تشکیل کمیته های حمایت از دراویش و دانشجویان، برگزاری جلسات تحلیل مکاتب عرفانی در فضاهای صمیمانه دانشجویی و ... نشانه هایی قوی از هجوم خزنده عرفانهای نوپدید است که راه هر گونه خوش خیالی در مواجهه با این پدیده را به بن بست می کشاند.
به گزارش خبرنگار مهر، ده‌ها فرقه و آئین عرفانی و معنوی خرد و کلان در سطح کشور با تابلو یا به صورت زیرزمینی در حال فعالیت هستند و برخی در سطح تبلیغات مکتوب و با نفوذ در رسانه های ارتباطی به جای ایمان و معنویت به جان مردم و جوانان افتاده و می کوشند با نام عرفان پیروانی را به گرد خود جمع کنند و بهره های اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی ببرند.
این فرقه ها چندی است که به دنبال ایجاد پایگاه در میان جمعیت قریب 5/3 میلیونی دانشجویان کشور برآمده و بخشی از اهداف خود را با بهره گیری از تکنولوژی و حضور در فضای اینترنت پیش می برند. تدارک غیر رسمی جلسات تحلیل مکاتب عرفانی در فضاهای صمیمانه دانشجویی هشدار به کلید خوردن فعالیتهایی است که هویت جوان ایرانی را هدف گرفته و البته از دری نیز وارد شده که نیاز جوان ماست. این فرقه های انحرافی از نیاز حقیقی جوان و دانشجو به عرفان و معنویت بهره جسته و سعی در غالب کردن قرائت التقاطی و دروغین خود از عرفان دارند.
البته تشکلهای دانشجویی و نهادهای فرهنگی رسمی در دانشگاهها نیز ساکت ننشسته و نشستهایی در راستای نقد عرفانهای کاذب و نوظهور در دانشگاههای مختلف از جمله صنعتی اصفهان، کاشان، ایلام، علوم پزشکی یزد، شهید چمران اهواز، هرمزگان، واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی و ... برگزار کرده اند که نشان دهنده حضور مسئولانه دانشجویان مسلمان و نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها برای مقابله با این عرفانهای دروغین است اما نتیجه لازم با مقابله حاصل شدنی نیست و عطش نیاز به معنویت و عرفان در جوان نیازمند این است که پاسخ لازم به این مهم داده شود و مسئولان از خود بپرسند که برای ارائه عرفان و معنویت اصیل چقدر اشتغال فکری و عملی داشته اند.
عرفان مدنظر این آئین های انحرافی معمولا راحت طلبی، سرخوشی، شریعت زدایی، منطق گریزی و خداحافظی با احکام الهی و در حالتی نیز بی تفاوتی اجتماعی را تبلیغ می کنند. در بهترین حالت، ارتباط انسان با خدا را به یک ارتباط قلبی صرف تقلیل داده و راه را برای بسیاری از اعمال و رفتارهایی که در شرع مقدس نفی شده است (مانند روابط جنسی بی ضابطه) برای مریدان خود باز گذاشته و بدین ترتیب خود را برای کسانی که با تردید در راه دین گام برمی دارند جذاب می کند چرا که راه را باز می گذارد که مریدانشان هم "خدا خدا" کنند و هم آن کار دیگر.
گروههایی با عناوینی نظیر "کمیته دفاع از حقوق دراویش و دانشجو" که واحدهایی در بروکسل، واشنگتن و تورنتو دارند پرده ای دیگر از خیزش جریانی هستند که تردید درباره وجود نگاهی سازماندهی شده برای ترویج گرایشات انحرافی در میان دانشجویان را منتفی می سازد. تردید درباره گرایشاتی که با عرفان اصیل اسلامی فاصله ها دارند.
این گروهها در عرضه عرفان به معنویتهای بومی که برخی از آنها معنویتهای درون کشوری ما نیز هستند پناه می برند، معنویتهایی که هاله های بسیار زیادی از ابهام و انحراف از عرفان اصیل اسلامی دارند تا جایی که پژوهشگران دینی کشورمان از رنجی که عرفان اصیل اسلامی از التقاط و انحراف فرقه های صوفیه در جامعه معاصر ایران می برند بسیار لب به سخن گشوده و هشدارها داده اند. همچنین نقد صوفیان منحرف و منافق در اشعار حافظ قابل دسترسی است.
گروهها و کمیته هایی که مروج شکل انحرفی از عرفان در کشورمان هستند با صراحت تمام در ارگانهای اینترنتی خود مخالفت با حاکمیت ایران را اعلام می دارند. مخالفت این گروهها با حاکمیت تحت عنوان استقامت حاکمیت در برابر "عرفان" معرفی می شود که البته عرفان مدنظر آنها همان گرایشات انحرافی است که صرفا نام "عرفان" را به دوش می کشد و علما و پژوهشگران دینی از آنها تحت عناوینی نظیر عرفانهای کاذب، نوپدید، نوظهور، وارداتی، التقاطی و ... نام می برند.
مدعیان انحرافی "عرفان" در قالب انجمنهایی که ضمن ترویج این انحرافات داعیه حمایت از دانشجویان را دارند نیز با پوشش وسیع اخبار برخی اعتراضات کور (نه اعتراضات صنفی یا انتقادات سیاسی) در دانشگاهها که فقط "به نام دانشجو" انجام می شود به نظر می رسد سعی در ایجاد هژمونی در فضای دانشگاهی برای خود هستند. فضای دانشگاهی که المانهای آن با مولفه های مدنظر فرقه های انحرافی پیش رویمان در تعارض کامل است.
اهداف فضای دانشگاهی کشور کاملا منطبق بر مولفه های عرفان واقعی است. کارکرد دانشگاه توجه به مسائل جامعه است نه گریز از جامعه. دانشگاه عرصه توجه به انضباط و چارچوبهای رفتاری است نه سهل گیری و راحت طلبی که در عرفانهای کاذب ترویج می کنند. دانشگاه عرصه پویایی است نه سرخوشی. دانشگاه عرصه منطق گریزی نیست. شعار دانشگاه اول دنیا "حقیقت" است. دانشگاه چهارم دنیا شعارش این است که "خدا در حمایت دانشگاه است." بنابراین شعار دانشگاههای برتر دنیا که که سکولار و لائیک هم هستند، الهی بودن و اخلاقی بودن است نه شریعت زدایی.
معمار کبیر انقلاب که دانشگاه را مبدا همه تحولات می دانند در اوج عرفان، حماسه آفرین شدند چون عرفان مدنظر عارفان واقعی میانه ای با گوشه گیری، فردمحوری و جامعه گریزی ندارد. امام جمع عرفان و حماسه را با خداجویی به همراه توجه به مسائل مردم و جامعه صرف کردند. این درحالیست که سود عده ای بر این است که دانشجویان به عنوان مدیران آینده و کسانی که باید محور فکری سازندگی ایران قرار گیرند اگر هم به عرفان می گرایند اما دچار گرایشاتی انحرافی شوند که منطق گریزی، سهل گیری و جامعه گریزی محور این نحله هاست.
البته گرایش به انحرافات با نام عرفان تنها به تحرکات برنامه ریزی شده همانند پیدایش کمیته ها و انجمنهای حمایت از عرفانهای نوپدید و دانشجویان ختم نمی شود بلکه کم کاری در زمینه عرضه و ترویج عرفان اسلامی و معنویت واقعی و غفلت گونه ای که در انتقال معارف و مولفه های عرفان اسلامی به جامعه شاهد هستیم خود باعث بروز اشتغال جوانان به رگه هایی از انحرافات یاد شده می شود که پیدایش روابط مرید و مرادی از این دست است.
پیدایش گعده‌های "مرید و مرادی" در محیطهای دانشجویی که در خوابگاههای دانشجویی پدیده ای قابل مشاهده است می تواند از نتایج پیروی کورکورانه از انحرافاتی مانند عرفانهای نوپدید باشد چرا که طی آن افرادی به واسطه ضعف شخصیتی خود را تحت سیطره افرادی فرصت طلب قرار می دهند که در قالب این مرید و مرادی تن به هر گرایش انحرافی اعم از نشستهایی با محور "دود" یا گرایش به مصرف خوراکیهایی که انسان را از حالت طبیعی خارج می کند، می دهند.
شاید عجیب اما واقعی است که در برخی جمعهای دانشجویی یک فرد عنوان "خان"، "سالار"، "مرد" و ... را به خود می گیرد و عده ای که بیشتر دچار استضعاف فکری هستند زیر چتر آن فرد سیطره طلب قرار گرفته و علاوه بر گرفتار شدن در دام فضاهای مخالف با شئون دینی و اجتماعی، حتی جزئی ترین شؤون زندگی شان نیز تحت سلطه فرد سیطره طلب درمی آید یعنی هر چند به عرفان دروغین شناخته شده ای مرتکب نمی شوند اما به دلیل ضعف در فضای عرضه مولفه ها و معارف عرفان اسلامی، دچار برخی ویژگی های عرفان کاذب از جمله در حال زیستن، راحت طلبی، سرخوشی، منطق گریزی و ... می شوند.
دو سال پیش توسط گروه حوزه و دانشگاه خبرگزاری مهر از نمونه گروههایی که در فضای دانشگاهی به فعالیتهای اینچنینی دامن می زنند پرده برداری شد و طی آن فعالیت تابلودار گروهی به نام "پاکبازان" در یکی از خوابگاههای دانشجویی گزارش شد. پاکبازان عبارت بود از نام یک جمع دانشجویی که فعالیت آنها از یک بامداد در یکی از اماکن عمومی و مقدس خوابگاه شروع و تا پاسی از شب ادامه می یافت. "پاکبازان" تابلوی خود را با کاغذی بر روی در ورودی این مکان مقدس بالا برده بود. "ظاهر فعالیت" گروه شب زنده دار "پاکبازان" کشیدن قلیان بود که البته این نیز در جای خود قابل تامل است.
سال 1384 بود که بحث نفوذ عرفانهای کاذب و جریانهای انحرافی دین در میان دانشجویان به طور دیگری مورد توجه معاونت پژوهشی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها نیز قرار گرفت. این نهاد در صدد اجرای طرحی با عنوان "سنجش میزان نفوذ جریانهای انحرافی دینی و گرایشهای عرفانی کاذب در میان دانشجویان" برآمد. همچنین مسئولان و مشاوران نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها نسبت به رواج گرایش های کاذب عرفانی در میان دانشجویان بخصوص دختران هشدار دادند.
دکتر آیت اللهی مشاور رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها در امور زنان سال 86 در جمع مدیران فرهنگی دانشگاهها در دانشکده علوم حدیث گفت: کتاب هایی که در حوزه های عرفانی با سرعت به چاپ های بعدی می رسند و کاری نیز به دین ندارند با نقاط ضعف بسیار صرفا با تصاویر جذاب و دو سه پیام عرفانی به صورت دست به دست بین دانشجویان دختر می گردند.
به گزارش مهر، بسیاری از فرقه هایی که ادعا می کنند ارتباط با عالم غیب و ائمه دارند و خواب تعبیر می کنند و ادعای ارتباط با امام زمان (عج) دارند از دیگر فرقه هایی هستند که در جریان شناسی گرایشات عرفانی انحرافی قابل اشاره هستند تا جایی که آیت الله مظاهری از مراجع تقلید و رئیس حوزه علمیه اصفهان نسبت به روی آوردن برخی طلاب و دانشجویان به عرفان های کاذب و ادعاهای دروغین تشرف به محضر حضرت بقیة الله (عج) توسط افراد شیاد و فرصت طلب ابراز تاسف کرده است.
هشدار مراجع عظام به ورود رگه هایی از عرفانهای دروغین و نمادهای شیطان پرستی در جمع های دانشجویی، خطر رواج این نوع گرایشات انحرافی را پر رنگ تر می کند. حضرت آیت الله صافی گلپایگانی نیز شیوع عرفان های دروغین که امروز به گرایش تبدیل شده را بسیار تکان دهنده توصیف کرده و عرفان های کاذب را مسئله پیچیده و حساسی دانسته اند که ضرورت آگاهسازی درباره این نوع گرایشات عرفانی را یادآور شده اند.
بازاری به نام عرفان که تعالیم آن بر پایه "هر چه خواهی کن" و محصولش "در هم شکستن باورهای دینی" و مشتریانش "مستضعفان فکری" هستند سعی می کند در میان دانشجویان نیز پایگاه بسازد. دستپاچگی، خوش بینی، بی تفاوتی، حساسیت، تدبیر و ... واکنش های مختلفی است که دست اندرکاران فرهنگی کشور می توانند نسبت به این بازار نشان دهند. اما تحلیل مسئولان از این شرایط و تدبیر آنها چیست.
گفتگوی خبرگزاری مهر با غلامرضا خواجه سروی معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، حجت الاسلام داوود رنجبران معاون فرهنگی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها، محسن اسلامی مشاور دینی معاون فرهنگی وزارت علوم، جلیل دارا مدیرکل امور فرهنگی وزارت علوم، دکتر ترکستانی معاون فرهنگی وزارت بهداشت و سید فتح اله مجتبایی استاد ادیان و عرفان درباره وضعیت گرایش به عرفانهای کاذب در جمع های دانشجویی امروز سه شنبه در پرونده اختصاصی گروه حوزه و دانشگاه خبرگزاری مهر منتشر می شود.
