روزنامههای امروز، بیانات روز گذشته مقام معظم رهبری در جمع تعدادی از طلاب حوزوی و خبر درگذشت ابراهیم یزدی وزیر امور خارجه دولت موقت را برجستهتر از سایر اخبار منعکس کردند. بانکدار شدن آستان قدس رضوی و اعلام آمادگی قوه قضاییه برای محاکمه سران فتنه از دیگر محورهای خبری روزنامههای امروز است. تحلیل هایی درباره تلاشها برای بازگشت رونق اقتصادی به ویژه در بخش مسکن نیز در تعدادی از روزنامهها منتشر شده است.
به گزارش «تابناک»، روز گذشته مقام معظم رهبری در آستانه آغاز سال تحصیلی مدارس علمیه در دیداری سه ساعته با جمعی از فضلا و طلاب حوزه علمیه استان تهران، با اشاره به امتیازات و ویژگیهای دوران حاکمیت نظام اسلامی برای انجام رسالت و وظایف اصلی روحانیت، تأکید کردند: امروز بشریت به ویژه نسلهای جوان به شدت نیازمند حرفهای نو هستند و اسلام حرفهای نو و جذابی در زمینه انسان، جامعه و سیاست دارد که اگر به گوش جهانیان رسانده شود، قطعاً پذیرنده بسیاری خواهد داشت.
بیشتر روزنامهها در صفحات نخست خود، بخشی از سخنان رهبر معظم انقلاب را به عنوان تیتر اول انتخاب کردند.
روزنامه اعتماد با انتخاب تیتر «انقلاب ادامه دارد» و شهروند با درج جمله «تا تشکیل جامعه اسلامی فاصله زیادی داریم» خبر این دیدار را منعکس کردند.
کیهان نیز این خبر را با تیتر «برای تداوم و حفظ انقلاب باید مبارزه کرد» پوشش داد.
دیگر خبری که به طور گستردهای در بیشتر روزنامههای امروز موضوع گزارشها ویادداشتهای متعددی شده، مربوط به درگذشت دکتر ابراهیم یزدی دبیرکل حزب نهضت آزادی و وزیر امورخارجه دولت موقت است.
بیشتر روزنامهها با درج عکس مرحوم یزدی و انتخاب تیترهای مرتبط خبر درگذشت این سیاستمدار کهنه کار را منعکس کردند. شرق در کنار تصویری متبسم از ابراهیم یزدی عنوان «خاموشی چریک گفت وگو» را تیتر کرد و اعتماد عنوان مرد صبور سیاست را برای او به کار برد.
روزنامه شهروند گزارشی با عنوان درگذشت ملی گرای میانه رو را به همین مناسب منتشر کرد و فرهیختگان تیتر «پایانی برای وزیر موقت» را در صفحه نخست خود گنجاند. روزنامه قانون که تصویر دکتر یزدی را در نیم صفحه اول خود چاپ کرده عنوان پایان یک عمر اعتدال را برای خبر درگذشت این شخصیت سیاسی انتخاب کرده است.
علیرضا علوی تبار طی یادداشتی در روزنامه اعتماد تحول سیاسی ابراهیم یزدی را تحلیل کرده است که در همین گزارش بخشی از آن را مرور میکنیم.
علاوه بر موارد یاد شده، موضوعات دیگری نیز در روزنامههای امروز محل بحث، یادداشت و گزارش شده است که در ادامه بخش هایی از آنها را مرور میکنیم؛
وزارت در انتظار یک زن
قانون در گزارشی از احتمال اضافه شدن یک وزیر زن به کابینه خبر داد و نوشت: الهام امینزاده، معاون سابق حقوقی رییسجمهور که مدرک دکتری خود را دررشته حقوق بینالملل مانند روحانی از دانشگاه گلاسکوی بریتانیا گرفته است، اکنون یکی از گزینههای احتمالی برای وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و اولین وزیر زن در دولت روحانی است.
یک منبع آگاه در گفت: وگو با «قانون» از احتمال انتخاب دکتر الهام امین زاده به عنوان گزینه پیشنهادی رییسجمهور برای اداره وزارت علوم خبر دارد. به گفته این منبع آگاه طی چند روز آینده، الهام امینزاده در جلساتی که در دولت و همچنین با شخص رییس جمهور خواهد داشت، برنامههای خود را برای اداره وزارت علوم ارائه خواهد کرد. این منبع آگاه خاطر نشان کرد: اوایل هفته آینده گزینه نهایی وزارت علوم معرفی خواهد شد که احتمال انتخاب الهام امین زاده به عنوان گزینه نهایی وزارت علوم بسیار زیاد است.
در حالی که با پایان کار دولت یازدهم انتظار میرفت الهام امین زاده که کارنامه موفقی نیز در چهار سال فعالیت در دولت داشت، برای وزارت دادگستری معرفی شود، اما همانگونه که خود نیز در گفتوگو با رسانهها اذعان داشت، با حضورش در این سمت مخالفت شد تا کابینه دولت دوزادهم همچون دولت یازدهم، وزیر زن نداشته باشد.
انتخاب وزیر زن یکی از مطالبات گسترده فعالان مدنی در زمان انتخابات بود و انتظار برای تحقق این خواسته با توجه به وجود وزیر زن در دولت احمدینژاد چندان دور از انتظار نبود، اما با ارائه لیست مردانه کابینه، همه امیدها برای داشتن وزیر زن بر باد رفت. برخی از فشارهای گروههای خاص برای ممانعت از معرفی وزیر زن سخن گفتند که سخنان رییس جمهور در زمان معرفی وزرای پیشنهادی نشان از حقیقی بودن این ادعاها داشت، زیرا او گفت: سه زن را به عنوان وزیر انتخاب کرده بود، ولی به دلایلی نشد. هرچند حضور زنان در مسند وزارت، موافقان و مخالفان خود را دارد، اما زنان در سالهای اخیر نشان دادهاند توانایی بالایی در امور اجرایی و تصدی مقامهای کلیدی دارند و اعتماد به آنان میتواند گره از بسیاری مشکلات باز کند. قانون اساسی نیز راه را برای انتخاب زنان در مناصب مهم حکومتی باز گذاشته است. هرچند عمل به اصل ۱۹ و ۲۱ قانون اساسی سالهاست با چالش مواجه بوده و حتی تدوین منشور حقوق شهروندی و توجه ویژه به حقوق زنان در اینمنشور نیز کار ساز نبوده است. زیرا مطابق ماده ١١ از بند «ب» منشور به حق زنان در استفاده از ذهنیتهای اجتماعی برابر در مدیریت، اجرا، سیاستگذاری، قانونگذاری و مشارکت فعال براساس موازین اسلامی و برابری انسانی توجه شده است. همچنین در ماده ٨٣ از بند «ص» نیزبه حق رعایت برابری جنسیتی در زمینه اشتغال و کار شایسته پرداخته شده است.
گزینههایی که پیش از این برای وزارت علوم معرفی شدهاند همه مرد بوده و تا زمان اعلام اسامی کابینه دوازدهم به مجلس شورای اسلامی، روسای چند دانشگاه شانس بالایی برای این سمت داشتند که تاکنون هیچ یک واجد شرایط شناخته نشدهاند. علی خاکی صدیق رییس دانشگاه خواجه نصیر، محمدعلی سبحان اللهی رییس دانشگاه خوارزمی، احمد معتمدی رییس دانشگاه صنعتی امیرکبیر و همچنین رضا فرجی دانا، جعفر توفیقی، محمود نیلی احمدآبادی (رییس دانشگاه تهران)، محمدرضا بهشتی و برات قبادیان، همگی جزو گزینههای مطرح در رسانهها بودند، اما در نهایت کابینه دوازدهم همچنان بدون وزیر علوم مانده و در حالی که برخی از قوت گرفتن شایعه انتخاب سرپرست فعلی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری دکتر سید ضیاء هاشمی به عنوان وزیر خبر میدهند، اما شنیدهها حاکیست دولت به دنبال گزینهای جدید برای این وزارتخانه است و شاید الهام امینزاده اوایل هفته آینده به عنوان گزینه نهایی معرفی شود.
تحول اساسی در زیست سیاسی ابراهیم یزدی
علیرضا علوی تبار، فعال سیاسی اصلاحطلب طی یادداشتی در روزنامه اعتماد نوشت: دکتر یزدی چهار ویژگی داشت که او را از دیگر فعالان سیاسی متمایز میکرد و به او هویتی مشخص و متفاوت میداد. او یک روشنفکر دینی، میهندوست مردمسالار، مبارز تشکیلاتی و اصلاحطلب بود. ابراهیم یزدی به این معنا یک روشنفکر دینی بود که سعی میکرد تا تفسیر و تعبیری مدرن از دین داشته باشد. به تعبیری با دیندارانه زندگی کردن در دنیای جدید و با دانش و ارزشهای دنیای جدید سازگار باشد. ایشان را نمیتوان جزو دینداران و دینشناسان سنتی قرار داد. به همین دلیل هم بود که جذب نوع دینشناسی مهندس بازرگان شده بود. او همچنین میهندوست مردمسالار بود. جریان ملیگرا در ایران طیف وسیعی است که در یک سر آن ناسیونالیسم رمانتیک قرار دارد و سر دیگر آن میهندوستی دموکراتیک. ناسیونالیستهای رمانتیک، ایران قبل از اسلام را مورد تأکید قرار میدهند.
آنها نسبت به اقوام اقلیتی که در ایران زندگی میکنند نگاه همدلانهای ندارند و به نوعی هم با توسعه آمرانه پیوند میخورند و نوسازی از بالا را در دستور کار قرار میدهند ولی کسانی که میهندوست دموکراتیک هستند که نمادش در تاریخ معاصر ایران دکتر مصدق است، معمولا با دموکراسی خیلی سازگار هستند و به هیچوجه نگاه تحقیرآمیز یا تبعیضآمیزی نسبت به اقلیتهای قومی داخل کشور ندارند. به لحاظ فکری دکتر یزدی جزو میهندوستان مردمسالار محسوب میشود. او همچنین یک مبارز تشیلاتی بوده، یعنی فعالیت سیاسی میکرد ولی در عین حال کاملا منضبط و در چاچوب کار تشکیلاتی فعالیت میکرد و تابع نظر جمع بود. دکتر یزدی فردی با تواناییهای سازماندهی بالا بود. در نهایت اینکه میتوان او را اصلاحطلب نامید. در واقع به دنبال روشها و شیوههای مسالمتآمیز تغییر سیاسی بود. او از تغییرات ناگهانی استقبال نمیکرد. این ویژگیهای او سبب میشود که دکتر یزدی چهرهای متمایز پیدا کند.
در زندگی سیاسی دکتر یزدی شاهد یک تحول مهم و اساسی هستیم. او در سالهای پیش از انقلاب و اوایل آن معتقد به روشهای انقلابی برای تغییرات بود، اما بعد از آن کمکم به روشهای اصلاحطلبانه برای ایجاد تغییرات در کشور باور پیدا میکند. مهمترین تحول فکری او انتقال از روش انقلابی به اصلاحطلبانه بوده است. این مساله حاصل یک جمعبندی و تجربه در زندگی سیاسی او بوده است. نیروهای سیاسی فعالی که پیش از انقلاب از روشهای انقلابی استفاده میکردند، بعد از انقلاب با واقعیتی مواجه شدند. مشکلی که استفاده از خشونت به عنوان ابزار برای ایجاد تغییرات اجتماعی ایجاد میکند، مورد توجهشان قرار گرفت. انقلابیون معمولا فکر میکنند که میتوان از خشونت به عنوان ابزار برای ایجاد تغییرات استفاده کرد، اما در عمل متوجه میشوند خشونت بعد از مدتی از حالت ابزاری خارج میشود و به صورت هدف درمیآید. همچنین انقلابیون تصور میکنند، جامعه مومی در دست انسانها است. یعنی به هر شکلی که دلشان بخواهد میتوانند آن را تغییر دهند ولی در عمل وقتی سعی میکنند جامعه را تغییر دهند، متوجه میشوند جامعه از قواعد و قوانین خاص خود تبعیت میکند و این طور نیست که هر طور اراده کنیم، بتوانیم به آن شکل دهیم. خطر تبدیل شدن خشونت از ابزار به هدف و ناممکن بودن تغییر دلخواه در جامعه باعث میشود که انقلابیون به تدریج به سمت روشهای اصلاحطلبانه بروند. دکتر یزدی فرد باهوشی بود. بعد از انقلاب شدیدترین شکلهای خشونت را در قالب جنگ عراق و جنگ داخلی و ترور تجربه کردیم. اینها باعث شده بود که دکتر یزدی به این جمعبندی برسد که بهترین روش اصلاحطلبانه است.
افرادی، چون دکتر یزدی به دلیل نقش فعالی که در ایجاد انقلاب و نظام داشتند دلبستگی به مجموعه نظام داشتند، اما علت تحول در زندگی سیاسی ابراهیم یزدی از روشهای انقلابی به روشهای اصلاحی بیشتر به جمعبندی تجربه سالهای بعد از انقلاب باز میگردد؛ شاهد بودیم که استفاده از خشونت هم لطمات جبرانناپذیری به مخالفان و منتقدان زد و هم اختلافاتی ساختاری در حکومت بعد از انقلاب ایجاد کرد.
وعدههای دشوار وزیر جوان
ابتکار در گزارشی نوشت: وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات که یکی از جوانترین وزارتخانهها است و وظیفه اصلی آن توسعه و ایجاد ظرفیتهای شغلی مطابق روز است، از اهمیت خاصی بهخصوص برای قشر جوان کشور برخوردار است. درهمین رابطه بحث اصلاح تعرفههای اینترنت که از حدود سه سال قبل مطرح شده و از سال بعد از آن اجرا شد، اینبار ازسوی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات مطرح شد. پیش از این طرحی در دولت یازدهم، آن هم ازسوی آذریجهرمی معاون وزیر ارتباطات وقت مطرح شد که مخالفان و موافقان زیادی داشت. اینبار خود او که سکانداری این وزارتخانه را به عهده گرفته، برنامه اصلی خود برای این سمت را «اصلاح تعرفههای اینترنت» و «رفع فیلتر شبکههای اجتماعی» نام برده است.
محمدجواد آذریجهرمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات درخصوص برنامه برای کاهش تعرفه اینترنت، گفت: در دنیا، اینترنت موبایل گران است؛ با وجود این ما به لحاظ شاخص نسبت هزینه به درآمد در دنیا در ۱۰ کشور اول جهان هستیم. آن چیزی که در کشور مشکل داریم اینترنت ثابت است و در این حوزه شاخصی بهتر از نود نداریم. این نشان میدهد غیرطبیعی بودن اینترنت در حوزه ثابت برای ما یک معضل جدی است که جلوی رشد بازار را میگیرد. برنامه ما اصلاح این تعرفههاست. از همان روز اول که سرکار آمدیم براساس کارهایی که پیش از این شده بود، کمیتهای تشکیل دادیم و تلاش میکنیم ظرف یک ماه آینده به این موضوع رسیدگی کنیم. در برنامه ۱۰۰ روزه دولت این به عنوان یکی از وعدههای دولت است که به وضعیت تعرفهها رسیدگی شود.
آرش مهدیزاده در تشریح برنامه «اصلاح تعرفه اینترنت» به «ابتکار» گفت: طرحی که در دولت یازدهم مطرح شد، این بود که دولت تخفیفاتی درخصوص اینترنت ثابت به شرکتها ارائه دهد و بعد از آن شرکتها تخفیف را به مشتریان شان بدهند؛ اما اتفاقی که رخ داد این بود که بسیاری از شرکتها قانونشکنی کردند و از این تخفیفات بهنفع مردم استفاده نکردند. اینطور شد که مردم فکر کردند هزینه اینترنت افزایش یافته، در صورتی که عملا تعرفهها ثبات بود. بعد از آنکه مشتریان اینترنت ثابت شروع به اعتراض در این خصوص کردند، در کمیسیون تنظیم مقررات که آن هم تحت نظر آقای جهرمی بود، قرار شد «اینترنت غیرحجمی نامحدود» و درواقع «سقف حجم اینترنت» حذف شود و آن زمان هم آقای واعظی با این موضوع موافقت کرد. در آن زمان بنا شد بحث «تعدیل تعرفههای اینترنت» مطرح شود که درنهایت به دولت دوازدهم رسید. رویکرد جامعهنگرانه دولت یازدهم و دوازدهم و وزارت ارتباطات باعث شده تا امید باشد اهداف راهبردی این وزارتخانه به خوبی اجرا شود. ضمن آنکه درحال حاضر دولت جدید به فکر جوانگرایی است و آنها هم برنامههای شان مبنی بر تبعیت از میزان ذائقه کاربران اینترنت است.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با اشاره به مذاکرات برای رفع فیلتر شبکههای اجتماعی، بیان کرد: رویکرد شورای عالی فضای مجازی این است با سرویسهایی که در ایران فیلتر شدهاند، مذاکره شود و ما به آنها نگاه سلبی نداشته باشیم و به حقوق شهروندان در دسترسی به سرویسها احترام بگذاریم. البته لازمه این مساله این است که آنها هم به مقررات ما احترام بگذارند و از فرهنگ ما صیانت کنند. ما نمیتوانیم به شبکهای در ایران اجازه فعالیت دهیم که خدماتی را ارائه دهد، اما معضلات جدی هم برای ما داشته باشد.
آذری جهرمی ادامه داد: خود این شبکههای اجتماعی نیز مقرراتی دارند. برای مثال در یوتیوپ موارد غیراخلاقی مسدود میشود. این موضوع باید متناسب با فرهنگ ما نیز تغییر یافته و سرویسهای خود را به صورت محلی پیادهسازی کنند. در چنین شرایطی ما نیز آمادگی داریم که محدودیتها را برداریم. توییتر برای این موضوع درخواست داده البته مذاکرهای آغاز نشده است. همچنین بنابر مصوبه برای سایر شبکهها نیز اطلاعرسانی و اعلام آمادگی کرده و منتظر پاسخ هستیم.
از «ژن خوب» به «آنتی نپوتیسم» میرسیم؟
خراسان در بخشی از گزارش امروز خود در مورد «ژن خوب» و «آنتی نپوتیسم» نوشت: ماجرای ژن خوب که پس از سخنان حمید رضا عارف در فضای مجازی، رسانهای و حتی فضای سیاسی کشور نیز مطرح شده بود همچنان در فضای مجازی به ویژه با برخی انتصابهای اخیر ادامه دارد. حمید رضا عارف اخیرا و در مصاحبهای در پاسخ به شبهاتی درباره پیشرفت وی و نقشش در فعالیت هایی، چون موضوع ورود ایرانسل به ایران مصادف با دوران وزارت عارف بر پست و تلگراف ضمن رد این شبهات پیشرفتهای خود را ناشی از خون و ژن خوبی که از پدر و مادر خود گرفته دانست که این موضوع با هشتگ ژن خوب در فضای مجازی واکنشهای بسیاری را برانگیخت.
حساسیت به موضوع احتمال انتصابهای فامیلی در فضای مجازی این روزها بالاست و حتی این حساسیت نسبت به افراد شناخته نشده نیز مشاهده میشود مثلا کاربری بدون ارائه سند و مدرکی مدعی شد: «فرزند معاون استاندار اردبیل با ۲۷ سال سن و فاقد هیچ گونه سابقه فعالیت اجرایی شهردار گیوی شد!»
یا کاربر دیگری نوشت: «فقط پسر وکیلی نیست. مصطفی موسوی لاری فرزند وزیر کشور دولت اصلاحات هم عضو موظف و رئیس هیئت مدیره شرکت سولیران (وابسته به شستا) است». حمید رضا عارف که واژه ژن خوب پس از مصاحبه اخیر وی دستمایه این موج انتقادی شده است نیز همچنان مورد توجه برخی کاربران است و برخی از آنها خبر داده اند که «بنا بر شنیدهها، حمیدرضا #عارف فرزند محمدرضا عارف قرار است به هیئت مدیره شرکت «دارو پخش»، #شستا منصوب شود.»
جدای از این اخبار برخی کاربران نیز به اظهار نظر و بحث درباره این موضوع و عوارض و راههای مقابله با آن پرداخته اند.
زهر ا. طباخی کاربر اصولگرا و نویسنده وطن امروز در توئیتی نوشت: «هی گفتیم کارگزاران پیر شده اند و آینده ندارند. شنیدند و به سرعت پروژه لانه گزینی #ژن_خوب در عرصه قدرت، با اشغال یک به یک پستهای مهم آغاز شد.» کاربر دیگری نوشت: «ژن_خوب کم کم داره خودشو نشون میده و آقازادهها جایگزین پدران میشوند، جوانان خود را آماده رقابت با کسانی کنید که حتی آفتاب و مهتاب هم ندیدند.»، اما کاربری دیگران را به جناحی ندیدن این موضوع دعوت کرده و نوشته: «ای کاش داستان #ژن_خوب رو مثل داستان #بررسی_مدرک_رئیس_جمهور نکنیم. یعنی از همه طرف معرفی کنیم، اما برخی کاربران پرداختن زیاد به این موضوع راافراطی دانسته و نوشته اند: «میگم واقعا چند تا خانواده هست که وقتی پدر یا مادر موقعیت شغلی خوبی دارن، فرزندانشون رو هم سر کار نبرن که هی #ژن_خوب راه انداختین؟» دیگری نوشت: «ملت سرآمدی شده ایم در رها نکردن یک موضوع. در به لجن کشیدن. تا وقتی که ثابت نکنیم هر انسان موفقی در کشور حاصل یک #ژن_خوب است دست بردار نیستیم».
اما کاربر دیگری از دریچه آسیب شناسانه به موضوع نگاه کرده و نوشت: «این ماجرای #ژن_خوب اگر بخواد به نتیجه خوبی برسه، باید به تصویب قوانین ضد #نپوتیسم (فامیل سالاری) منجر بشه. فحش دادن صرف فقط عقده خالی کردنه.»
قانون آنتی نپوتیسم (nepotism) چیست؟ قوانین ضد نپوتیسم و فامیل سالاری چیست؟ و آیا این قوانین در ایران وجود دارد یا خیر؟ از قرن نوزدهم، در برخی کشورها قاعده استخدام بستگان از سوی مدیر یک موسسه عمومی و رعایت حال آنان ممنوع است. این قاعده شرکتهای سهامی را نیز که دارای سهام عام هستند شامل میشود؛ و تاکنون بر اساس همین قانون، دادگاه افرادی را مجازات کرده است.
براساس قانون موسوم به آنتی نپوتیسم، یک مقام رسمی دولتی اجازه ندارد برای یک سمت غیر رسمی منصوب، استخدام و یا به کار گرفته شود.
ضرر چهار میلیونی سایپا در هر پراید
وطن امروز در گزارشی از فراخوان جدید فروش پراید خبر داد و نوشت: از امروز خریداران پراید میتوانند بر اساس شماره ملی خود، یک دستگاه خودروی پراید از گروه خودروسازی سایپا خریداری کنند و بیش از آن امکان ندارد. رضا تقیزاده، معاون بازاریابی و فروش گروه خودروسازی سایپا با بیان اینکه نمایندگیهای فروش تا آذرماه این خودرو را پیشخرید کردهاند، افزود: ما فروش پراید به نمایندگیهای فروش در سراسر کشور را متوقف کردهایم و طرح فروش مستقیم به مصرفکنندگان نهایی را اجرایی کردیم؛ این طرح از سهشنبه آغاز شده و بر اساس آن تنها مصرفکنندگان نهایی به ازای هر کد ملی امکان خرید یک دستگاه خودروی پراید را دارند تا این خودرو به دست دلالان و واسطهها نرسد. تقیزاده افزود: دانشجویان و طلاب، زوجهای جوان، بازنشستگان و افراد جویای کار در اولویت خرید این خودرو در این طرح هستند. بهگونهای که متقاضیان از طریق اینترنتی ثبتنام کرده و پس از استعلام از نهادهای مربوطه، خودروی تخفیفدار دریافت میکنند.
وی با بیان اینکه تولید پراید زیانده است و هر دستگاه پراید تولیدی زیان ۳ تا ۴ میلیون تومانی دارد، اضافه کرد: به دنبال آن هستیم که هرچه زودتر تولید پراید را متوقف و تیبا و ساینا را جایگزین آن کنیم. وی ادامه داد: پراید ارزانترین خودروی تولیدی کشور است. تقیزاده افزود: پس از تولید آخرین دستگاه پراید تا ۱۰ سال خدمات پس از فروش و تامین قطعات یدکی آن ارائه خواهد شد. نکته قابل تأمل در اظهارات تقیزاده، اعلام زیانده بودن تولید پراید است در حالیکه سایپا در همه این سالها بهدلیل سود سرشاری که از تولید، فروش و بازار پرمصرف آن برده است، برخلاف مصوبه سازمان ملی استاندارد و دستور صریح توقف تولید، باز هم آن را تولید میکند و اجازه دارد تا پایان امسال هم آن را بسازد. چندی پیش مهدی جمالی، مدیرعامل سایپا به روزنامه ایران گفته بود: «در سال ۹۴، کل فروش سایپا ۹۸۰۰ میلیارد تومان بوده که این رقم در سال ۹۵ به ۱۶ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان رسید و در سال ۹۶ باید به ۲۵ هزار میلیارد تومان برسد». جمالی اضافه کرده بود: «سایپا به خروج پراید از خط تولید علاقهمند است. تنها دغدغه ما اقشار ضعیف جامعه هستند که همچنان مشتری این خودرو هستند. اگر خانوارها به این خودرو وابسته نبودند بهطور قطع این خودرو را زودتر کنار گذاشته بودیم. از آنجا که پراید مصرف بنزین کمی دارد، هزینه قطعات پایین است و خدمات پس از فروش خوبی دارد، خیلی از خانوادهها آن را ترجیح میدهند».
جانشین داعش و فتنه تجزیه کردستان
جعفر بلوری درستون یادداشت روز کیهان با تحلیل اوضاع منطقه از برنامه ظهرو جانشین داعش خبر داد و در بخشی از یادداشت خود نوشت: تجزیه کردستان عراق با توجه به شرایط حاکم بر منطقه و بودن موانع بزرگی مثل ایران، ترکیه، عراق و سوریه چقدر امکان تحقق دارد، این موضوع ظاهرا قرار است، پتانسیل روشن کردن آتش فتنهای تازه در منطقه باشد. شاید کمی اغراق باشد، اما به نظر میرسد میخواهند فتنه «استقلال کردستان عراق» را جایگزین فتنه داعش کنند. «تجزیه» یا همان «جابجایی مرزها»، مخرج مشترک دو فتنه داعش و استقلال کردستان عراق است به ویژه اگر بدانیم، این تجزیه، محدود به کشور عراق نخواهد ماند. برخی مناطق سوریه نیز در جریان نبردها علیه گروههای تروریستی، در تصرف کردها قرار گرفتهاند و آمریکاییها نیز از همین کردها حمایت تسلیحاتی و مالی میکنند! این را هم باید اضافه کرد که از ماهها پیش، آمریکاییها احتمالا با پیشبینی چنین روزهایی، اقدام به تاسیس پایگاههای متعدد نظامی در برخی مناطق اشغالی سوریه کردهاند.
علاوه بر همهپرسی استقلال، حمایتهای عملی آمریکا از کردهای در منطقه و آمادهسازی زمینههای لازم برای جلوگیری از خاموش شدن فتنه در منطقه (تاسیس پایگاههای نظامی در سوریه توسط آمریکاییها) علائم دیگری را نیز میتوان یافت که وجود طرح «جایگزین داعش» را تایید میکند. دیروز یکی از سران پیشمرگهای کرد در عراق درست پس از آزادسازی تلعفر و زمانی که زمزمههای شروع عملیاتی تازه برای آزادسازی «حویجه» بر سر زبانها افتاده بود اعلام کرد، عملیات علیه تروریستهای تکفیری باقی مانده در عراق (آزادسازی حویجه) را به پس از همهپرسی موکول میکنند و فعلا قصد ادامه نبرد با آنها را ندارند؛ به نوعی گروگانگیری امنیت مردم برای تحت فشار قراردادن مخالفان همهپرسی!
اما اگر وجود چنین سناریویی را محتمل بدانیم، با توجه به وجود برخی حقایق منطقهای و بینالمللی، به نظر نمیرسد، این فتنه آنقدر که باید، موثر واقع شود. استقلال کردستان جزو خط قرمزهای ایران، ترکیه، عراق و سوریه است. همین مسئله بود که ترکیه و ایران را وارد یک اتحاد غافلگیرکننده کرد. طی ۶ سال گذشته، ایران و ترکیه اگر در همه مسائل منطقهای اتفاق نظر داشتهاند، در موضوع سوریه و عراق هیچ اتفاق نظری نداشتهاند. اما همهپرسی، این دو کشور را به یکدیگر نزدیک و نگرانی رژیم صهیونیستی و برخی کشورهای غربی را برانگیخت. سفر سرلشکر محمد باقری، عالیترین مقام نظامی ایران به آنکارا که اواخر مرداد ماه و با دعوت رسمی «حلوصی آکار»، همتای ترکیهای وی انجام شد، به اعتقاد کارشناسان اتفاق نادری بود که در ارتباط با همین مسئله صورت گرفته است. به این شرایط، مخالفت بسیاری از کردهای عراق و کشورهای همسایه را نیز باید اضافه کرد.
چند ماه آینده، آبستن تحولات سرنوشتسازی است. اگر اتفاق ویژهای رخ ندهد، و پیروزیها با همین سرعت ادامه یابند، میتوان پیشبینی کرد پرونده داعش طی ماههای آینده در عراق و سوریه بسته شود. اگرچه بسته شدن پرونده داعش به معنای پایان حملات این گروه تروریستی نخواهد بود چرا که ایدئولوژی شیطانی این گروه یعنی «وهابیت»، هنوز زنده است. شاید بتوان تا چند ماه آینده، به طور قطع کار تکفیریها را در منطقه تمام شده تلقی کنیم، اما با همان قطعیت میتوان گفت، کار آنها در غرب تازه شروع شده است. به هر تقدیر این جانوران همچون سالهای گذشته، امکان جولان در منطقه را نخواهند داشت. فتنه استقلال کردستان هم از آنجایی که امکان عملی و حامی زیادی ندارد، خیلی زودتر از فتنه داعش به در بسته خواهد خورد.