به گزارش «تابناک»؛ فیلم سینمایی «نهنگ عنبر؛ سلکشن رویا» به کارگردانی سامان مقدم، با فروش بیش از 21 میلیارد تومان رکورد فروش در سینمای ایران چه به لحاظ قیمت بلیت است و یک موفقیت بی‌سابقه برای مقدم محسوب می‌شد که نشان داد رضا عطاران چه ظرفیت اقتصادی برای سینمای ایران دارد و توجه سرمایه گذاران در سینمای ایران را نسبت به گذشته افزایش داد.
امروز مشخص شد این فیلم سینمایی نیز قاچاق و باعث شده تا عوامل فیلم به تکاپیو بیفتند، به جای عرضه فیلم در پایان آبان ماه، درصدد عرضه سریع تر فیلمشان در شبکه نمایش خانگی برآیند و زیان حاصل از قاچاق این فیلم را به حداقل ممکن کاهش دهند. قاچاق «نهنگ عنبر؛ سلکشن رویا»، نخستین اتفاق نیست و در ماه‌های گذشته نیز شاهد قاچاق شماری از فیلم‌های سینمایی بودیم که حواشی فراوانی در پی داشت.
نسخه نهایی فیلم‌های سینمایی، چکیده همه سرمایه گذاری تهیه کننده و کارگردان است و به همین دلیل با احتیاط جابجا می‌شود و این احتیاط پس از فراگیر شدن سینمای دیجیتال و سهولت کپی فیلم‌ها، دو چندان شده است. معمولا کارگردان‌ها برای ارائه هر نسخه به بخش‌های مختل، عبارات متفاوتی استفاده می‌کنند تا بتوانند در صورت لو رفتن فیلم‌هایشان به سهولت منشأ لو رفتن فیلم‌ها را مشخص کنند.
نسخه‌ای که به سازمان سینمایی فرستاده می‌شود تا از سوی شورای صنفی نمایش ارزیابی شود، با عبارت «نسخه بازبینی» یا «جهت بازبینی» در بخشی از تصاویر که قابل کراپ کردن نباشد، همراه می‌شود. بدین ترتیب، اگر فیلمی با چنین عبارتی قاچاق شود، این فیلم از سازمان سینمایی به بیرون درز کرده است؛ مگر آنکه فیلمسازی قصد انتشار نسخه قاچاق فیلمش را داشته باشد که چندان امر معقولی نیست.
در تاریخ سازمان سینمایی موارد انگشت شماری از فیلم‌های سینمایی با عبارت «نسخه بازبینی» لو رفته که «یک خانواده محترم» و «سنتوری» از آن جمله هستند؛ اما در شش ماه اخیر، دست کم خبر درز چهار فیلم سینمایی رسانه‌ای شده است؛ فیلم‌هایی که همگی با عبارت «نسخه بازبینی» همراه و به همین دلیل، تنها در اختیار سازمان سینمایی بوده و انتظار می رفته صرفاً در اختیار ارکان اصلی و مرتبط این سازمان یعنی رئیس سازمان، معاون نظارت و ارزشیابی و مدیر کل سینمای حرفهای باشد.
دی ماه 1395 بود که خبر رسید، فیلم سینمایی «یک دزدی عاشقانه» به کارگردانی امیرشهاب رضویان با نشان «نسخه بازبینی» لو رفته است. اواخر همان ماه، خبری دیگر مبنی بر لو رفتن «نسخه بازبینی» دو فیلم «فروشنده» و «ابد و یک روز» منتشر شد و حدود یک هفته پیش «نسخه بازبینی» فیلم سینمایی «عصبانی نیستم» نیز لو رفت و قاچاق آن منتشر شد که ضربه سختی به صاحب این اثر محسوب می‌شود.
پس از این ماجرا، سازمان سینمایی دو تاکتیک در پیش گرفت؛ نخست، از سینماگران خواست، به جای نسخه DVD، از این پس نسخه DCP فیلم های سینمایی را برای بازبینی به شورای پروانه نمایش ارائه کنند. نسخه DCP که اختصار Digital Cinema Package است، مشتمل بر یکسری کدنویسی است که دسترسی به فیلم را بسیار دشوار می‌سازد؛ برای نمونه، می‌توان تعریف کرد، نسخه DCP فیلم سینمایی فقط تعداد مشخصی مرتبه به نمایش درآید.
به عنوان مثال می‌توان تعریف کرد، نسخه DCP فیلم عصبانی نیستم که در یک سرور ذخیره می‌شود، صرفاً یک بار به نمایش درآید. با این حال، نسخه DCP نیز کار را به لحاظ فنی صرفاً دشوار می‌سازد و در پی استعلام بخش فرهنگی «تابناک»، تکنیسین‌های دفتر مولتی مدیای «تابناک» تأیید کردند که امکان رمزشکنی و انتشار نسخه DCP نیز وجود دارد و نسخه DCP امکان قاچاق را به صفر نمی‌رساند، ریسک این روند را کاهش می‌دهد.
هنوز چند هفته از این ماجرا نگذشته که این بار نسخه قاچاق فیلم سینمایی «گشت ارشاد 2» با نوشته «نسخه بازبینی صداوسیما» منتشر شد و آن گونه که عوامل این فیلم سینمایی خبر داده‌اند این نسخه برای بازبینی جهت پخش آگهی «گشت ارشاد 2» به صداوسیما ارسال شده بوده است. لو رفتن «گشت ارشاد 2» آن هم در آستانه 20 میلیاردی شدن رقم فروش این فیلم، خشم سعید سهیلی تهیه کننده و کارگردان این فیلم سینمایی را در پی داشته است.
سهیلی ابتدا یادداشت ها و تعابیر تندی را خطاب به همه مسئولان از سازمان سینمایی تا خانه سینما به کار برد و در ادامه در حساب اینستاگرامش، تصویری منتشر کرد و پای آقازاده‌ها را به میان کشید: «زندگی لاکچری: گشت٢ نسخه اصلى تو تلويزيون خونه ی»؛ پستى كه البته يك روز بعد حذف شد و احتمالاً بابت انتشار این پست تحت فشار قرار گرفته است.
این اتفاق در حالی رخ می‌دهد که پیش از این، علیرضا بهرامی، یکی از چهره‌های فرهنگی پس از لو رفتن نسخه فیلم سینمایی «عصبانی نیستم» در نامه‌ای سرگشاده به وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تأکید کرده بود: ««آیا صحت دارد که فیلم‌های اکران نشده در وزارت ارشاد این دولت، توسط برخی آقازاده‌ها، در برخی میهمانی‌های خصوصی جمعی، به عنوان یک جذابیت به نمایش گذاشته می‌شوند؟ در صورت صحت، چگونه و چرا؟!»
در ادامه نیز شاهد قاچاق فیلم سینمایی «پنجاه کیلو آلبالو» بودیم. نسخه قاچاق «پنجاه کیلو آلبالو» بر خلاف فیلم‌های «گشت 2» که با برچسب بازبینی صداوسیما و «عصبانی نیستم» که با برچسب بازبینی شورای پروانه نمایش لو رفت، از روی پرده سینما ضبط شده است و ظاهراً یک نفر در سالن سینما دوربین برده و نصب کرده و با سوءاستفاده از غفلت عجیب عوامل سینما، از پرده فیلم برداری کرده است!
اما نکته قابل تأمل اینکه در زمان ضبط این فیلم از پرده، صدای خنده و شادی تماشاگران شنیده نمی‌شود. این واقعه چنین پرسشی را پیش می‌آورد که آیا قاچاق نسخه پرده‌ای این فیلم، یک ردگم‌کنی برای دور شدن از دست‌های پشت پرده قاچاق‌های پیشین است و در همین راستا این فیلم تعمداً روی پرده یک سالن خالی ضبط و پخش شده است؟!
با توجه به اینکه نسخه در اختیار سینماها، به شکل DCP یا یک فایل کدگذاری شده غیرقابل کانورت است، باید دید دقیقاً چگونه نسخه قاچاق این فیلم‌ها منتشر می‌شود و چرا این روند متوقف نمی‌شود؟ اکنون باید پرسید سرنوشت بانیان قاچاق‌های پیشین چه شد و ستاد مبارزه با آثار غیرمجاز سمعی و بصری که این روزها تصاویر جمع آوری فیلم‌های قاچاق خارجی و ایران را رسانه‌ای کرده، آیا توانسته حتی یکی از بانیان لو رفتن این فیلم‌ها را شناسایی و به محاکم قضایی معرفی کند؟ این پرسش‌هایی است که بدون پاسخ مانده است؟
آقا بیست و یک میلیارد فروش داشته اند بازم چشمشون دنبال سوده!!! 