سیاست جدید ارزی دولت تدبیر و امید پس از انتخاب رئیس جدید بانک مرکزی در حالی کلید خورده است که راهبرد و اساس کار آن بر مبنای ورود تمامی ارز حاصل از محل صادرات غیر نفتی (از جمله گاز طبیعی، محصولات فولادی، پتروشیمی، فرآورده های نفتی، فلزات رنگی و ...) به بازار ثانویه ارز، استوار شده و دکتر همتی، رئیس کل بانک مرکزی نیز تأکید کرده است در تعیین نرخ ارز در این بازار دخالت نخواهد کرد.
به گزارش «تابناک اقتصادی»، با شروع این سیاست جدید، عملا شاهد عرضه ارز با نرخ های پایین تر از بازار آزاد در بازار ثانویه بودیم و بسیاری از فعالین در حوزه واردات را به دریافت ارز با نرخ های منطقی امیدوار کرد. در این بین بانک مرکزی هم دستورالعمل فعالیت صرافی های مجاز را اعلام کرد که در یکی از بندهای مهم آن تأکید شده بود، نرخ فروش ارز صرافیهای مجاز معتبر حداکثر یک درصد بالای نرخ خرید مندرج در سامانه «نیما» و «سنام» خواهد بود و همچنین خرید و فروش ارز به صورت اسکناس (معاملات جزئی بر مبنای مقررات ناظر بر عملیات ارزی صرافیها) توسط صرافیهای مجاز معتبر صرفاً با ثبت در «سامانه نظارت ارز (سنا)» امکانپذیر است.
در نتیجه همه منتظر خرید ارز به صورت اسکناس با تفاوت اندک نسبت به نرخ های سامانه نیما بودند. اما از همان ابتدا تفاوت زیادی در برخی ساعات روز، بین نرخ ارز (به ویژه دلار آمریکا) در بازار (صرافی ها) و سامانه سنا و همچنین در برخی موارد نرخ دلار بالاتر از نرخ یورو دیده شد و حتی در گزارشی به این موضوع اشاره شد و در ادامه خبرنگار تابناک اقتصادی به سراغ مقام مسئول در بخش ارتباط با رسانه بانک مرکزی رفت تا در این خصوص شفاف سازی شود، ولی تا این لحظه پاسخی دریافت نکرده است.
بر اساس این گزارش، پس از عدم شفاف سازی از ابهام پدید آمده توسط بانک مرکزی، روز گذشته پس از گذشت ساعاتی از فعالیت سامانه سنا، یکباره شاهد حذف ستون مربوط به اعلام نرخ خرید و فروش دلار آمریکا از این سامانه و جایگزینی یوآن چین به جای دلار آمریکا بودیم. هرچند باید یادآور شد که پیش از این درهم امارات در پایان سال گذشته از سنا حذف و یوآن چین به جای آن اضافه شده بود و در چند وقت اخیر با بازگشایی سامانه سنا، دوباره شاهد حضور نرخ خرید و فروش درهم امارات بجای یوان چین بودیم.
در نگاه اول، می توان این گونه استنباط کرد که خرید و فروش دلار آمریکا در صرافی های مجاز و معتبر، متوقف شده و به جای آن یوآن چین جایگزین شده است. در نگاه دوم، می توان به ایراد ساختاری و فنی در محاسبات نرخ دلار در سامانه سنا اشاره کرد. اگر نگاه دوم، دلیل حذف دلار از سنا باشد، باید این نقد را به مسئولین بانک مرکزی وارد دانست که چرا پیش از فراهم آوردن زیرساخت های مناسب برای سامانه سنا، بسته جدید ارزی را رونمایی کردید و حتی تأکید داشتید، "همان گونه که در روزهای اخیر براساس بسته سیاستی جدید ارزی، عملیات بازار انجام شده است، صرافیها میتوانند در قالب بخشنامههای بانک مرکزی، اقدام به خرید و فروش ارز کنند. قیمت ارز به دست آمده از مجموع معاملات صرافی ها، به صورت برخط در سایت سنا به آدرس https://www.sanarate.ir قابل مشاهده و در دسترس عموم است. از این روی، نرخ سایت مورد اشاره، قیمت داد و ستد آزادانه ارز توسط بازیگران اصلی بازار ارز است."
به نظر می رسد، دولت و بانک مرکزی، در سیاست جدید ارزی، باید از روند عملیاتی سیاست قبلی تجربه کسب کنند و اجازه ندهند یک سامانه (سنا) که قرار بوده نرخ واقعی ارز را به مردم نشان دهد و در نتیجه اعتماد عمومی به چشم انداز برنامه های اقتصادی دولت را برگرداند، با این مدل مشکلات روبه رو شود و بهتر است برای مدیریت این سامانه از یک تیم کارشناسی قوی و زیرساخت های کاملا به روز استفاده شود. همچنین پیشنهاد می شود، جدی و عملی از فعالیت صرافی های غیر مجاز جلوگیری سود، زیرا حتی اگر سامانه سنا کاملا دقیق فعالیت خود را ادامه دهد، باز هم نرخ گذاری صرافی های غیر مجاز، این ذهنیت را به برخی از مردم و متقاضیان بازار ارز القا می کند که نرخ های سنا باورپذیر نیستند و همین روند باعث آسیب به منافع ملی به خصوص حفظ منابع ارزی کشور خواهد بود.