فرایند پر اشکال صدور کارت ملی هوشمند و خسارت های سنگینی که به مردم تحمیل می شود

 مدیران ثبت احوال کشور برای تغییر کارت های ملی بیش از 80 میلیون ایرانی، دست به دامان سامانه ای شده اند که با اشکالات زیرساختی فراوانی دست و پنجه نرم می کند. ماه هاست که شهروندان ایرانی برای ثبت نام در این سامانه با مشکل رو به رو هستند و هر روز مدیران خبر از حل مشکل می دهند؛ خبرهایی که البته با حقیقت فاصله دارد و مشخص نیست این سامانه تاکنون به چه میزان به مردم خسارت وارد کرده است؟

به گزارش«تابناک»، چند ماهی است که مدیران ارشد اجرایی کشور و به ویژه متولیان سازمان ثبت احوال با هدف تغییر کارت های ملی سابق به هوشمند، از عموم مردم دعوت کرده اند تا با مراجعه به پورتالی که به همین دلیل طراحی شده است، درخواست اولیه خود را برای تغییر کارت ملی ثبت کنند؛ پورتالی که از نظر زیر ساختی بسیار ضعیف است و کارایی آن با توجه به میزان مراجعه اصلاً قابل قبول نیست.

نحوه ثبت درخواست در این سامانه به دو روش مراجعه حضوری به دفاتر پیشخوان و مراکز پست و نیز به صورت شخصی و از طریق اینترنت ممکن است؛ شرایطی که البته در مراجعه حضوری نیز تفاوت چندانی با ثبت نام شخصی و از منزل یا محل کار ندارد و در مراجعه حضوری هم باید فرد خود از طریق سیستم های تعبیه شده این کار را انجام دهد.

درج مشخصات اولیه مثل شماره ملی، شماره سریال شناسنامه، تاریخ تولد، نام مادر و کد محل زندگی از جمله پیش شرط های است که برای ثبت درخواست اولیه لازم است. البته این در حالی است که متقاضی دریافت کارت ملی هوشمند بتواند از سد پیام های خطای مکرری که در سامانه رخ می دهد عبور کند.

به رغم شکایت های مکرر مردمی و رسانه ای شدن مشکلات عدیده ای که در سامانه ثبت نام کارت ملی هوشمند وجود دارد و نیز ارتقای سیستم، اکنون که در روزهای پایانی سال شمسی قرار داریم، همچنان سامانه دچار مشکل است و به خوبی پاسخ متقاضیان را نمی دهد.

مشکلات آنقدر بالا گرفته که مدیران ارشد سازمان ثبت احوال نیز ضمن پذیش آن، با اعلام تمدید بازه زمانی این ثبت نام تا 3 ماه نخست سال 1397 تلاش دارند تا میزان مراجعه به سامانه و ترافیک پیش آمده را تا آنجا که ممکن است، کاهش دهند.

با اینحال گویا این تصمیم و اقدام نیز در بالارفتن کارایی سامانه و افزایش کیفیت خدمات رسانی موثر نبوده است و اشکالات موجود به روش های مختلفی ادامه دارد.

مراجعانی که در روزهای اخیز اقدام به ثبت مشخصات خود برای دریافت کارت ملی هوشمند انجام می دهند، اعلام می کنند که این سامانه به رغم دریافت مبلغ ثبت نامی آنها به میزان 200هزار ریال، رسید و گزارش تأیید نهایی را به آنها ارئه نمی کند و این اتفاق در حالی است که پول از حساب آنها کسر می شود.

جالب تر از کسر هزینه ثبت بدون ارئه گزارش و تأیید نهایی این است که شهروندان اگر دوباره و از ابتدا به سامانه مراجعه کنند این سامانه بدون درج مشخصات آنها به عنوان ثبت نام کننده نهایی، امکان ثبت نام دوباره و چندباره و پرداخت هزینه را آزاد گذاشته است. این یعنی از شهروندانی که با فرض عدم نهایی شدن ثبت نام دوباره ثبت نام می کنند، دوباره مبلغ 200هزار ریال اخذ می شود.

 به زمان دقیق پرداخت ها دقت کنید، سامانه قادر است چندین بار از شهروندان مبلغ دریافت کند

اطلاع رسانی این سامانه به قدری ضعیف است که مراجعان عملاً نمی توانند از آخرین وضعیت ثبت نام و پرداخت های خود مطلع شوند. این را می توان از مراجعه دوباره با یک کد ملی یک فرد که قبلا در سامانه پرداخت را انجام داده و هزینه از حساب او کسر شده است، اثبات کرد. سامانه ای که تأیید نهایی ثبت نام را ارائه نداده است، دوباره امکان دریافت هزینه دارد.

جدا از مشکلی که به آن اشاره شد، نحوه زمان دهی سامانه نیز با محدودیت های زمانی و مکانی فراوانی همراه است که عملاً نظر و سهولت دسترسی را برای شهروندان سخت کرده است. به این معنا که ترافیک مراجعه به دفاتر فعال بسیار بالاست و این موضوع آزادی عمل مردم را در انتخاب دفتر و زمان مناسب از آنها گرفته است.

این مشکلات البته تنها ایراد فرایند صدور کارت ملی هوشمند نیست و در این مسیر جدا از مبلغ 20 هزار تومانی که مشخص نیست قیمت عادلانه ای برای صدور کارت هست یا خیر، مبالغ جزئی و عجیب دیگری نیز از شهروندان دریافت می شود که مشخص نیست علت دریافت آنها چیست؟

جدا از ایرادهای ساختاری و عملیاتی که ماه هاست با اعصاب و روان مردم بازی می کند و آنها را در یک نگرانی و اضطراب فرو برده است، فلسفه و چرایی صدور چندباره کارت ملی نیز مسئله ای است که باید به آن اشاره کرد.

برای مثال شهروندان زمان مراجعه به دفاتر پیشخوان تنها برای دریافت نوبت الکترونیک که در بسیاری از ادارات و بانک ها به رایگان صورت می گیرد، مبلغ 500 تومان اخذ می کنند و همچنین در قبال انجام عملیات پستی و ارسال کارت به در منزل در حالی مبلغ 2هزار تومان می گیرند که شهروندان باید خود در اداره پست حاضر شوند و کارت هوشمند را شخصاً دریافت کنند.

کارت های ملی کاغذی کنونی که چند سال پیش و با هزینه ای قابل تأمل برای شهروندان صادر شد، حالا دوباره با هزینه ای هنگفت و کیفیت بالاتر در حال صادر شدن است و البته مشخص نیست این آخرین بار است یا چند سال دیگر دوباره این بساط درآمدزایی و آزار ملی پهن خواهد شد.

اگرچه برخی بر این باور هستند که نمی شود به صرف نداشتن کارت ملی آن هم از نوع هوشمند، شهروندان را از حقوق عادی شان محروم کرد، اما مسئولان بنای دیگری دارند و پیوسته با خط و نشان هایی که برای مردم می کشند آنها را تهدید می کنند و هشدار می دهند که در اسرع وقت نسبت به دریافت کارت ملی اقدام کنند.