«گاو» دومین فیلم بلند سینمایی داریوش مهرجویی در مقام کارگردان و به نویسندگی غلامحسین ساعدی و محصول سال 1348 است. عزاداران بَیَل مجموعه هشت داستان پیوسته درباره فلاکتهای مدام مردمان روستایی به نام بَیَل است. این کتاب را غلامحسین ساعدی نگاشته‌است و در سال 1343 چاپ شده‌است. این مجموعه از داستانهای روستایی غلامحسین ساعدی محسوب می‌شود. بر اساس برخی اظهارنظرها، منبع الهام ساعدی نقاب مرگ سرخ اثر ادگار آلن پو بوده‌است. فیلم گاو از روی داستان چهارم این مجموعه ساخته شد. همه امید زندگی مش حسن به تنها گاوی است که در طویله اش دارد و از وجود آن علاوه بر امرار معاش خانواده خود، افراد روستا را نیز بهره‌مند می‌سازد. همه این مسائل باعث شده‌است که مش حسن دلبستگی خاصی به این گاو داشته باشد. اما روزی که مش حسن به شهر رفته، گاو به علت نامشخصی می‌میرد و افراد روستا با موافقت همسر مش حسن نعش گاو را در چاه روستا می‌اندازند و پس از بازگشت مش حسن وانمود می‌کنند که گاو گریخته‌است ولی او باور نمی‌کند و اعتقاد دارد گاو را اهالی روستا به قتل رسانده‌اند. از آن پس حالش دگرگون می‌شود و خود را گاو می‌پندارد. کوشش و پند و نصیحت بزرگان و ریش سفیدان روستا، چاره ساز نمی‌شود و سرانجام کدخدا و مش اسلام تصمیم می‌گیرند او را برای مداوا به شهر ببرند؛ ولی در میانه راه مش حسن می‌گریزد و در دره‌ای سقوط می‌کند و به سرنوشت گاوش دچار می‌شود. عزت‌الله انتظامی، علی نصیریان، جعفر والی، جمشید مشایخی، فیروز بهجت‌محمدی، عزت‌الله رمضانی‌فر، پرویز فنی‌زاده، خسرو شجاع‌زاده، محمود دولت‌آبادی، مهین شهابی، عصمت صفوی و مهتاج نجومی در این فیلم سینمایی مقابل دوربین فریدون قوانلو نقش آفرینی کرد. هرمز فرهت موسیقی متن این فیلم را ساخت و زری خلج این اثر را تدوین کرد. گاو جزو آثار موج نوی سینمای ایران محسوب می‌شود و جایزه ویژه هیئت داوران جشنواره بین‌المللی فیلم برلین در 1972 را به دست آورد. در مسیر ساخت این فیلم سانسورهای عجیبی رخ داد، به گونه‌ای که به گفته مهرجویی حتی شهربانی از او خواسته بود تا دیوارهای روستای محل فیلمبرداری را سفید کنند تا فیلم سیاه نمایی نباشد! فیلم در مسیر اکران نیز با چالش‌هایی مواجه شد و در ابتدا توقیف بود. سکانس‌هایی از این فیلم سینمایی را در تابناک می‌بینید.
