به گزارش «تابناک» خط حامیان توافق هستهای ایران در فضای بینالمللی همواره یک خط عمومی و مشخص بوده است و بدون هیچ شکی میتوان بیان کرد که هسته اصلی این توافق یعنی برجام نتیجه یک کار دیپلماتیک بنیادین و بر همین اساس مستحکم بوده است. از دید بسیاری از متخصصان این توافق بهترین توافق ممکن بوده است.
بااینحال بسیاری از سیاستمداران آمریکایی بهویژه در دولت جدید آمریکا بر این باور هستند که نقایص بسیار زیادی در دل برجام وجود دارد و این توافق به شکلی اساسی نمیتواند تهدید را که آنها از دید خود تهدید دسترسی ایران به سلاحهای اتمی و هستهای عنوان میکنند، برطرف سازد.
دونالد ترامپ در پی آن است که این توافق را یا بهکلی نقض کرده و از میان بردارد و یا آن را به گونه دلخواه و موردنظر خود دچار تغییر و تحول سازد. بر همین اساس از چندی پیش زمزمههایی مبنی بر تلاش دونالد ترامپ در راستای عدم تائید پایبندی ایران به توافق هستهای و تعهدات مندرج در آن، در ماه اکتبر شنیده میشود.
در این راستا گویا مؤسسات پژوهشی آمریکایی نیز دستبهکار شدهاند و قرار است در این راستا با دعوت از افرادی که در این زمینه سررشتهدارند موضوع برجام و توافق هستهای با ایران را موردبحث قرار دهند.
امروز نشریه «گالف نیوز» در مطلبی به قلم «الی لیک» بیان کرده است که یکی از این مؤسسات و تینک تنکهای آمریکایی موسسه بروگینز است که قرار است در ماه آینده ترتیب یکسری از جلسات را با متخصصان امنیتی و کنترل تسلیحات برگزار کند که طی آن آنچه آمریکاییها «نواقص برجام» مینامند، موردبحث و تبادلنظر قرارگرفته و برای آنها چارهاندیشی شود.
البته الی لیک تأکید کرده است که این جلسات همگی «آف رکورد» بوده و قرار نیست محتوی آن در دسترس عموم و افکار عمومی قرار بگیرد. طرفداران و منتقدان برجام به گفته وی در این جلسات حضور خواهند داشت و موضوع اصلی چگونگی برطرف کردن دغدغههای ناشی از پایان زمان اجرای برجام برای آمریکاییها است.
به گفته وی مشاور ارشد سابق وزارت خارجه آمریکا در حوزه منع گسترش تسلیحات هستهای، «باب اینهورن» ترتیب این جلسات در بروکینگز را داده و سایر متخصصان آمریکایی و غیر آمریکایی را دعوت نموده است تا مشکلات ناشی از پایان عمر برجام بین سالهای 2025 تا 2030 را موردبحث قرار دهند.
به گفته اینهورن، زمانی که به پایان دوره اجرایی برجام نزدیک شویم، ایران از بسیاری از محدودیتهای تعیینشده در برجام رها خواهد شد و میتواند بهراحتی ظرفیتهای برنامه هستهای خود ازجمله غنیسازی اورانیوم را بهسرعت افزایش داده و زمان دسترسی به سلاح هستهای را بسیار کوتاه کند.
آنچه به نظر میرسد این است که فشارهای دونالد ترامپ برای کنار گذاشتن برجام و نقض محتوی آن باعث شده است که مؤسسات آمریکایی همچون بروکینگز دستبهکار شده و تلاش کنند تا با ایجاد مسیرهای فرعی در راستای ایجاد محدودیتهای احتمالی جدید برای برنامه هستهای ایران بعد از دوره تعیینشده در برجام، ترامپ را متقاعد به پایبندی به برجام کنند.
در همین حال به نظر میرسد که این تلاشها البته بخشهایی از تلاشهای گستردهتر آتی برای تمدید کردن برجام بعد از دوره تعیینشده در توافق است بهگونهای که ایران را همچنان به آنچه در متن توافق آمده است، پایبند و محدود نگاهدارند.