شاید به‌عنوان کسی که به‌تازگی وارد حوزه‌ی کسبوکار شده است، آگاهی از کاربرد برخی مفاهیم مهم در حسابداری و نقش آنها در اداره‌ی کسبوکار، تأثیر مهمی در مدیریت کسب‌وکارتان در ادامه‌ی راه داشته باشد. یکی از این مفاهیمِ مهم، «سرمایه در گردش» است که برخی آن را با وجه نقد اشتباه می‌گیرند. در ادامه به بیان مفهوم و کاربرد سرمایه در گردش شرکت‌ها پرداخته‌ایم. با ما همراه باشید.
سرمایه در گردش چیست؟
سرمایه درواقع نام دیگر پول است و سرمایه در گردش به پولی اطلاق می‌شود که برای امور روزانه‌ی شرکت خرج می‌شود. در اصل می‌توان گفت سرمایه در گردش پولی است که به‌عنوان مدیر شرکت باید با آن کار کنید. از منظر مالی، سرمایه در گردش با سرمایه‌ی فعلی و بدهی جاری متفاوت است. سرمایه در گردشِ شرکت به پولی اطلاق می‌شود که در بانک قرار دارد و در صورت نیاز، قادرید به‌سرعت آن را به وجه نقد تبدیل کنید.
بدهی‌های جاری درواقع به تعهدات مالی‌ای گفته می‌شود که شما باید در طول سال، آنها را بپردازید. بنابراین، سرمایه در گردش به باقی‌مانده‌ی سرمایه‌ی نقدی شرکت در بانک پس از کسر بدهی‌های جاری اطلاق می‌شود.
در ابعاد وسیع‌تر می‌توان گفت سرمایه در گردش درواقع دماسنج سلامت مالی شرکت‌هاست. هرچه فاصله‌ی بین دارایی‌های شما و بدهی‌های کوتاه‌مدت شرکت‌تان کمتر باشد، نشانگر کسب‌وکاری سالم‌تر است. این حالت در صورتی نقض می‌شود که میزان بدهی‌های شرکت از سرمایه‌ی آن بیشتر شود که به‌معنی وجود سرمایه در گردش منفی در آن شرکت و افزایش احتمال ورشکستگی است.
چرا سرمایه در گردش مهم است؟
سرمایه در گردش، معیاری مرسوم در ارزیابی جریان مالی و بهره وری و سلامت کلی کسبوکار به‌حساب می آید، چراکه در مفهوم سرمایه در گردش، چنین مواردی نهفته است: وجه نقد شرکت، حساب‌های دریافتنی، حساب‌های پرداختنی، میزان بدهی سالانه و دیگر حساب‌های کوتاه‌مدت. ازطرف‌دیگر سرمایه در گردش به‌معنای فعالیت‌های شرکت، مدیریت خلاقانه، مدیریت بدهی، درآمد و پرداخت به تأمین‌کنندگان نیز هست.
سرمایه در گردش مثبت به این معناست که شرکت می‌تواند بدهی‌های کوتاه‌مدت خود را دراسرع‌وقت بپردازد؛ سرمایه در گردش منفی نیز حاکی از ناتوانی شرکت در پرداخت دیون کوتاه‌مدت است. کارشناسان همواره به کاهش سرمایه در گردش شرکت حساس‌اند، چراکه این اتفاق نشان‌دهنده‌ی آن است که بدهی‌ها و هزینه‌های شرکت در حال افزایش است و شرکت سخت در تلاش برای حفظ یا افزایش میزان فروش است. همچنین صورت‌حساب‌ها سریع پرداخت نمی‌شود یا حساب‌های بستانکاریِ شرکت به‌کندی دریافت می‌شود. این در حالی است که افزایش میزان سرمایه درگردش شرکت نشانه‌ی مثبتی محسوب می‌شود و درست برعکس تمام موارد ذکرشده را نشان می‌دهد.
راه‌های بسیاری برای ارزیابی سرمایه در گردش وجود دارد که از آن جمله می‌توان به نرخ تغییرات صورت دارایی‌های شرکت، نرخ حساب‌های بستانکاری، نسبت جاری، نسبت سرمایه، و حساب‌های پرداختنی اشاره کرد.
یکی از کاربردهای بسیار مهم سرمایه در گردش، در فهرست موجودی و دارایی شرکت نمایان می‌شود. برای شرکت‌ها، فهرست دارایی‌های بلندبالاتر یعنی تقویت سرمایه در گردش آن شرکت. وقتی سرمایه در گردش به‌درستی مدیریت نشود، این امکان وجود دارد که کسب‌وکارها بدون دراختیارداشتن نقدینگی لازم از سرمایه در گردش شرکت برای توسعه‌ی برنامه‌های شرکت استفاده کنند. در این حالت اگر برنامه‌های شرکت به‌سرعت به بازدهی و سوددهی نرسند، شرکت با مشکلات جدی مواجه خواهد شد و بدهی‌ها به‌سرعت افزایش خواهند یافت. این مورد وقتی اتفاق می‌افتد که شرکت به‌جای پیداکردن سرمایه‌گذار مناسب و سرمایه‌گذاری در اجرای طرح‌ها، برای هر کاری از وجه نقد استفاده کند که مسئله‌ی مثبتی در کسبوکار تلقی نمی‌شود، چراکه می‌توان از وجه نقد برای مصارف مهم دیگری استفاده کرد. درنتیجه به‌واسطه‌ی کاهش سرمایه در گردش شرکت، بسیاری از کسب‌وکارها قبل از رسیدن به سوددهی ورشکست می‌شوند. البته شرکت‌هایی که هزینه های خود را مدیریت می‌کنند، حتی‌الامکان از قرارگرفتن در چنین شرایطی جلوگیری می‌کنند.
کارشناسان به‌طورکلی معتقدند میزان و زمان جریان نقدینگی شرکت، نشانگر توانایی آن شرکت در عمل به تعهدات خود در سررسید پرداخت دیون است. فرمول سرمایه در گردش به این شکل است که شرکت بتواند بین دارایی‌های جاری برای پرداخت بدهی‌های جاری، تعادل برقرار کند که البته همیشه هم این معادله برقرار نیست، چراکه همواره بخشی از نقدینگی برای پرداحت حقوق و دستمزد کارکنان و انجام کارهای شرکت مورد نیاز است. یکی دیگر از مواردی که مفروضات مربوط به سرمایه در گردش را به‌هم می‌زند، تصور اشتباه در وصول لحظه‌ای حساب‌های دریافتنی از بدهکاران شرکت است، ولی در بسیاری از شرکت‌ها در عمل ثابت شده که این‌گونه نیست.
بنابراین ازجمله مواردی که همواره باید به آنها توجه کرد، زمان‌بندی دقیق در خرید دارایی‌های جدید و سیاست‌های دریافت حساب‌های پرداختنی و دریافتنی است، چراکه باتوجهبه همه‌ی این موارد است که مدیر شرکت می‌تواند روی دریافت طلبی قدیمی که از سررسیدش گذشته، حساب باز کند. البته همین تلاش برای افزایش سرمایه از طریق وصول حساب‌های دریافتنی نیز مستلزم سرمایه در گردش مختلف در شرکت‌های مشابه است. اما به‌طورکلی می‌توان گفت سرمایه در گردشِ استاندارد در صنایع مختلف با هم متفاوت است، چراکه برخی صنایع از تجهیزات گران‌قیمت یا روش‌های درآمدزایی متفاوتی استفاده می‌کنند و بنابه همین علل، رویکرد صنایع در استفاده از سرمایه در گردش مهم خواهد بود. پیداکردن روشی برای تسهیل پرداخت هزینه‌های نقدی شرکت به‌منظور باثبات نگه‌داشتن سرمایه در گردشِ شرکت، برای بسیاری از تولیدکنندگان و شرکت‌هایی که هزینه‌های جاری زیادی دارند، سخت است. به همین منظور، مقایسه‌ی سرمایه در گردش فقط در شرکت‌های مشابه در یک صنعت معنی پیدا می‌کند. این مقایسه از اهمیت خاصی برخوردار است و بالا یا پایین‌بودن سرمایه در گردش در هر صنعت باتوجهبه نرخ استاندارد آن صنعت ارزیابی می‌شود.
وقتی دارایی فعلی شرکت را بر بدهی جاری تقسیم کنید، به عددی می‌رسید که نشانگر سلامت نسبی شرکت شماست و این عدد همان نرخ سرمایه در گردش است.
نرخ سرمایه در گردشِ شرکت شما اگر بین ۱/۲ تا ۲ باشد، بدان معناست که شرکت‌تان نقدینگی لازم برای پرداخت بدهی‌ها را دارد، اما این بدان معنا نیست که دست از فعالیت برداشته و دیگر هیچ کاری انجام نشود.
نرخ سرمایه در گردش زیر ۱ به این معناست که شرکت شما سرمایه در گردش منفی دارد و به‌زحمت می‌تواند بدهی‌هایش را پرداخت کند.
نرخ سرمایه در گردش بالای ۲ نیز به این معناست که شرکت شما از نقدینگی زیادی برخوردار است که می تواند آن را در بخش‌های دیگر شرکت سرمایه‌گذاری کند. اگر در شرکت، نقدینگی اضافه داشته باشید، به این معناست که احتمالا تصمیمات مناسبی در شرکت گرفته نمی‌شود.
کسبوکارهایی که به سرمایه در گردشِ زیاد نیاز دارند
کسب وکارهایی که به‌طور زنجیره‌ای به هم وابسته‌اند یا به‌طور فصلی کار می‌کنند، اصولا نسبت‌‌به کسب‌وکارهای سالانه، به سرمایه در گردش بیشتری نیاز دارند. این موضوع شاید به‌خاطر نیاز آنها به پرداخت بدهی‌ها باشد، حتی بدهی‌های مربوط به مواقعی که شرکت کار نمی‌کند. به همین منظور باید وجه نقد بیشتری برای این مواقع نزد بانک داشته باشند.
برای مثال، فروشگاهی که به‌طورخاص به فروش کولرهای آبی می‌پردازد، در فصل تابستان فروش بسیار خوبی دارد. درنتیجه، صاحب این فروشگاه برای ادامه‌ی کسبوکار خود در فصول سرد که تمایل به خرید کولر کمتر است، باید از سرمایه در گردش بیشتری استفاده کند.
منبع: chetor.com
