استفاده از تسهیلات و منابع در اختیار نظام بانکی کشور، رویکردی است که برای رفع مشکل تأمین نقدینگی تولیدکنندگان و بنگاههای صنعتی بزرگ در مقیاس بالاتر و رفع مشکلات متقاضیان در قالب تسهیلات خرد در برنامههای توسعه، هدفگذاری شده است.
به گزارش «تابناک»؛ به رغم این تکالیف، هنوز هم نه تنها پرداخت تسهیلات کلان به بنگاههای تولیدی مشکل دارد، بلکه وعدههای مطرح برای پرداخت تسهیلات خرد به متقاضیان نیز محقق نشده و متقاضیان دریافت این گونه تسهیلات، قوانین دست و پاگیر و عدم تمایل نظام بانکی را از جمله موانع برخورداری از این تسهیلات میدانند. این در حالی است که پرداخت تسهیلات برای خرید مسکن، کارآفرینی و... از جمله تکالیفی است که بر عهده نظام بانکی کشور است.
به گفته معاون رفاه اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، تنها ۱۲درصد خانوادههای ایرانی از وام و تسهیلات بانکی استفاده میکنند و دسترسی دهکهای ثروتمند جامعه به این تسهیلات سه برابر دهکهای پایین است که البته این موضوع در مجلس شورای اسلامی نیز با واکنش هایی همراه شده است.
اما با همه اینها، هنگامی که از نمایندگان مجلس پرسیده می شود، چرا به رغم فسادهای زیادی که در پرداخت تسهیلات کلان به برخی از افراد در بانک ها وجود دارد، بانکها همچنان علاقه مند به پرداخت وام های کلان هستند، پاسخ های جالبی از آنها می شنویم که جای تأمل بسیار دارد.
محمد قسیم عثمانی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی در گفت و گو با تابناک در این باره می گوید: بانک ها همیشه ترجیح می دهند با چند مشتری کله گنده طرف باشند تا با چهار هزار مشتری کم درآمد که بنیه اختصاصی خاصی هم ندارند؛ بنابراین، اولویت بانک ها این است که با تعداد کمتر ولی با مبالغ درشت تر طرف بشوند؛ پس بخشی از دلایل این اتفاق این است و بخش دیگر آن هم مربوط به ضوابط موجود در بانک هاست.
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس گفت: پرداخت وام ها در بانک ضابطه مند نیست و نقش سلیقه ای مدیران بانک ها در پرداخت تسهیلات تقریبا صد در صدی است و مدیر بانک می تواند به کسی که استحقاق وام ندارد، وام پرداخت کند و به کسی که استحقاق دارد، به هر بهانه ای وام ندهد. این سلیقه ای بودن پرداخت تسهیلات، باعث شده تا بانک ها به این صورت عمل کنند و عده ای بتوانند وام های میلیاردی دریافت کنند و عده ای هم نتوانند حتی 5 میلیون تومان وام بگیرند؛ موضوع بعدی هم وجود فساد بانکی در شبکه بانکی کشور است.
این نماینده مجلس افزود: کسی که 5 میلیون تومان وام می خواهد؛ برای این مبلغ امکان سوءاستفاده وجود ندارد و نمی توان بابت آن رشوه به کسی داد؛ اما کسی که 50 میلیارد تومان وام می گیرد، ممکن است بتواند وارد فساد شبکه بانکی شود و مبلغی را هم به افرادی بدهد و به هیچ جایی هم برنخورد؛ بنابراین، گرایش به سمتی است که وام های کلان داده شود، چون از قبل وام های کلان است که به بقیه هم چیزی می رسد، ولی در وام های خرد، هیچ بهره ای به مفسدان بانکی نمی رسد و به نظر من هم اصل موضوع همین است و دلیل اینکه وام های کلان راحت تر داده می شود، وجود فساد در این شبکه است.
همچنین رمضانعلی سبحانیفر، عضو کمیسیون صنایع مجلس در خصوص این موضوع اظهار داشت: تسهیلاتی که داده می شود، غالبا از منابع داخلی بانک ها پرداخت می شود. بیشتر بانک های ما هم خصوصی هستند، بنابراین، باید تضمین اساسی برای بازپس گیری تسهیلات پرداخت شده داشته باشند.
این نماینده مجلس ادامه داد: بنابراین در بخش افراد کم درآمد و کسانی که پشتوانه مالی آنچنانی ندارند، در بحث تضامین می مانند و نمی توانند وام دریافت کنند، اغلب این افرادی که به دنبال وام 5 میلیونی و وام خرد هستند، حتی کسی را ندارند که ضامن آنها شوند. این افراد هیچ پشتوانه ای هم ندارند که به ضمانت بگذارند؛ بنابراین، در بخش دریافت تسهیلات مشکل پیدا می کنند و نمی توانند وام بگیرند. از سوی دیگر، بانک ها کلا علاقه دارند، وام های کلان به افراد بدهند و به جای طرف شدن با چندین مشتری، با چند مشتری کار خود را انجام دهند.