید آمده است، رئيس جمهور آمريكا در برابر بسيار دشواري قرار گرفته است و قطعا امضاي لايحه توسط او نيز وي را از اين شرايط سختي نجات نخواهد داد، چرا كه با دست خود روابط آمريكا با روسيه را به بحراني فرو مي برد كه باعث خواهد شد اين كشور را در مسيري تقابلي با روسيه قرار دهد و شرايط بسيار بغرنجي را در سياست خارجي آمريكا بويژه در مباحث منطقه اي براي اين كشور رقم بزند.»
یادداشت بعیدی نژاد با تعبیرها و تفسیرهایی همراه بود و به همین دلیل مذاکره کننده ارشد هسته‌ای پیشین ایران، یادداشت تازه‌ای منتشر کرد و کشمکش سیاسی در آمریکا را به صورت مفصل‌تر مورد اشاره قرار داد. در این یادداشت تاکید شده است: «١- يادداشت قبلي بنده بدنبال پاسخ به اين سؤال نبوده است كه آيا مفاد اين لايحه ناقض برجام ميباشد يا خير. بديهي است كه با توجه به حساسيت و پيچيدگي موضوع، اثبات انطباق يا عدم انطباق مفاد اين لايحه با برجام نياز به بررسيهاي دقيق كارشناسي دارد كه حتما تحت اشراف و هدايت مقامات و نهادهاي عالي صورت گرفته يا صورت خواهد گرفت.
اين بررسي هاي كارشناسي در شرايطي كه سناتورهاي تصويب كننده و تنظيم كننده ي اين لايحه ادعا كرده اند كه تمامي موارد احتمالي تعارض در متن اين لايحه با برجام را از لايحه حذف كرده اند و از نظر آنان متن لايحه منطبق با تعهدات آمريكا در برجام است، اهميت بيشتري هم پيدا مي كند. بديهي است كه با تكميل بررسي هاي كارشناسي، هيأت عالي نظارت بر اجراي برجام در مقطع مناسب تصميم نهايي در خصوص تعارض وضع تحريمهاي جديد با برجام را اتخاذ خواهد نمود.
٢- در شرايط فعلي متن تحريم هاي جديد فقط لايحه اي است كه در سطح مصوبه ي سناي آمريكاست و هنوز براي تبديل شدن به قانون بايد دو مرحله را بگذراند. اول بايد به تصويب مجلس نمايندگان آمريكا برسد كه بر اساس آنچه در آمريكا مطرح شده تا چند هفته به طول مي انجامد و دوم آنكه بعد از تصويب مجلس نمايندگان بايد به امضاي رياست جمهوري برسد. بنابر اين لازم است در اين ايام از هر گونه شتابزدگي در اعلام مواضع رسمي از سوي نهادهاي قانوني نظام خودداري شود و واكنشهاي رسمي به زمان طي مراحل قانوني اين لايحه موكول شود.
٣- بنا به دلايلي كه در يادداشت قبلي تشريح شد، شرايط سياسي داخلي در آمريكا تصويب اين لايحه را با تاخير زيادي روبرو ساخت. فضاي ضد روسيه در آمريكا و بويژه در فضاي مجلسين آمريكا كه با احضار مسئولين ارشد دولت براي گرفتن اعتراف به نقش داشتن در ماجراي ادعاي دخالت روسيه در انتخابات آمريكا به اوج رسيده است، نهايتا باعث شد كه تحريم هاي گسترده عليه روسيه كه علي الاصول مي بايد تحت لايحه ي مستقلي به تصويب مي رسيد، وارد همين لايحه تحريم هاي ايران شد كه واقعا عجيب هم بود.
در چنين فضايي امضاي لايحه تحريم هاي ايران كه چون مورد حمايت كامل دولت ترامپ بود، براحتي از سوي ترامپ امضا ميشد اما حالا اين لايحه شرايط جديدي پيدا كرده است و به علت آنكه تبديل شدن آن به قانون بشدت روابط آمريكا و روسيه را تحت تأثير قرار خواهد داد، امضاي آن ممكن است با پيچيدگي‌هايي مواجه شود. الان صحبت از وتوي اين لايحه توسط ترامپ جدي است اما مشكل آن است كه به دليل حمايت وسيع سناتورها از اين لايحه، سناتورها ميتوانند با دو سوم آراي خود، وتوي ترامپ را نقض كنند.»
لازم است عین بید به خودمون بلرزیم و جیکمون در نیاد!