تابستان سوزان در راه است، اما خبری از تکمیل خانه‌های مسکونی نیست!

بیش از شش ماه از زلزله مهیب غرب کرمانشاه گذشت و ویرانی های بر جای مانده از این بلای خانمان سوز، هنوز گریبان هزاران شهروند کرمانشاهی را گرفته است؛ شهروندانی که گزارش ها نشان می دهد، در شرایط مطلوبی قرار ندارند و با آغاز فصل تابستان با مشکلات جدید و خطرناک دیگری رو به رو خواهند شد.

به گزارش «تابناک»، زلزله غرب کرمانشاه که بخش های وسیعی از شهرستان های ثلاث باباجانی، قصر شیرین و سرپل ذهاب را گرفتار یک رویداد شوم کرد، هنوز با پیامدهایی رو به روست که مدیریت مطلوب آن از اختیار مردم و مسئولان خارج شده و به ناکجا می رود؛ روندی غیر قابل قبول که استمرار آن رفع مشکلات پیش آمده را تا سال ها غیر ممکن می کند.

از جمله اصلی ترین مشکلاتی که سبب شد، زلزله کرمانشاه بر خلاف موارد مشابه پیشین مثل زلزله بم با خسارات دنباله دار و پایان ناپذیری رو به رو شود، می توان به وسعت زیاد این زلزله اشاره کرد که کانون جغرافیایی آن متمرکز نبود و جمعیتی بالغ بر 200 هزار تن را دچار حادثه کرد.

از سوی دیگر و بر خلاف زلزله هایی مثل زلزله بم که در آن آمار تلفات و مرگ و میر بسیار بالا بود، در این زلزله حجم مرگ و میر در مقایسه با شدت زلزله به شدت کم بود؛ اما از آن سو جمعیت شهروندانی که اسیر خسارات مالی مثل ویرانی مسکن شدند، به شدت افزایش داشت.

دو موردی که به آن اشاره شد، کار امداد رسانی و بر طرف کردن مشکل زلزله زدگان را به شدت سخت کرد و سبب شد تا خیلی زود نشانه های ضعف در مدیریت این بحران پیش آمده خودنمایی کند؛ نشانه هایی که در قالب نبود مسکن، نبود چادر، وضعیت بد بهداشتی، کمبود تغذیه، گسترش بیماری و... نمایان شد.

جدا از دلایل ذاتی تشدید بحران و سخت شدن مدیریت آن، نحوه ورود مدیران اجرایی کشور برای کاهش آلام مردم نیز در این شش ماه گذشته به شدت نامنسجم و پراکنده صورت گرفت و این خود زمینه ای شد که جدا از بحران زلزله با غرب کرمانشاه با بحرانی به نام بحران مدیریت نیز رو به رو شود.

به بیان بهتر، مدیرانی که با نیروهای امدادی و تجهیزات خود در کنار کمک های مردمی به مناطق زلزله زده ورود کرده بودند، آنقدر نامنسجم و از هم گسیخته مدیریت را پیش بردند که نیاز به تیم های مدیریتی دیگری برای مدیریت مدیران نیز به شدت در مناطق زلزله زده احساس می شد.

یکی از معاونان وزارت بهداشت در اثبات این ادعا گفته است: ما در هفته‌های اول در مناطق زلزله‌زده به اندازه یک سال و نیم استان کرمانشاه شیر خشک توزیع کردیم! معلوم نیست این حجم از شیر خشک اصلاً کجا رفته است!

پیش از این ها نیز مسئول روابط عمومی هلال احمر به «تابناک»، گفته بود: میان 30 هزار خانواده زلزله زده نزدیک به 100 هزار چادر توزیع کردیم، اما باز هم با کمبود چادر رو به رو هستیم!

این موارد به خوبی نشان داد که نبود یک بانک اطلاعاتی جامع از زلزله‌زدگان و آغاز به کار امدادی توسط گروه‌های مختلف به موازات هم اجازه شناسایی نیازمندان واقعی و توزیع عادلانه خدمات را از بین برد و کار را به جایی رساند که سردرگمی و ناکارآمدی ویژگی برجسته مدیریت مشکلات در مناطق زلزله زده شد.

با اینکه سازمان هلال احمر دفترچه توزیع اقلام تهیه کرده بود و تلاش می کرد با استفاده از آن اقدام توزیع خدمات کند، به دلیل اینکه مجموعه‌های دیگر از آن استفاده نمی‌کردند و شاید اصلاً از وجود آن آگاه نبودند، این اقدام کافی نبود.

تصمیم هیأت دولت مبنی بر عدم ارائه خدمات بلاعوض به خانواده هایی که برای رهایی از سرما کانکس دریافت کرده بودند، در این میان از جمله تصمیم هایی بود که زمینه را برای تشدید بحران فراهم کرد و برخی خانواده ها که شرایط مالی خوبی نداشتند، ترجیح دادند در چادر بمانند تا کمک های بلاعوض 5 میلیون تومانی را دریافت کنند.

اکنون و در شرایطی که شش ماه از وقوع زلزله می گذرد، هنوز مشکلات ادامه دارد و ویرانی های بر جای مانده بهبود قابل قبولی نیافته اند.

از جمله اصلی ترین نیازهای مردم اکنون ساخت مسکن است؛ اما ساخت مسکن برای مردمی که تمام دارایی خود را در زلزله از دست دادند، با وام محدودی که دولت در اختیار آنها می گذارد چندان کار آسانی نیست، چون از سویی این وام همه هزینه های ساخت و ساز خانه را تأمین نمی کند و از سویی مردمی که شغل خود را از دست داده اند، شرایط مطلوبی برای بازپرداخت وام ندارند.

تصور کنید اگر هزینه ساخت مسکن در این مناطق متری 800 هزار تومان هم باشد، برای ساخت یک خانه 80 متری به 64 میلیون تومان پول برای ساخت خانه لازم است. ولی وامی که دولت پرداخت می‌کند، 40 میلیون تومان است که هم پر کردن این فاصله و هم پرداخت اقساطش برای مردم زلزله‌زده کار دشواری است.

شاید همین مشکلات دست و پاگیر باشد که سبب شده «صابر حیدری» شهردار شهر سرپل ذهاب با اشاره به مشکلات پیش روی ساخت خانه در این مناطق به رسانه ها بگوید که فرایند تکمیل مسکن ‌های در حال ساخت حداقل تا سال دیگر زمان خواهد برد.

مشکلات موجود در مناطق زلزله زده و ناکارآمدی در برطرف کردن آنها که مهم ترین آن مسکن است، در حالی است که با آغاز فصل تابستان و گرم شدن هوا مشکلات بهداشتی و رفاهی بیشتری گریبان مردم مناطق زلزله زده را خواهد گرفت و در صورت عدم توجه کافی مسئولان خسارات روزافزونی را متوجه آنها خواهد کرد.

گرم شدن شدید کانکس ها، نبود سیستم سرمایشی استاندارد در چادرها، افزایش حشرات بیماری زا، تشدید بیماری های واگیردار و... از جمله مشکلات مهمی است که در فصل گرما مردم مناطق زلزله زده را تهدید می کند و با روند موجود، امیدی به جلوگیری از پیش آمدن آنها نیست.