کشاورزان شرق استان اصفهان نزدیک به چهارده سال است که تحت تأثیر سوء مدیریتی که در حوضه آبریز زاینده رود وجود دارد، با مشکلات فراوانی رو به رو شده اند و زندگی آنها در حال نابود شدن است. هزاران خانواده اصفهانی در جریان حذف منابع آبی شرق زاینده رود دچار مشکل شده اند و هیچ مسئولی پاسخگوی مطالبات آنها نیست؛ کشاورزانی که نبود آب امانشان را بریده و چاره ای جز مهاجرت و اعتراض برای آنها باقی نگذاشته است.
به گزارش «تابناک»؛ مدیریت به هم پیوسته منابع آب در حوضه های آبریز و اجرای برنامه های دقیق کارشناسی در رابطه با منابع و مسائل آب، از جمله موضوعات مهمی است که برای کشوری چون ایران که محدودیت های آبی فراوانی دارد، بسیار ضروری است؛ نیازی انکارناشدنی که البته برای اثبات نبودنش مستندات فراوانی وجود دارد.
هر چند افزایش دامنه مشکلات آبی و زیست محیطی در حوضه آبریز ارومیه، هامون، جازموریان، کارون و.... که در پی آن صدها هزار خانواده رسماً دار و ندار خود را از دست دادند و فقر مطلق بر زندگی آنها سیطره انداخت، سند بی مثالی است که مشکلات آبی را در سراسر کشور نمایان می کند، اما این موضوع در حوضه آبریز زاینده رود به شکل بسیار خاص تری رخ داده و استمرار دارد.
اگر در سایر حوضه های آبریز تقریباً تمامی شهروندان قربانی سوء مدیریت های آبی هستند و برای این موضوع تقریباً یکسان هزینه می دهند، در حوضه آبریز زاینده رود، سوء مدیریت و برخی بهره برداری های سیاسی زمینه ساز بی عدالتی نیز شده و شرایط را برای مردم این منطقه از کشور و به ویژه شرق آن به مراتب سخت کرده است.
مردم مناطقی چون ورزنه، جرقویه علیا و سفلی، کوهپایه و جلگه که بیش از 10 سال است با کاهش شدید منابع آب مواجه شده بودند، در سال اخیر حتی یک قطره آب نیز از حقابه های قانونی خود را دریافت نکردند تا ضمن نمایش مظلومیت خود، سندی آشکار از ناتوانی مدیران در مدیریت عادلانه این حوضه آبریز را به نمایش بگذارند.
مردم شرق اصفهان نزدیک به ده روز است به دلیل مشکلات پیش آمده و عدم پرداخت حقابه های قانونی آنها در پاییز و اسفند ماه در محل انتقال آب زاینده رود به یزد تجمع کرده اند تا مشکلات پیش آمده برای خود را به گوش مسئولان ارشد کشور برسانند؛ مسئولانی که گویا این اعتراضات دیگر برای آنها اهمیتی ندارد و رسیدگی به آن در دستور کار آنها قرار ندارد.
مدیران ارشد وزارت نیرو در توجیه رویداد پیش آمده و عدم امکان حل آن بیان می کنند که بیش از 400 میلیون مترمکعب، تنها نیاز آب شرب مردم منطقه است، حال آنکه در سد زاینده رود هم اکنون چیزی حدود 124 میلیون مترمکعب آب وجود دارد؛ آبی که حتی کفاف شرب مردم را نمی دهد و لذا نمی توان آن را در اختیار کشاورزان قرار داد.
این موضع مسئولان وزارت نیرو در حالی است که مردم منطقه اعتقاد دارد آنها بر اساس قانون و قوانین بالادستی شورای عالی آب دارای حقابه هایی هستند که در بخش های بالادست از آنها سلب می شود و سوء مدیریت مسئولان بر این مسأله دامن زده است.
حیدر علی عابدی، نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی در رابطه با این مشکل به «تابناک»، گفت: این درست است که اکنون در سد زاینده رود آب به اندازه کافی وجود ندارد؛ اما پرسش این است که این محدودیت منابع را نباید الان ملاک قرار داد. آب سد در عرض چندین ماه باید ذخیره شود تا در یک بازه زمانی کوتاه مورد استفاده قرار گیرد. من تیرماه سال جاری نسبت به این مشکل به مسئولان وزارت نیرو کتباً هشدار دادم و از آنها خواستم که جلوی برداشت های غیر قانونی آب در حوضه آبریز زاینده رود را بگیرند.
عابدی افزود: مسئولان وزارت نیرو همان موقع در پاسخ به هشدار من گفتند، در جریان برداشت های غیر قانونی آب هستند و این موضوع را پیگیری خواهند کرد، اما این اقدام صورت نگرفت تا اکنون با مشکلی اینچنینی رو به رو باشیم.
نماینده مردم اصفهان ادامه داد: مسئولان وزارت نیرو هیچ اقدام مؤثری برای مدیریت عادلانه آب انجام نمی دهند و هیچ واکنش مثبت و امیدوار کننده ای در سال در برابر برداشت های غیر قانونی آب در بالادست سد و نیز پایین دست انجام نمی دهند. آنها به حقوق مردم احترام نمی گذارند و هیچ برنامه مدون و دقیقی برای مدیریت یکپارچه و منسجم منابع آب حوضه آبریز زاینده رود و استان های مختلف ندارند.
این نماینده مجلس افزود: مسئولان با بی توجهی های خود برای مردم، چاره ای جز مهاجرت و اعتراض باقی نگذاشته اند. آنها می گویند کشور دچار تغییر اقلیم شده است. بله قبول داریم اما تغییر اقلیم درصد دارد و میزان آن را کارشناسان 30 درصد اعلام می کنند. با این تفسیر، پرسش من این است که چرا 100 درصد منابع آب شرق اصفهان را حذف کرده اند؟
عابدی تأکید کرد: وزارت نیرو اگر حتی 50 درصد حقابه قانونی شرق اصفهان را نیز مراقبت و به آنها پرداخت کند می توان با تغییر الگوی کشت کشاورزان شرایطی فراهم کرد به طوری که کشاورزان کار و کشاورزی خود را داشته باشند، اما گویا مسئولان با کارهای خود می خواهند عملاً این مردم را وادار به مهاجرت کنند.
آنچه در مورد آخرین وضعیت مردم شرق اصفهان وجود دارد، حکایت تلخی از سوء مدیریت مسئولانی است که به رغم ناتوانی در مدیریت مسئولیت می پذیرند و منافع شخصی و سمت های چنین و چنان خود را بر منافع مردم ترجیح می دهند. این مدیران و مسئولان البته نه تنها مجازات نمی شوند، بلکه هیچ گونه پاسخگویی در قبال سیاست های غلط خود ندارند تا داستان افزایش مشکلات مردم ادامه یابد و دست کشاورزان زیر ساطور آنها بماند.