«طبیعی است که وقتی فشار زیاد میشود، مسائل اخلاقی کمرنگ میشود. یک ماه است که مردم در شرایط بسیار سختی زندگی میکنند و خود من شاهد نزاعهایشان زمان تقسیم کانکسها بودهام. از کانکسهای وعده داده شده توسط نهادهای مختلف، هنوز خبری نیست. به 15 هزار کانکس نیاز است. الآن مردم در سرما هستند، اگر بخواهند یکی دو ماه دیگر به مردم کانکس برسانند، آن وقت که دیگر اهمیتی ندارد. هرچه هم که تا به حال رسیده، مردمی بوده است. سلبریتیهایی هم که پول جمع کردند، آن را برای کمک بلندمدت و کارهای عمرانی اختصاص دادهاند. مردم در سرما هستند و از نیازهای موقت آنها غفلت شده است.»
به گزارش روزنامه ایران، فاطمه دانشور، عضو اتاق بازرگانی تهران که به واسطه سازمان مردم نهادش در کرمانشاه حضور دارد، چنین برای «ایران» توضیح میدهد. سایر بررسیها نیز نشان میدهد روزگار مردم به سختی میگذرد، نهادهای حمایتی و مدیریت بحران یک بار به خاطر زلزله غافلگیر شدند، حالا هم سرمای قابل پیشبینی هوا، دوباره همه را غافلگیر کرده است. غافلگیری، به ترجیع بندی برای تمام سختیهای مردم تبدیل شده است. مدیرکل دفتر بازسازی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی اعلام کرده است که کار اسکان موقت زلزله زدگان تا یک ماه آینده تمام میشود. حشمتالله فلاحت پیشه، نماینده مردم اسلامآباد غرب، دالاهو، گهواره و حمیل که از اولین روزها در مناطق زلزله زده کرمانشاه حضور دارد، در گفتوگو با «ایران» از وضعیت این روزهای مردم زلزله زده روایت کرده است. او میگوید:«شب جمعه تا 6 صبح با محل اسکان ارتباط داشتم و به برخی جاها هم رفته ام. متأسفانه برف و باران چندین چادر را از جا کند و برخی از مردم بیسرپناه ماندند، در مسکن مهر اسلام آباد غرب که 1500 نفر آواره هستند، حتی یک کانکس هم نصب نشده است و مردم تا صبح کنار چادرهایی بودند که روی آن برف نشسته بود. سرما همه را غافلگیر کرده است.»
فقط 1500 کانکس آن هم از طرف مردم
فلاحت پیشه با انتقاد از عملکرد نهادها میگوید:«در جلسات مدیریت بحران در سرپلذهاب، گفتند که روزی 400 کانکس نصب میشود، ولی چنین اقدامی اصلاً صورت نمیگیرد. تا به حال تنها 1500کانکس را مردم ارسال کردهاند. »
او ادامه میدهد:«من اعتراضم به این است که در مرحله اول وقوع زلزله غافلگیری وجود داشت ولی در آینده هر کاری صورت میگیرد، باید با توجه به اقشار آسیب پذیر باشد. بیچارهترین افراد مستاجرها هستند. دولت خسارت را به مالک میدهد. اما مستاجرها، نه خانه دارند نه پولی که بتوانند دوباره جایی را اجاره کنند.» البته روز گذشته عزیزالله مهدیان معاون بنیاد مسکن اعلام کرد که اسکان موقت و کمکهای معیشتی 2 و 10 میلیون تومانی شامل حال ساکنان خانههای زلزلهزده میشود که مستأجران هم از آن سهم دارند.
بر اساس صحبتهای نماینده اسلام آباد غرب، در کارشناسیها برای برآورد خسارت هم مشکلاتی وجود دارد. «از طرفی کارشناسیهای بدون درک و دلسوزی هم صورت میگیرد که باعث نارضایتی مردم میشود. بعضاً در روستاهایی که چند خانواده در حیاط چند صدمتری با هم زندگی میکنند، میبینیم که برای تمام شان، بازسازی خانه 60 متری برآورد میکنند. این باعث نارضایتی مردم میشود.»
او ادامه میدهد: «الان بانکها شرطگذاریهایی درباره تنفس وامها انجام میدهند. اعلام میکنند آنهایی که فقط خانه هایشان ریخته، میتوانند وام بگیرند. اما مسأله این است بسیاری از مردم الآن خانه هایشان ناامن است و کاری از آنها برنمی آید. با کارشکنی بانکها زیاد مواجهیم. تقسیم کردن خسارتها به نوع یک، دو و سه هم نشان دهنده نوعی خساست زیانبار در کارشناسی است. وقتی فضای کسب و کار به هم ریخته، هیچ کس نمیتواند بازپرداخت بموقع داشته باشد. باید بودجه زیرساختها و راهها را سریعتر ببینند، بیمارستان اسلام آباد غرب، مرکز پشتیبانی و قطب یک بهداشت و درمان منطقه است که خود حدود 8 شهر را پشتیبانی میکند، آنها ویران هستند و باید به سرعت ساخته شوند. »
راهاندازی به سرعت مدارس نیز از مشکلات دیگر مناطق زلزله زده است. فلاحت پیشه میگوید:«از جمله مشکلات اساسی دیگر این است که در شهرستان دالاهو و ثلاث باباجانی کانکس مدرسه مشکل اساسی است. برخی از مسئولین شعار میدهند که مدارس باید از شنبه راه اندازی شود، بنده به عنوان نماینده مردم، به هیچ وجه رضایت ندارم که دانشآموزان زیر سقفهای ناامن بروند. آنها نیازمند کانکسهای آموزشی هستند و تا آنها تحویل داده نشود، نباید مدارس راهاندازی شود.»
اخراج 35 کارگر زلزله زده
«در همین اوان کار و شرایط دشوار بعضی از کارخانهها شروع به تعدیل نیرو کردهاند. یک کارخانه بزرگ منطقه، 35 نفر را تعدیل کردهاست. این در حالی است که دولت در تلاش است با استمهال و تنفس دوساله که شامل کارخانههای بزرگ هم میشود، اوضاع را بهود دهد. ولی کارخانهها از این شرایط به نفع کارگر استفاده نمیکنند و کارگران زلزله زده را بیکار میکنند.» فلاحت پیشه، نام این کارخانه را در این زمان اعلام نمیکند و با تأکید بر پولشویی آنها ادامه میدهد:«آن دسته از کارخانههای کرمانشاه که شرایط را نادیده گرفته و کارگران را بیکار میکنند، نباید شامل قانون تنفس استمهال شوند. این شرط باید در راستای تنفس و رونق کارخانهها باشد، اما اینکه جای دیگر سرمایهگذاری و سود پولشویی دریافت کنند، بیانصافی و بیعدالتی در حق کارگر است. موضوع اصلی این است که فضای کسب و کار مردم به هم ریخته است.»
این نماینده مجلس با انتقاد از بسته ماندن مرز کرمانشاه با عراق میگوید:«موضوع اساسی دیگر، تداوم بسته ماندن مرز استان کرمانشاه یعنی مهمترین محل امرار معاش مردم است. به دلایل کاملاً سیاسی و خلاف منافع ملی مرزها با عراق بسته شد و مهمترین ممر درآمد مردم از دست رفت. آتش بیار معرکه ترکیه بود که حتی یک ساعت مرزش را نبست و حالا ترکیه ایها تمام فرصتهای شغلی کرمانشاهیها را اشغال میکنند. این ظلم مسئولان به اقتصاد مردم کرمانشاه است.»
معدوم شدن صدها تن ماهی بدون خسارت
وضعیت نابسمان در کشاورزی و دامپروری استان که یکی از اصلیترین منابع درآمد مردم است، از دیگر مشکلات موجود است. فلاحت پیشه با تأکید بر خطر تلف شدن دامهای نجات یافته میگوید:«همینطور دامها نیازمند علوفه هستند و سهل انگاری سازمان کشاورزی استان کرمانشلاه کاملاً مشهود است. دولت تصمیم گرفت برای دامهای سبک 3 میلیون و برای دامهای سنگین 6 میلیون وام دهد ولی الآن در سرما سرپناه ندارند و امکان تلف شدنشان است.»
برای صدها تن ماهی معدوم شده نیز خسارتی در نظر گرفته نشده است. نماینده مردم اسلام آباد غرب و دالاهو میگوید: «از طرف دیگر، بزرگترین مرکز تولید ماهیهای سردابی کشور در ریجابِ شهرستان دالاهوست. صدها تن ماهی معدوم شده ولی هیچ خسارتی برای شیلات درنظر گرفته نشده است. وزارت کشاورزی بسیار بد عمل کرده است.»
فلاحت پیشه صحبت هایش را با انتقاد از «شرافت مدیریتی» به پایان میرساند:«تا زمانی که مردم به منطقه میرفتند و برای کمکهای مردمی واقعاً حماسی شور و شوق داشتند، مسئولین شعارهایی را مطرح کردند ولی بعد از آنکه شور مردم کم شد، برخی به شعارهایشان پایبند نبودند. این شرافت مدیریتی است. عمل نکردن به وعدهها برای مردم آسیب دیده، شرافت مدیریتی را زیر سؤال میبرد. اگر دولت اعلام کرد که در همان روز اول تشکیل جلسه داد بلافاصله بودجه مصوب، تخصیص داده و از خزانه وارد شد، پس الآن این پول کجاست؟ تا یکشنبه اگر این مسائل به خصوص برای اسکان موقت حل نشود، ما نمایندگان مجلس حتماً واکنش خواهیم داشت و نامه و برنامههایی برای سؤال پرسیدن تنظیم خواهیم کرد.»