فتاوای آیت الله العظمی امام خمینی (قدس سره)
صيغهٔ محرميت
سؤال73:اينجاب ميي خواهم با ختر خاله ام ازدواج كنم،ولي مسأله اي مانع ازدواج من و او شده و آن اينكه هنگامي كه او دختر بچه اي بيش نبوده به وسيلهٔ پدر بزرگم كه هم اكنون فوت كرده صيغهٔ پدرم شده و بلافاصله همان موقع صيغه را پس مي خوانند(اين عمل گويا به خاطر اين بوده كه خاله ام كه مادر او مي شود و با پدرم در یك منزل زندگي مي كرده اند به پدرم محرم مي شود)حال مي گويند اين صيغهٔ جاري شده مانع ازدواج من و او است . تكليف ما چيست؟
جواب:در فرض مذكور محرميت حاصل است و نمي توانيد با هم ازدواج كنيد.
سؤال74:از مسألهٔ صيغهٔ محرميت كه فعلاًرواج دارد بعضي از زنها استفاده نموده و با داشتن شوهر براي محرم شدن،دختر كوچك خود را به مرد جواني صيغه مي كنند و خودشان را (كه زنان جواني هستند) با يك مرد جوان ديگر محرم مي كنند،و كاملاًبا روي باز رو به روي آن آقا مي نشينند،آيا اين عمل شرعي است يانه؟
جواب:اگر متصدي عقد پدر يا جد پدري صغيره باشد و با شرائط عقد شود محرميت مي آورد.
سؤال75:با صيغهٔ موقّت( چند ساعته يا چند روزه) با دختري دو ساله ،آيا محرميتي با مادر آن دختر،حاصل مي شود كه نتوان با آن مادر ازدواج كرد؟
جواب:اگر با شرائط عقد شده با مادرمعقوده محرميت حاصل مي شود هر چند مدت كم باشد.
سؤال76:دو مرد با دو خواهر ازدواج كرده اند يكي از آنها دختر ديگري كه طفل نابالغ بوده با اذن پدر دختر و همسر خود(خاله دختر) به صورتي كه ذيلاًعرض مي شود به مدت ده سال براي خود صيغه موقت مي خواند (اين امر صرفاً به خاطر محرميت بين مادر دختر و آن مرد بوده است) ولي همسر آن مرد (خاله دختر) از مدت صيغه اطلاع نداشته و فكر كرده است كه صيغهٔ محرميت يك يا دو ساعته جاري شده و اگر مي دانسته كه اين صيغه براي مدت ده سال است با آن مخالفت مي كرده؛ حال كه دختر بيست ساله است تا كنون به جز مجري صيغه يعني خود آن مرد و پدر طفل از مدت صيغه كسي خبر نداشته است،آيا اين صيغه از لحاظ شرعي صحيح است يا نه؟
جواب:در فرض سوال صيغه صحيح است و در صورت اذن ولي مدت و عيني را عقد در غير آن فضولي است.
سؤال77:شوهر يكي از دو خواهر دختر ديگري را با اجازه پدر دختر و همسرش كه خالهٔ دختر است (در سن دو سالگي براي محرم شدن خواهر همسرش به مدت دو سال) متعه مي نمايد(هدف متعه تمتع از آن دختر بوده ولي هيچ گونه تمتّعي برده نشده) پس از گذشتن زمان متعه،آيا پسر مرد متمتّع مي تواند با اين دختر كه حالا بيست سال دارد ازدواج كند يا نامادري پسر محسوب مي شود؟
جواب:نمي توانند با هم ازدواج كنند.
سؤال78:پسري مسؤول كتابخانهٔ برادران و دختري مسؤول كتابخانهٔ دختران است و كارشان با هم است مي خواهند مانند خواهران و برادران تني رابطه برقرار كنند و محرم شوند و در مورد كارها صحبت و مشورت نمايند و گناهي هم نداشته باشد چون اينان داراي برادر و خواهر تني كه اشنا با كار باشدنيستند لذا احتياج به رابطه دارند. پدر و مادرشان هم راضي به چنين كاري هستند،آيا مي توانند اين رابطه را برقرار كنند و خواهر و برادر شوند يا نه؟
جواب:بدون ازدواج با يكديگر محرم نمي شويد.
سؤال79:برادر اينجانب چند سال پيش همسري اختيار نمود كه فقط داراي يك خواهر مي باشد. س از چندي(به دليل رفت و آمد برادرم به منزل خانواده و همسر و وجود خواهر زن در منزل)درم براي محرميت برادرم با خواهر زش خواهر زن برادرم را به مدت يك ساعت صيغهٔ شرعي خودش كرده و طلاق داده است. حالا اينجانب قصد ازدواج با خواهر زن برادرم را دارم. متمني است بفرمائيد آيا امكان ازدواج با ايشان مي باشد يا خير؟
جواب:در فرض مسأله ازدواج شما با او صحيح نيست.
سؤال80:خانمي دخترش را در سن 3 سالگي صيغهٔ موقت پدر من كرده تا اينكه خودش به پدرم محرم شود.بديهي است يعد از صيغه برادر من نيز به آن دختر محرم مي شود. با توجه به اين كه دختر سنش كم بوده و قادر به فكر كردن هم نبوده پس ولّي او پدرش مي باشد و پدر او با چنين چيزي مخالف است راضي به اين صيغه نيست،آيا صيغه باطل است يا نه؟ و برادر من مي تواند با اين دختر ازدواج كند.
جواب:در فرض سوال پدر دختر به عقد راضي نبوده و بعداً هم اجازه نكرده عقد باطل است.
سؤال81:اينجانب با استفاده از مسأله 2429 دخترم را در سن چهار ماهگي به عقد شوهر خواهر همسرم درآوردم وبه عنوان مهريه صد ريال گرفتم(البته خالهٔ دخترم-آن طور كه خودشان مي گويند- قبلاًبا اين كار مخالف بوده فقط به طور زباني از او اجازه گرفته شده)حالا كه دختر من به سن پانزده سالگي و پسر آن مرد(پسر خاله اش)به سن بيست سالگي رسيده است بعضي مي گويند:«چون دختر در آن موقع به سن تميز نرسيده بود و از اين صيغه هم نفعي عائد او نگشته عقد آن موقع باطل بوده،و اين دختر وپسر مي توانند با يكديگر ازدواج كنند»لطفاًما را در اين مسأله راهنمايي كنيد؟
جواب:تا محرز نباشد كه عقد مزبور در آن موقع كه واقع شد به مصلحت طفل نبوده بلكه براي او مفسده اشته و يا آن كه خالهٔ دختر اجازه نداده عقد مزبور محكوم به صحت است و ازدواج دختر و پسر در فرض سوال صحيح نيست.
سؤال82:در جلد سوم رسالهٔ نوين (چاپ1361) ،صفحهٔ 82 چنين نوشته شده:«اينكه معمول شده براي محرم شدن با زني دختر كوچولويش را براي يكي دو ساعت عقد موقت مي كنند خالي از اشكال نيست به جهت اينكه در صحت چنين عقدي موقت مي كند خالي از اشكال نيست به جهت اينكه در صحت چنين عقدي اشكال است» با توجه به آنچه نقل كردم آيا من مي توانم با دختر خالهٔ خود كه در پنج سالگي براي محرميت به عقد موقت يك ساعته پدرم درآمده ازدواج كنم؟
جواب:نمي توانيد با او ازدواج كنيد، و آنچه از رسالهٔ ذكر شده نقل كرديد صحيح نيست.
سؤال83:صحبت ، شوخي و خنديدن با مردي كه با او صيغهٔ محرميت خوانده اند در صورتي كه شوهر زن راضي نباشد چه صورت دارد؟
جواب:رضايت شوهر در اين جهت اعتبار ندارد ولي زن بايد مراعات وظيفهٔ شرعي خود را بكند.
سؤال84:من دختر خاله اي دارم كه مائل به ازدواج با ايشان هستم ولي مي گويند امكان ندارد شرح حال بدين قرار است:
والدين دختر خاله ام در طفوليت او مستأجربوده اند پدرش و صاحبانه با توافق يكديگر هر كدام دختر ديگري را براي محرميت صيغه مي نمايند ؛بعد از آن چون با در و مادر من در يك خانه بوده اند بار در دختر چنين كاري مي كند (يعني در سن دو سالگي دختر خاله و خواهر مرا به ترتيب براي پدرم و خودش صيغه مي نمايند و همان زمان صيغه را پس مي خوانند) بدون اينكه خودشان راجع به مسأله آگاهي داشته باشند،و يا همسرانشان را آگاه نمايند(چون فكر مي كردندكه فقط صيغهٔ محرميت است و نمي دانستند كه اين عمل باعث مي شود كه هيچ كدام از افراد خانوادهٔ ما نتوانند با هم ازدواج نمايند) همچنين در سن هشت الي نه سالگي باز ايشان را براي فرد ديگري صيغه نموده و صيغه راپس خوانده اند اكنون پدر دختر فوت نموده و مادر من هم حالا كه نسبت به مسألهآگاهي يافته مي گويد:«من نمي دانستم چنين جرياني پيش مي آيد » و اظهار نارضايتي مي كند. حالا بفرمائيدد آيا من مي توانم با دختر خاله ام ازداج كنم؟
جواب:در فرض مرقوم دختر خالهٔ مورد نظر نا مادري شما حساب مي شود بر شما محرم است و ازدواج شما با او حرام است.
سؤال85:در توضيح المسائل مسألهٔ 2429 فرموده ايد:«پدر و جد پدري مي توانند براي محرم شدن يك ساعت يا دو ساعت زني رابه عقد پسر نابالغ خود درآورند و نيز مي توانند دختر نابالغ خود را براي محرم شدن به عقد كسي در اوردند ولي بايد آن عقد براي دختر مفسده نداشته باشد»فعلاًنظرتان همين است يا تغيير كرده است؟
جواب:فتوي تغيير نكرده است براي صغير و در صحت عقد براي صغير يا عقد صغيره از طرف پدر يا جد پدري عدم مفسده كفايت مي كند اگر چه احوط رعايت مصلحت است.
سؤال86:اگر دو خواهر دختران يكديگر را به عقد غير دائم شوهران خود (صيغهٔ چند ساعتي)در آورند آيا پسران آنان در آينده مي توانند با دختران خالهٔ خويش ازدواج نمايند؟يا به طور كلي دختر خاله با پسر خاله در اين صورت محرم يكديگر هستند؟
جواب:در فرض مسأله هيچ يك از پسرخاله ها نمي توانند با دختر خاله اي كه به عقد پدرشان درآمده ازدواج كنند ولي ازدواج با خواهران او مانع ندارد.
سؤال87:راهاي محرم شدن دختري يا پسري را كه به عنوان فرزند قبول مي كنند بيان فرمائيد اگر مثلاً بين پسر خوانده يا بين دختر خوانده و پدر خوانده صيغهٔ محرميت جاري شود آيا به نزديكان درجه اول چه سببي و چه نسبي محرم مي شود يا بايد بين تك تك آنان صيغهٔ محرميت خوانده شود؟
جواب:صيغهٔ محرميت صيغهٔ ازدواج موقت است و مادر خوانده اگر شوهر دارد نمي تواند با آن پسر صيغهٔ مذكور را بخواند و در هر صورت تا پسر و دختر ذكر شده بالغ و رشيد نشده اند بدون اذن ولي شرعي آنها عقد صحيح نيست.
سؤال88:مدتي است كه تصميم گرفته ام با دختر خاله ام ازدواج كنم ؛ولي پدر بزرگم من هنگامي كه دختر خاله ام بچه بوده او را صيغه كرده تا با مادر بچه (كه خاله ام باشد) محرم شود و پس از چند ساعت صيغه را فسخ نموده است. كساني كه شاهد قضيه بوده اند بجز يك نفر مي گويند:«ما نمي دانيم كدام دختر خاله ات به صيغهٔ پدر بزرگت درآمده»با اين حال آيا من مي توانم با دختر خاله ام ازدواج كنم؟
جواب:اگر معلوم است كه با كداميك از دختر خاله عقد براي محرميت خوانده شده با همان دختر خاله محرم هستيد و نمي توانيد با او ازدواج كنيد و اگر معلوم نيست كه عقد با كداميك بوده با هيچ كدام از آنها نمي توانيد ازدواج كنيدولي با هيچ كدام محرم نيستيد.
سؤال89:دختري پدر و مادرش فوت كردهاند و مي خواهند با خواهر و شوهر خواهرش زندگي كند براي اينكه به شوهر خواهرش مادام العمر محرم شود آيا مي تواند به مدت نيم ساعت يا يك ساعت صيغهٔ پدر شوهر خواهرش شود(صيغه فقط براي محرم شدن)يا خير؟سن ددختر در حدود ده سال مي باشد.
جواب:مانع ندارد ولي اگر جد پدري دارد بايد با اجازهٔ او باشد و اگر ندارد خود او بايد رشيده باشد و بايد زوجيت را جدّاً قصد كنند و لو براي اين مقصد.
سؤال90:آيا مي توانم دختر خودم را كه حدود دو سال دارد به صيغهٔ موقت كسي كه با من نامحرم است دربياورم تا با من محرم شود؟اگر مي شود بچه آن مرد نسبت به دخترم چه حالتي رادارا مي باشد؟
جواب:مادر اختيار به عقد درآوردن بچهٔ خود را با ديگري ندارد.
