موضوع و ایده «وحدت ملی» یا «آشتی ملی» پس از سال 88 بارها توسط صاحب نظران و چهره های سیاسی از جمله افرادی نظیر مرحوم «آیت الله هاشمی رفسنجانی، سید محمد خاتمی و علی اکبر ناطق نوری» مطرح شد، ولی پس از آنکه نظر صریح رهبر معظم انقلاب در رابطه با این مسأله این گونه عنوان شد که «مردم با هم قهر نیستند که نیازمند آشتی باشند» این مسأله مسکوت ماند.
به گزارش «تابناک»؛ پس از آنکه در دی ماه سال جاری در برخی شهرهای کشور، شاهد اعتراضات مردمی بودیم، اعتراضاتی که بخشی از آن ناظر بر عملکرد مسئولان و افزایش مشکلات مردم بود، همان طرح و ایده سابق اما این بار در قالب مسأله «گفت‌وگوی ملی» مطرح شد و در فضای سیاسی کشور، بحث های زیادی هم پیرامون آن انجام شد، به گونه ای که واکنش ها در این خصوص همچنان ادامه دار است.
البته باید این گونه گفت که بخش زیادی از فعالان سیاسی و مسئولان، نظر خود را موافق با ایده «گفت و گوی ملی» عنوان کرده و برخی هم همچنان بر این باورند که منظور از «گفت و گوی ملی» توسط مطرح کنندگان آن، باید صریح عنوان شود تا بتوان پاسخ و تحلیل دقیقی پیرامون آن ارائه کرد.
«اسحاق جهانگیری»، فعال سیاسی اصلاح طلب و معاون اول رئیس جمهور، یکی از افرادی است که پس از اعتراضات مردمی اخیر، موضوع «گفت و گوی ملی» را مطرح کرد و با اشاره به اعتراض‌های دی ماه و تلاش‌های امریکا برای ایجاد مشکل بیشتر برای ایران، راه حل رفع برخی مشکلات را در «گفت‌وگوی ملی» دانسته بود.
در این گزارش، دیدگاه های سه تن از مسئولان و فعالان سیاسی را پیرامون موضوع گفت و گوی ملی مطرح می کنیم؛ نظریاتی که هر یک حاوی ایده ها و مسائل متفاوتی در ارتباط با این مسأله است.
راهکار «محسن رضایی» برای تحقق «گفت‌وگوی ملی»
«محسن رضایی» دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام درباره «گفت و گوی ملی» عنوان کرد که «مجمع تشخیص مصلحت نظام، جمعی است که از تمامی گروه‌های سیاسی در آن حضور دارند و ما در آنجا درباره مباحث اصلی کشور و بدون توجه به گرایش های جناحی به روی مصالح و منافع ملی بحث می‌کنیم.»
وی راهکار رفع دغدغه برخی سیاسیون برای «انجام گفت و گوی ملی» را رجوع و عمل به سیاست های کلی نظام عنوان کرد و افزود: «اگر به سیاست‌های کلی که محصول تعامل و مشورت همه گروه‌هاست، عمل شود، بسیاری از مشکلات کشور حل خواهد شد. از این رو، در حقیقت موضوع «گفت‌وگوی ملی» در سطح رسمی کشور که همان مجمع تشخیص مصلحت نظام است، صورت می‌گیرد.»
دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام یادآوری کرد: «مهم این است که دولت، مجلس و قوه قضائیه به نتایج گفت‌وگوی ملی و سیاست‌های کلی پایبند باشند و به آن عمل کنند. به گفته وی شخصیت‌های سیاسی برای تحقق گفت‌وگوی ملی باید التزام عملی خود به سیاست‌های کلی نظام را نشان دهند.»
محمد هاشمی: با طرح موضوع «گفت‌وگوی ملی» و «رفراندوم» دردی از مردم دوا نمی‌شود
جدای از اظهار نظر دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام، «محمد هاشمی رفسنجانی» برادر یکی از مطرح کنندگان اولیه مسأله «وحدت ملی» یعنی مرحوم آیت الله «اکبر هاشمی رفسنجانی» که خود از مؤسسان حزب کارگزاران سازندگی و سال های رئیس کمیته سیاسی این حزب بوده است، در گفت و گو با «تابناک»، نظریات خود را پیرامون «گفت و گوی ملی» مطرح و اظهار کرد: ما نیازمند اولویت بندی مشکلات هستیم با مطرح کردن بحث هایی مثل «گفت وگوی ملی» و یا رفراندوم چه دردی از مردم دوا می شود؟
بهتر است به جای اینها به حل مشکلات جدی مردم بپردازیم و در حوزه های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و به ویژه درباره اشتغال اقدامات اساسی و جدی انجام بدهیم.
هاشمی با بیان اینکه جناح های سیاسی امکانی ندارند و چیزی در دستشان نیست، خواستار ارائه راهکارهای مفید به منظور حل مشکلات شد و تأکید کرد: باید به توصیه های امام راحل برای حل مشکلات مردم برگردیم و کارها را به خود مردم واگذاریم.
عضو سابق حزب کارگزاران سازندگی با تأکید بر اینکه باید برای عبور از بحران ها برنامه و راهکار داشته باشیم، افزود: اگر حرف زدن به مشکلات اضافه نکند، مشکلات را حل نمی کند. اگر می گوییم «گفت و گوی ملی» قبلا از آن باید گفت که اصلا گفت و گو روی چه محوری؟ لذا اول باید موضوع مشخص باشد. ضمن اینکه به این هم باید توجه کرد که مشکلات جدی کشور با حرف زدن حل نمی شود.
انبارلویی: «گفت‌وگوی ملی» به این شکل را قبول نداریم
«محمدکاظم انبارلویی» هم در گفت و گو با خبرنگار «تابناک» به راهکارهایی قانونی پیش بینی شده برای رفع مشکلات در کشور اشاره و تصریح کرد: به عقیده من، راهکار ما در قانون اساسی مشخص است. هر بن بست و معضلی، راهکاری در قانون اساسی دارد، اما کسانی می خواهند قانون اساسی را دور بزنند و «گفت و گوی ملی» را مطرح می کنند.
رئیس دفتر سیاسی حزب مؤتلفه اسلامی ادامه داد: بنابراین ما مشکل و معضلی از این باب نداریم و آنها که می خواهند مشکل ایجاد کنند به کف خیابان می آیند و وقتی هم که بیایند با دو تا پس گردنی مواجه می شوند, یکی از طرف مردم و دیگری هم از طرف نیروهای امنیتی.
وی گفت: بنابراین طرح «گفت و گوی ملی» به این شکل قابل قول نیست، بلکه باید چارچوب مشخصی داشته باشد و چهارچوب اصلی آن منافع، مصالح ملی و اصول قانون اساسی باشد. ما به لحاظ مکانیزم های قانونی، نوعی «گفت وگوی ملی» داریم؛ مثلا مجلس که در رأس امور است، محلی برای «گفت و گوی ملی» است و برای حل مشکلات کشور می شود مباحثی را در آنجا مطرح کرد.
این فعال سیاسی اصولگرا در عین حال یادآور شد: البته ما یک «گفت و گوی گسترده ملی» هم داریم که در همین 22 بهمن، مردم از خرد و بزرگ و کوچک آمدند و با سر دادن شعار مرگ بر آمریکا و مرگ بر اسرائیل، استقلال ملی را تضمین کردند.
انبارلویی در عین حال خاطرنشان کرد: ما از فقدان «گفت و گوی ملی» رنج نمی بریم، بلکه از یک قهر رنج می بریم که آن هم از سوی اصلاح طلبان بدخیم ایجاد شده، آنها اساسی برای «گفت و گوی ملی» قبول ندارند و برخی از آنان کارشان به جایی کشیده شده که در برخی موارد از غربی ها کمک می گیرند.
همانطور که در سخنان مسئولان و فعالان سیاسی هم به صراحت اشاره شده، اگر قرار است در موضوع «گفت و گوی ملی» موضوعی طرح و دنبال شود، قبل از آن باید اهداف طرح و ایده آن مشخص و سپس در مورد جزئیات آن مذاکره و گفت و گو کرد. برخی گفت وگو را به منزله انجام رایزنی مابین احزاب و سیاسیون تلقی کرده اند و بعضی آن را وظیفه ای بر دوش نهادهای قانونی نظیر مجمع تشخیص مصلحت نظام و یا مجلس که از همه طیف های سیاسی در آن حضور دارند، می خوانند. برخی سیاسیون هم بر این عقیده اند که تنها از راه گفت و گو مشکلات مردم حل نخواهد شد.
