2- آب قليل
(مسأله 25) آب قليل آبي است كه از زمين نجوشد و از كر كمتر باشد1.
1- بهجت: و آب باران (در حال باريدن) هم نباشد.
*****
زنجاني، فاضل: مسأله- آب قليل: آبي است كه كر، جاري، باران و آب چاه نباشد.
(مسأله 26) اگر آب قليل روي چيز نجس بريزد يا چيز نجس به آن برسد نجس مي شود، ولي اگر از بالا با فشار روي چيز نجس بريزد1 مقداري كه به آن چيز مي رسد نجس2، و هر چه بالاتر از آن است پاك مي باشد3، و نيز اگر مثل فوّاره با فشار از پايين به بالا رود در صورتي كه نجاست به بالا برسد پايين نجس نمي شود و اگر نجاست به پايين برسد بالا نجس مي شود.
1- خوئي، تبريزي، وحید: اگر با فشار روي چيز نجس بريزد...
بهجت: اگر از بالا با فشار، بلكه با مطلق حركت از بالا به پايين روي چيز نجس بريزد...
فاضل، سیستانی, مظاهری: اگر از بالا روي چيز نجس بريزد...
زنجاني: اگر با فشار به چيز نجس برسد ،اگرچه از پايين به بالا باشد...
2- خوئي، تبريزي، سيستاني، زنجاني، وحید: و مقداري كه به آن چيز نرسيده پاك است.[پايان مسأله]
3- گلپايگاني، صافي، سبحانی: [پایان مسأله].
*****
مكارم: مسأله- هرگاه چيز نجسی به آب قليل برسد آن را نجس مي كند (بنابراحتياط واجب) امّا اگر از بالا بريزند فقط آن مقدار كه به نجس رسيده نجس مي شود و اگر به صورت فوّاره از پايين به بالا رود و به چيز نجسي برسد قسمت پايين آن نجس نمي شود.
(مسأله 27) آب قليلي كه براي برطرف كردن عين نجاست روي چيز نجس ريخته شود و از آن جدا گردد، نجس است1 و همچنين بنابر أقوي بايد2 از آب قليلي هم كه بعد از برطرف شدن عين نجاست براي آب كشيدن چيز نجس روي آن مي ريزند و از آن جدا مي شود، اجتناب كنند3. ولي آبي كه4 با آن مخرج بول و غائط را مي شويند5 با پنج شرط پاك است6.اول: آن كه بو يا رنگ يا مزهٔ نجاست نگرفته باشد7. دوم: نجاستي از خارج به آن نرسيده باشد. سوم: نجاست ديگري مثل خون، با بول يا غائط بيرون نيامده باشد8. چهارم: ذرّه هاي غائط در آب پيدا نباشد9. پنجم: بيشتر از مقدار معمول، نجاست به اطراف مخرج نرسيده باشد.
1- سیستانی: در چیزهایی که با یک بار شستن پاک نمی گردد نجس است...
فاضل: آب قليلي كه روي چيز نجس ريخته شود و از آن جدا گردد نجس است...
مظاهری: ولی آب قلیلی که بعد از برطرف شدن عین نجاست برای آب کشیدن چیز نجس روی آن می ریزند و از آن جدا می شود و آن را غساله می نامند پاک است ،مگر در بول (یعنی چیزی که به واسطۀ بول نجس شده است) که غسالۀ مرتبۀ دوم پاک است .ولی آب قلیلی که با آن مخرج بول و غائط را می شویند اگر ترشح کند اجتناب از آن لازم نیست.
2- نوري: و بايد...
بهجت، وحید ، سبحانی: بنابراحتياط واجب...
3- گلپايگاني،صافي: آب قليلي كه بعد از برطرف شدن عين نجاست براي آب كشيدن روي آن مي ريزند و از آن جدا مي شود و بعد از آن محلّ پاك مي شود، پاك است...
خوئي، تبريزي: آب قليلي كه بعد از برطرف شدن عين نجاست براي آب كشيدن چيز نجس روي آن مي ريزند و از آن جدا مي شود، در صورتي كه محلّ به مجرّد شستن با او پاك شود آن آب پاك است، مثلاً اگر محلّ نجس چيزي باشد كه به يك مرتبه شستن پاك شود و عين نجس هم نداشته باشد غسالهٔ آن يعني آبي كه از او در وقت شستن جدا مي شود پاك است. وامّا چيزي كه دو مرتبه شستن آن لازم است از غسالهٔ شستن اوّل بنابر احتياط واجب اجتناب لازم است و غسالهٔ شستن دوّم پاك است...
سيستاني: آب قليلي كه بعد از برطرف شدن عين نجاست براي تطهير چيز نجس روي آن مي ريزند، و از آن جدا مي شود بنابر احتياط لازم نجس است...
زنجانی: آب قليلي كه برای برطرف کردن عین نجاست روی چیز نجس ریخته شود و از آن جدا گردد نجس است بلکه بنابراحتیاط از آب قلیلی هم که بعد از برطرف شدن عین نجاست برای آب کشیدن چیز نجس روی آن می ریزند و از آن جدا می شود باید اجتناب کرد...
4- سيستاني: و آب قليلي كه...
5- بهجت: آبي كه با آن مخرج غائط را مي شويند...
6- سيستاني، وحید: با پنج شرط چيزي را كه با آن ملاقات كند نجس نمي كند...
7- زنجاني، وحید: اول: آن كه بو، رنگ يا مزه آن به سبب ملاقات با نجاست تغيير نكرده باشد...
نوري: اوّل: آن كه بو يا رنگ يا مزهٔ آب به واسطه نجاست تغيير نكرده باشد...
8- بهجت: سوم: نجاست ديگري مثل خون يا بول با غائط بيرون نيامده باشد...
9- وحید: بنابراحتیاط ...
*****
مكارم: مسأله- اگر با آب قليل پاك ،چيزي را كه نجس شده بشويند پاك مي شود (با شرايطي كه بعداً گفته خواهد شد)؛ امّا آبي كه از آن جدا مي شود و آن را «غُساله» گويند، نجس است ، مگر در آبي كه با آن مخرج بول و مدفوع را مي شويند كه با پنج شرط پاك است:
1 - یكي از اوصاف سه گانهٔ نجس را به خود نگرفته باشد.
2- نجاستي از خارج به آن نرسيده باشد.
3- نجاست ديگري مانند خون يا بول همراه آن نباشد.
4- بنابر احتياط واجب ذرّات مدفوع در آب پيدا نباشد
5- بيشتر از مقدار معمول نجاست به اطراف مخرج نرسيده باشد. ولي پاك بودن اين آب به آن معنی است كه اگر به بدن و لباس ترشّح كند لازم نيست آن را آب بكشند، امّا ساير استفاده هاي آب پاك را از آن نمي توان كرد.
مسأله اختصاصی
مظاهری: مسأله47 – آب قلیلی که متصل به آب عاصم [کر، جاری، باران، چشمه و چاه] است حکم آب عاصم را دارد مثلاً حوضچه یا طشتی که آب لوله به آن متصل است حکم آب لوله را دارد.