پس از آنکه برخی اعضای کمیسیون فرهنگی مجلس از نمایش فیلمهای سینمایی برای این کمیسیون سخن به میان آوردند، معاون وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و رئیس سازمان سینمایی نیز زیر بار این اقدام عجیب و غیرقابل هضم رفت؛ اقدامی خطرناک که با مقاومت مدیران پیشین وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی رخ نداده بود و سینماگران به شدت با آن مخالفند.
به گزارش «تابناک»؛ برخی نمایندگان مجلس شورای اسلامی به خصوص شماری از اعضای کمیسیون فرهنگی مجلس در سالهای اخیر به دنبال ورود مستقیم به روند صدور پروانه ساخت و نمایش فیلمهای سینمایی بودهاند. احد آزادی خواه نماینده جوان مجلس یکی از اشخاصی است که مصرانه در چند سال اخیر به دنبال رسیدن به هدفش بوده و بارها در این زمینه این خواسته را مطرح کرده و تاکنون به در بسته خورده بود.
جدی ترین مطالبه او و برخی دیگر از اعضای این کمیسیون در اسفندماه 1395 مطرح شد. این نماینده جوان مجلس در اظهاراتش تاکید کرده بود که قرار
نیست در این شوراها دخالت کند اما از باب «آشنایی» و «نظارت»، یک بار، دو
بار یا بیشتر در این شوراها حضور خواهند یافت و عملاً اعضای کمیسیون فرهنگی
بدون عضویت وارد حیطه شوراهای تخصصی سینمای ایران میشوند.
از سویی دیگر برخی نمایندگان مجلس خواستار بازبینی شماری از فیلمهای سینمایی پیش از اکران عمومی توسط کمیسیون فرهنگی شده بودند؛ رویکردی که فراتر از نظارت است و حکم دخالت را دارد. فیلمهای سینمایی نزد سازمان سینمایی امانت هستند و مطابق با قانون تنها باید در شورای پروانه نمایش اکران شوند و هرگونه اکرانِ دیگر -در صورت اثبات- میتواند با پیگیری حقوقی صاحب امتیاز فیلم همراه شود.
این تلاشهای برخی نمایندگان واکنشهای متعددی داشت و از آن جمله، واکنش نظر سید جمال
ساداتیان بود که اظهار داشت: «شنیدهام که سازمان میوه و ترهبار گفته که
فیلمها را برای ما هم بفرستید بازبینی کنیم، چون در کار ما هم تاثیر دارد.
البته یک پیشنهاد هم از طرف کارکنان بهشتزهرا آمده است که گفتهاند بهتر
است ما هم فیلمهای سینمایی را ببینیم تا بدانیم هنرمندانی که فوت میکنند
چه کاره بودهاند! بالاخره سر و کار همه به بهشت زهرا میافتد و آخر کار
همه اینجاست... ما باید بدانیم چه کار کنیم با هنرمندانی که سر و کارشان
به ما میافتد.»
سینماگران نیز به شدت به اکران فیلمشان برای اشخاصی خارج از شورای پروانه نمایش و مسئولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی حساسیت دارد و در گذشته هرگاه شایعه چنین اتفاقی درباره شماری از فیلمها مطرح شده نیز واکنشهایی از سوی برخی فیلمسازان که نام فیلمشان در میان بوده، در پی داشته است. بنابراین برای تهیه کنندگان و کارگردانها قابل پذیرش نیست که فیلمهایشان در جایی خارج از سازمان سینمایی و برای اشخاص خارج از مدیران وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و اعضای شورای پروانه نمایش اکران شود.
حجت الله ایوبی رئیس پیشین سازمان سینمایی نیز با علم با غیرقانونی چنین درخواستهایی مقاومت کرد و پس از طرح این درخواست در اسفند 1395 در کمیسیون فرهنگی مجلس در گفت و گویی تاکید کرد: «سوال دیگری که برای برخی از نمایندگان کمیسیون فرهنگی مطرح بود این بود که آیا قبل از اکران فیلمها میتوانند آنها را بازبینی کنند، که من با این موضوع مخالفت کردم و اعلام کردم این امری غیرقانونی است، چون وقتی فیلمی را از تهیهکننده میگیریم، فقط یکبار برای پروانه شورای نمایش ارائه میکنیم و شرعا و قانونا نمیتوانیم آن اثر را برای افراد یا جای دیگری نمایش دهیم.»
رئیسِ وقت سازمان سینمایی افزوده بود: «
درخواست دیگری که از سوی نمایندگان کمیسیون فرهنگی مطرح شد این بود که در شورای پروانهی نمایش حضور داشته باشند که البته این درخواست مربوط به امروز نیست و پیش از این هم مطرح شده بود، اما بنده همانند دو، سه سال قبل به آنها گفتم این کار مبنای قانونی ندارد و خیلی روشن مخالفتم را اعلام کردم، چون اصلا این مسئله با قوانین سازگاری ندارد ضمن اینکه ما به هر حال استقلال قوا را از یکدیگر پذیرفتهایم.»
حال ظاهراً محمدمهدی حیدریان رئیس فعلی سازمان سینمایی بدون توجه به این ملاحظات زیر بار چنین اقدامی رفته که سلفش تاکید داشته غیرقانونی و خلاف استقلال قواست. این اتفاق خطرناک در ابتدا توسط برخی نمایندگان مجلس رسانهای شد و احدی آزاده خواه در مقام سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس گفت: «در جلسه کمیسیون فرهنگی با رئیس سازمان سینمایی مقرر شد تا فیلم ها قبل از اکران عمومی در موارد خاص و مورد نظر برای اعضای کمیسیون اکران خصوص شوند.»
محمد مهدی حیدریان پس از علنی شدنِ این توافق عجیب کوشید صورت مسئله را تغییر دهد و در این زمینه گفت: «یک نگرانی و دغدغه دیگر نمایندگان درباره برخی فیلمها و تمایل آنها به تماشای آثار سینمایی بود و به آنها گفتیم برنامه خود را اساسا بر تعامل در طول پروسه تولید گذاشتهایم و امیدواریم اینکار یک فهم مشترکی را ایجاد کند تا مانع تولید اثری باشد که برای اکران به مشکل برمیخورد. با این حال اشتیاق آنها به دیدن فیلم را هم استقبال کردیم چون به هر حال بخشی از شناخت پیدا کردن یک کمیسیون تخصصی از این موضوع تخصصی (سینما) قاعدتا با دیدن ایجاد میشود و بنا شد یک امکان نمایش را برای نمایندگان مجلس پیشبینی کنیم تا به طور مستقل با هماهنگیای که با صاحبان فیلمها میشود یک برنامه سالانه درنظر بگیریم تا مثلا از یکی دو هفته آینده شروع شود تا فیلمهای مهم و حتی فیلمهای خارجی را که، میتوانند دید تخصصیتری به نمایندگان درباره سینما دهند تماشا کنند تا دغدغه ایشان را نسبت به فیلمهایی که روی پرده هستند، کمتر کند.»
این توجیه حیدریان قطعاً قابل پذیرش نیست، چرا که نمایندگان مجلس میتوانند در ایام جشنواره فیلم فجر و در طول سال با تماشای فیلمهای سینمایی به شناخت لازم درباره فیلمهای سینمایی دست یابند. اینکه فیلمهای اکران نشده که نزد سازمان سینمایی امانت هستند، برای هر گروهی از جمله نمایندگان مجلس اکران شود و از آنها در این زمینه کسب نظر نمود، حرکت غیرقابل پذیرش و بنا نهادن یک رسم غلط است که مدیران بعدی سینمای ایران -حتی اگر مخالف این رویه باشند- توان توقفش را نخواهند داشت.
این رویه می تواند چنین تصوری را به وجود آورد که رئیس سازمان سینمایی قصد دارد با نادیده گرفتن استقلال قوا، نمایندگان مجلس را وارد یک رویه در محدوده اختیارات دولت نماید و بدین ترتیب هزینه اکران فیلمهای توقیفی را برای خود کاهش دهد. باید دید آیا مدیریت خانه سینما که در گذشته حامی حقوق سینما بود، تلاشی برای جلوگیری از فاجعه خواهد داشت یا این سکوت حتی با وقوع این اتفاق نخواهد شکست؟