محمدصادق رنجكشان که با سرمایه گذاری قابل توجه در قیاس با سینمای ایران، حضورش در سینما با حساسیت‌هایی مواجه شده، تأکید دارد که فعالیتش در سینمای ایران برگرفته از علاقه شخصی و با اتکای به سرمایه‌ای است که طی پنجاه سال جمع آوری کرده؛ اما در عین حال تأکید دارد حاضر نیست به سادگی سرمایه‌اش را در سینما از دست دهد.
«تابناک»، مهدی خرم دل؛ سرمایه‌هایی که در سال های اخیر وارد سینمای ایران شده و صاحب آنها چهره‌های غیرسینمایی بوده، واکنش های متفاوتی را در پی داشته است. در سال های اخیر، حضور چهره‌هایی که رقم‌های قابل توجهی نسبت به اقتصاد سینما به این حوزه تزریق کرده‌اند، با نقدهایی همراه بوده است. محمدصادق رنجكشان، یکی از چهره‌هایی است که حضورش در سینما با نقدهای جدی از سوی برخی سینماگران همراه شد و از آن جمله سیدضیاء هاشمی، رئیس جامعه صنفی تهیه کنندگان است که از منتقدان جدی این چهره تازه وارد به سینمای ایران است.
«متری شش و نیم» به کارگردانی سعید روستایی و تهیه کنندگی سیدجمال ساداتیان، «سرکوب» به کارگردانی رضا گوران و تهیه کنندگی حبیب اسماعیلی، «سرخپوست» به کارگردانی نیما جاویدی و تهیه کنندگی مجید مطلبی، «بی‌حسی موضعی» به کارگردانی حسین مهکام و تهیه کنندگی حبیب رضایی، «قاتل و وحشی» به تهیه کنندگی و کارگردانی حمید نعمت الله و «روسی» به کارگردانی امیر ثقفی و تهیه کنندگی مستانه مهاجر مجموعه فیلم‌های سینمایی است که این سرمایه تازه سینمای ایران یا در تولید آنها سرمایه گذاری کرده یا پس از ساخت، بخشی از آنها را خریده و شریک شده است.
«تابناک» پیش از این در خبری خواستار شفاف سازی درباره منشأ این سرمایه گذاری شد و در آن مقطع پاسخی نه از سوی مسئولین و نه از سوی این سرمایه گذار سینما داده نشد. تداوم سکوت رنجکشان با گفت و شنودهای فراوانی همراه بود و شایعات درباره ابعاد سرمایه گذاری، عقبه سرمایه گذاری، انگیزه‌های سرمایه گذاری و کیفیت سرمایه گذاری او در سینما روز به روز رو به فزونی می‌گذاشت. در نهایت این سرمایه گذار در نخستین گفت و گویش، به پرسش‌های «تابناک» پاسخ داد.
با سرمایه شخصی به سینما آمدم و شریک خارجی ندارم
یک ریال به شخصی یا موسسه و بانکی بدهکار نیستم
هواپیما ندارم
محمدصادق رنجكشان که با مجموعه دلتابان شناخته میشود، در گفت‌و‌گو با «تابناک» درباره منشأ سرمایه‌هایش گفت: من پنجاه و دو سال است، به مدت دوازده ساعت در روز کار می‌کنم و الان در هفتاد سالگی این روند ادامه دارد. اولین دسته چکم را در سال 1348 در بانک شرق بازار گرفتم و همین طور مداوم در صنف خرازی واردات و صادرات می‌کردیم. با توجه به آنکه دفتر ما در خیابان سیداسماعیل بود و محل مناسبی برای تاجران خارجی نبود، دفتر دیگری خارج از بازار گرفتیم که بعدها به آژانس مسافرتی تغییر کرد و اکنون 22 سال است در کار هواپیمایی هستم و در سال‌های اخیر در حرفه خودمان، عنوان برگزیده ملی سال را از سازمان میراث فرهنگی دریافت کردیم.
او ادامه داد: خودتان می‌توانید بررسی کنید که امروز جزو معدود اشخاصی هستم که یک ریال به شخص یا بانک یا مؤسسه‌ای بدهکار نیستم. اگر این حرفی که می زنم درست نبود، هیچ بخشی از گفته‌هایم را پخش نکنید. این ارقامی که می‌گویند من ندارم و نمی‌دانم صدها میلیاردی که می‌گویند بر چه مبنایی است. چنین رقم‌هایی را نیز در سینمای ایران نیاورده‌ام.
او اخیراً کارت تهیه کنندگی دریافت کرده، درباره شایعه دیگری مبنی بر ارتباط او با شرکای خارجی به «تابناک» گفت: کل مجموعه اقتصادی من متعلق به خودم است و حتی شریک ایرانی نیز ندارم. البته در زمان ورود به سینما با برخی سینماگران در پروژه‌ها و اماکن سینمایی شریک شده‌ام و بخشی از سهم را خریده‌ام اما اصل سرمایه گذاری متعلق به خودم است. بنده تا به حال بنای پیگیری نداشته‌ام اما اگر قرار باشد به این فضاسازی‌ها دامن زده شود، از طریق قانونی پیگیر اتهام‌زنندگان خواهم بود.
این سرمایه گذار سینمای ایران در واکنش به این شایعه که صاحب تعدادی هواپیمای مسافربری بود و دارای چنین سرمایه نجومی در صنعت هوایی ایران است، تأکید کرد: من همچون سایر آژانس‌های هواپیمایی، فروش خرد و کلان بلیت‌های مسافرتی را بر عهده دارم که به شغلمان برمی گردد اما هواپیمایی تحت مالکیت ندارم. اساساً راستی‌آزمایی این ادعا هم کاری ندارد و سازمان هواپیمایی کشور به راحتی به شما پاسخ می‌دهد که آیا هواپیمایی تحت مالکیت من، بستگانم یا دلتابان است. کسی که بخواهد هواپیما داشته باشد، باید ایرلاین داشته باشد و قاعدتاً من چنین چیزی ندارم. البته داشتن هواپیما و سرمایه کلان بد نیست اما اینها شایعه است.
با کانالیزه کردنم در سینما، درصدد تلف کردن سرمایه‌ام بودند
با شم سرمایه گذاری سراغ علاقه مندی شخصی‌ام آمدم و این مورد پسند آقایان نیست
ما هم حتماً باید برویم فیلم مبتذل و سخیف پا بسازیم تا نگرانی به وجود نیاید؟
رنجکشان درباره منشأ این شایعات که گفته میشود او پنجاه تا صد میلیارد به سینما ایران آورده، تأکید کرد: اصلاً چنین رقم‌هایی صحت ندارد. برخی در سینما به دنبال کانالیزه کردن من در سینما بودند و من احساس کردم آنها قصد دارند من را در فضایی ببرند که به تلف شدن سرمایه گذاری‌ام در سینما منتهی شود. فکر می‌کردند من نمی‌فهمم و می‌توانند سرمایه‌ام را حیف‌ومیل کنند. وقتی در باند آنها نرفتم، من را به باد انتقاد می‌گیرند.
این تهیه‌کننده سینما با اشاره به دشمنی‌هایی که عده‌ای با او در سینما دارند و در آغاز کار سنگ‌اندازی کردند، ادامه داد: بعد از دشمنی‌ها احساس کردم باید بیشتر دقت و مطالعه کنم و با تامل بیشتری ارتباطات در سینما داشته باشم. همین باعث شد برای دوره ای ارتباطم را کمتر کنم و همین مسأله خشم این آقایان را به دنبال داشت. افرادی که به من تهمت زدند، باید ثابت کند که پول من کثیف است. من ادعا می‌کنم یکی از تمیزترین پول ها را در کشور دارم. بعضی اوقات حسادت آدم را کور و کر می کند. اینها افتاده‌های صنف هستند و من با شرف 50 سال کاسبی کرده‌ام و از آنها نمی‌ترسم.
رنجکشان درباره انگیزه‌اش از سرمایه گذاری در سینما گفت: من از همان دوران مدرسه که شغل بچه‌ها را می‌پرسیدند عاشق فیلمبرداری بودم. در همان دوران کودکی دوربین عکاسی خریدم و از تهران عکاسی می‌کردم. در ادامه وقتی در دبیرستان میرداماد درس می‌خواندم، به تئاتر علاقه مند شدم و تئاتر بازی کردم. علاقه مندی اصلی من هم به تئاتر است و بعد سینما. الان به جز تئاتر «بینوایان»، در تئاتر «جنون» که یک کار دانشجویی است سرمایه‌گذاری کردم که قرار بود در سالن تئاتر شهرزاد به نمایش درآید. در واقع این عرصه، عشق و علاقه شخصی‌ام است اما در عین حال با شم سرمایه گذاری و اقتصادی به سراغ علاقه مندی‌ام آماده‌ام و این مورد پسند برخی آقایان نیست.
او در پاسخ به این پرسش «تابناک» که «سینمای ایران به خصوص از آن جنس از سینما که شما به عنوان سرمایه گذار سراغش رفته‌اید، سودده نیست و ممکن است سودآوری نداشته باشد. آیا این منطق اقتصادی دارد؟» گفت: ما هم حتماً باید برویم فیلم مبتذل و سخیف پا بسازیم تا نگرانی به وجود نیاید؟ این سبک فیلم‌ها مورد علاقه‌ام نیست و این آثاری که در آن سرمایه گذاری کردم، جنس سینمای مورد علاقه‌ام را نشان می دهد. انگیزه من هم پول پیدا کردن در سینما نبود. من پنجاه سال تجارت کرده‌ام و می‌دانم در این شرایط اگر ابتدای سال هر چیزی خریده بودم، الان سه برابر شده بودم. من سینما و بیش از سینما، تئاتر را دوست دارم و انگیزه این حضور علاقمندی است. الان هم زمانی نیست که من بخواهم پول پیدا کنم و می‌خواهم به علاقمندی خودم برسم. در عین حال شما می‌دانید که فروش فیلم در سینمای ایران تا حدود زیادی به شانس مربوط میشود.
اینکه نوید محمدزاده رابط من و پارسایی بوده، ادعاست / ساداتیان پارسایی را به من معرفی کرد
پس از سیدضیاء هاشمی تصمیم گرفتم با هیچ آدم سینمایی مشورت نکنم
رنجکشان خطاب به فعالان سینما گفت: اگر یک نفر آمده و سرمایه‌ای به سینما آورده، تخریب او و فراری دادنش هم ناجوانمردی در حق سینماست و هم ناجوانمردی در حق آن شخص. در یک فیلم سینمایی دست کم پنجاه نفر کار می‌کنند و چرا نباید رخ دهد؟ از عمر و سن من چندان باقی نمانده و فکر می‌کنم من حق دارم در سال‌های پایانی عمرم، بخشی از سرمایه‌ام را صرف حوزه‌ای کنم که از کودکی و شصت سال پیش دوست داشتم.
او درباره نحوه ورودش به سینما گفت: اولین ارتباطم در سینما با سیدضیاء هاشمی بود که به تولید منتهی نشد اما اولین حضورم در سینما با سرمایه گذاری در «سرکوب» اولین فیلم رضا گوران بود. همان موقع برخی آقایان آمدند و به من گفتند «تو بلد نیستی و ممکن است گوران که اولین فیلمش است، نتواند» اما آقای حبیب اسماعیلی آمد، با هم دوست شدیم و تصمیم گرفتم سرمایه گذاری کنم و خوشبختانه فیلم خوبی ساخت. از همان جا، زدن من شروع شد و با تئاتر «بینوایان» به اوج خودش رسید. اینکه اجازه ندهند فیلم او به اندازه کافی دیده شود، حرکت ناجوانمردانه‌ای است. این خیلی بد است که کاری کنند آدم‌ها به جای سرمایه‌گذاری، پول‌هایشان را به سمت دلار و ارز ببرند یا از کشور خارج کنند و در اقتصاد کشور سرمایه گذاری نکنند.
او درباره اینکه از شخصی به عنوان مدیر برنامه‌اش یاد می شود و در پاسخ به این پرسش که مشاورش در سینما کیست، گفت: مشاوری در حوزه سینما ندارم. گاهی از بزرگان سینما مشورت می‌گیرم. هرکس می‌خواهد با خود من در ارتباط است و اهالی سینما به خودم مراجعه می کنند. دخترم که نویسنده است، تنها مشاورم بوده است. فیلمنامه را می‌دهم، می‌خواند و نظرش را می‌گیرم اما در نهایت تصمیم‌گیرنده خودم هستم. من به فیلمسازانی که می‌آیند می‌گویم من یک ملودرام اجتماعی انسانی می خواهم که باقیات الصالحات داشته باشد.
او درباره اینکه گفته میشود رابطه صمیمی با نوید محمدزاده دارد و رابطش با پارسایی کارگردان تئاتر «بینوایان» بوده، گفت: این هم از آن ادعاهاست. من زمانی که با آقای پارسایی آشنا شدنم، اصلا هیچ یک از بازیگران نمایش مشخص نشده بودند در نهایت من به آقای پارسایی گفتم سرمایه گذاری می‌کنم و این تئاتر پیش رفت.
رنجکشان در پاسخ به اینکه آیا با ساداتیان درباره انتخاب و سرمایه گذاری در پروژه‌ها مشورت کرده، گفت: اصلاً. پس از آقای سیدضیاء هاشمی تصمیم گرفتم با هیچ آدم سینمایی مشورت نکنم. البته منظورم آقای ساداتیان نیست. ایشان شریک من است، برایش احترام قائلم و پشتش نماز می‌خوانم اما به طور کلی کمتر مشورت می‌گیرم.
در 50 درصد سینما آستارا سرمایه گذاری کردم
سرمایه گذاری 2 میلیاردی در «سرکوب» و «بی‌حسی موضعی» و 3.5 میلیاردی در «متری شش و نیم»
شش تا هفت میلیارد سرمایه گذاری در «بینوایان»
رنجکشان در پاسخ به پرسش «تابناک» پیرامون میزان سرمایه گذاری‌اش در سینما آستارا به عنوان شریک سیدجمال ساداتیان گفت: سهم من در مشارکت برای سینما 50 درصد است. مجموعه سینمایی که مخروبه بوده را ساخته‌ایم و سرمایه گذاری کردیم. طبیعتاً باید ما را تشویق کرد. سینما عشقم است و تا عشقم را کور نکنند، در سینمای ایران می مانم. ما مثل خودشان می توانیم رفتار کنیم اما حتی تا به حال مصاحبه هم نکرده بودم.
او درباره میزان سرمایه‌گذاری‌اش در سینما و پیرامون ارقام نجومی که مطرح میشود، گفت: اولاً در برخی پروژه‌هایی که مطرح شده نظیر فیلم تفریق آقای مانی حقیقی یا فیلم لتیان علی تیموری و یا فیلم امیرحسین ثقفی من سرمایه گذاری نکرده‌ام و نمی‌دانم چرا این مطرح شده است. ارقامی که به عنوان شایعه مطرح شده، واقعیت ندارد. برای «سرکوب» که یک لوکیشن داشت حدود دو میلیارد و برای «بی‌حسی موضعی» نیز حدود دو میلیارد سرمایه گذاری کردیم. تنها فیلمی که بیش از اینها هزینه کردیم، فیلم «متری شش و نیم» به کارگردانی سعید روستایی است که برای آن لوکیشن پرهزینه ساختیم که مجموعاً بالای هفت میلیارد پرداخت شد و تنها 50درصدش را من پرداخت کردم.
رنجکشان درباره تئاتر «بینوایان» گفت: برای این تئاتر شش تا هفت میلیارد هزینه کردیم و بقیه هزینه‌اش را از فروش بلیت در ایران نمایش تامین کردیم. واقعاً چرتکه نینداخته‌ایم ببینیم که چه میزان به سوددهی رسیده اما امیدواریم پس از اینکه این تئاتر در 28 دی ماه به پایان رسید و حساب و کتاب کردیم، به سوددهی رسیده باشد.
با لفظ «سلطان» مشکل دارم
پول زیادی به سینما نیاورده‌ام که هزینه تولید را بالا برده باشد
این تهیه کننده سینما در واکنش به این اتهام که نوع سرمایه گذاری چهره‌هایی چون او باعث گران تر شدنِ تولید در سینمای ایران شده، گفت: اولاً من پول زیادی در سینمای ایران نیاوردم و پولی که من به سینما آوردم برای شش هفت فیلم سینمایی، عدد زیادی نیست. در ثانی، من سرمایه گذار این پروژه‌ها هستم و تهیه کننده‌های حرفه‌ای و سالمی این پروژه‌ها را هدایت کرده‌اند و واقعاً نمی‌دانم ارتباطی بین سرمایه گذاری محدودم با سطح دستمزدها برقرار کنم.
او در واکنش به تعبیر «سلطان سینما» که درباره او به کار رفته، گفت: من نیامده‌ام سینما را بگیرم و با لفظ «سلطان» مشکل دارم. من چند فیلم ساخته‌ام و من را خونین جگر کردند. شاید یک روزی دوست داشتم کار بزرگی در سینمای ایران انجام دهم اما بعد از حواشی دروغی که علیه من به وجود آورند، انگیزه‌ام را به کلی از دست دادم.
رنجکشان درباره اینکه آیا برنامه‌تان این است که همچنان سالی شش یا هفت فیلم را بسازید، گفت: من فضای سینمای ایران را نمی شناختم، والا در این تعداد سرمایه گذاری نمی‌کردم. من فکر می کردم سینما هم همچون سایر حوزه‌هاست و از سرمایه گذاری استقبال می‌کنند. اگر این فضا ادامه داشته باشد، قاعدتاً سرمایه گذاری ام در سینما کاهش پیدا می‌کند.
محمدصادق رنجكشان که با سرمایه گذاری قابل توجه در قیاس با سینمای ایران، حضورش در سینما با حساسیت‌هایی مواجه شده، تأکید دارد که فعالیتش در سینمای ایران برگرفته از علاقه شخصی و با اتکای به سرمایه‌ای است که طی پنجاه سال جمع آوری کرده؛ اما در عین حال تأکید دارد حاضر نیست به سادگی سرمایه‌اش را در سینما از دست دهد.
خدا قوت