بیطرف رسما مسئولیت شور شدن کارون بر اثر احداث «سد گتوند» را بر عهده گرفت!

چه کسی تصمیم گرفت، اشکال بزرگ و اساسی سد گتوند را با یک طرح من درآوردی رفع کند و با این تصمیم، فاجعه آفرید؟ شش سال پس از آبگیری این سد، بالاخره جواب این پرسش مشخص شد!

 

به گزارش «تابناک»؛ در حالی که سال ها از آبگیری سد گتوند و مشکل شوری آب کارون در پایین دست آن در نتیجه قرار گرفتن سازند نمکی در قلب دریاچه آن می‌گذرد و هنوز تدبیری برای رفع این مشکل بزرگ اندیشیده و به کار بسته نشده، بار دیگر بحث پیرامون این موضوع داغ شده است.

مشکلی بزرگ، دردناک و البته کهنه که حالا با دفاع گزینه پیشنهادی رئیس جمهور برای وزارت نیرو از احداث این سد، بار دیگر بر سر زبان ها افتاده است؛ با این تفاوت که بیطرف، وزیر سابق نیرو که طراحی و اجرای سد گتوند در زمان حضور وی در رأس وزارت نیرو کلید خورده، اطلاعات جدیدی درباره این اشکال به وجود آمده ارائه می‌کند که قابل تأمل است.

او که آماده حضور در مجلس شورای اسلامی در نشست رأی اعتماد به وزاری پیشنهادی می‌شود و بر اساس برخی گمانه زنی‌ها، احتمال رأی نیاوردنش زیاد است، در گفت‌وگو با خبرگزاری مجلس در خصوص مشکلات سد گتوند می‌گوید: «آب گیری زود هنگام پیش از تکمیل اجرای طرح پتوی رسی، علت وضعیت کنونی است.»

او در ادامه می‌افزاید: «مشاورین برای کنترل محدوده نمکی 2 راهکار نیز برای جداسازی این گنبد نمکی از مخزن و اجرای پتوی رسی ارائه کرده بودند و با مقایسه این دو روش علمی برای کنترل نمک در دریاچه، روش دوم به تصویب کارشناسان و مدیریت منابع آب دولت دهم و نهم قرار گرفت. روش مذکور می توانست کارآمد باشد، ولی متأسفانه پیش از آنکه کامل اجرا شود با تصمیم سیاسی سد آب گیری شد؛ لذا همه اشکال از این تصمیم نادرست نشأت می گیرد.»

بدین ترتیب مشخص می‌شود که مشکل بزرگ موجود بر سر راه احداث سد گتوند از ابتدا شناسایی شده؛ اما به هیچ وجه رفع آن در دستور کار قرار نگرفته است. اتفاقی که وزیر وقت نیرو به شکلی عجیب از کنارش عبور کرده و توضیح نمی‌دهد، به چه دلیل از شروع اجرای عملیات ساخت این سد از سال 80 تا پایان دوره حضور وی در وزارت نیرو در سال 84، هیچ راهکاری برای رفع این خطر تدارک دیده نشده است.

خطری که در دولت نهم دیده شد و آن گونه که بیطرف می‌گوید، دو راهکار برای رفعش پیشنهاد شد که در ادامه راهکار اجرای پتوی رسی برگزیده شد و در دستور کار قرار گرفت که بی اثر بود. راهکاری که از ابتدا هم می‌شد بی اثر بودنش را به سادگی حدس زد یا دست کم ریسک بی اثر بودنش را محاسبه کرده و برای شکستش برنامه ریزی نمود اما این گونه نشد.

این در حالی است که در کمال ناباوری، بیطرف بر این باور است که اجرای پتوی رسی طرحی علمی بوده و بر کارآمد بودنش تأکید دارد و مدعی است، دلیل شکست این ایده هزینه آفرین، آبگیری سد پیش از اجرای کامل آن بوده است؛ ادعایی که مجری ساخت این سازه و دولت وقت آن را مردود می‌خوانند و معلوم نیست، بیطرف بر چه مبنایی و با استناد به چه مستنداتی آن را مطرح می‌کند.

ماجرا زمانی عجیب تر می‌شود که بدانیم در طرح پتوی رسی، طراحیان و مجریان می خواستند برونزد سازند گچساران را به گونه ای بپوشانند که هرگز آب دریاچه سد به آن نرسد؛ یعنی پوشاندن بخش بیرون زده یک سازند مشهور زمین شناسی که به اندازه کوه در دریاچه سد قرار گرفته و قرار بوده چند متر رس، مانع از نفوذ آب به آن شود!

طرحی که سه روز پس از آغاز آبگیری سد شکست خورد و با فرو ریختن پتوی رسی گران قیمت اجرا شده در زمان طولانی، نوید شور شدن آب کارون برای همیشه را داد؛ اما نه آبگیری سد متوقف شد و نه آب از آب تکان خورد! اتفاقی که اگر آن روز رخ نمی‌داد، دیر یا زود به وقوع می‌پیوست و پیش بینی نشدنش، حکایت از سهل انگاری بسیار بزرگی دارد که بیطرف آن را «طرح علمی و کارآمد» می‌خواند.

بدین ترتیب مشخص می‌شود، وزیر اسبق نیرو و کاندیدای حضور دوباره در این پست، نه تنها بابت غفلت از این خطر بزرگ در سد گتوند، قبول مسئولیت کرده، که می‌پذیرد طرح پتوی رسی را مفید می‌دانسته و از اجرایش دفاع می‌کند؛ اعتراف تلخی پیرامون چرایی شور شدن آب کارون در محل سد گتوند و پایین دست آن که باید ببینیم چه واکنشی از طرف مجلس شورای اسلامی خواهد داشت.