اول هفته جاری بود که خبر رسید، «وزیر بهداشت به دلیل اختلافاتی که بر سر بودجه وزارتخانه خود با برخی در دولت دارد، استعفا کرده است.» این موضوع ادامه یافت تا اینکه دوشنبه هفته جاری خبر آمد که «سید حسن قاضی‌زاده هاشمی با حضور در جلسه شورای معاونین وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از همکاران خود خداحافظی کرده است.» او پس از این تاریخ دیگر در محل کار خود حاضر نشده است.
به گزارش «تابناک»؛ موضوع آنقدر جدی شد که در خبرها جسته و گریخته اعلام می شد، وزیر بهداشت از کابینه جدا خواهد شد و حتی خبرهایی هم در خصوص رایزنی های صورت گرفته از سوی دولت به منظور پیدا کردن جانشین برای او منتشر شد و جدی ترین آن مربوط به مصاحبه «علی نوبخت حقیقی» رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس و برادر رئیس سازمان برنامه بودجه بود که اعلام کرد؛ دولت به او رسما پیشنهاد پذیرش مسئولیت وزارت بهداشت را داده، ولی او نپذیرفته است.
اختلاف سر چیست؟
آنچه در خبرها بود، مربوط به اختلاف سید حسن قاضی‌زاده هاشمی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با برخی اعضای دولت در خصوص بودجه این وزارتخانه بود که از قرار معلوم، او آنچه برای مقدورات این وزارتخانه در سال 98 پیش بینی شده، مکفی نمی دانسته و به همین دلیل تا درست شدن این وضعیت از مسئولیتش استعفا کرده، اما از قرار معلوم، قدرت فردی که مخالف با خواسته وزیر بهداشت بوده از او بیشتر است.
هرچند برخی کناره گیری وزیر بهداشت از بدنه کابینه را تصمیم انتخاباتی خواندند، انگار موضوع اختلاف نظری جدی بین او و «محمد باقر نوبخت» معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان برنامه و بودجه در خصوص بودجه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در سال 98 است. اگر قاضی زاده هاشمی همچنان به استعفا اصرار داشته باشد و بخواهد طرفش از موضعی که در برابر او گرفته کوتاه بیاید، به نظر می رسد باید وزیر بهداشت را بازنده این موضوع دانست و به دنبال نفری که جایگزین او خواهد شد، گشت.
آنچه امروز هم از سخنان دو فرد ذی نفوذ در دولت یعنی «محمود واعظی» رئیس دفتر رئیس جمهور و «محمدباقر نوبخت» رئیس سازمان برنامه و بودجه» پیدا بود، این است که قاضی زاده هاشمی یا باید شرایط موجود را بپذیرد یا اینکه همچنان باید بر استعفای خود اصرار کند تا در نهایت رئیس جمهور ضمن پذیرش این مسأله به فکر انتخاب فرد جانشین در وزارت بهداشت و درمان بیفتد.
رفتار سیاستمدارانه واعظی هم حقیقت را نپوشاند
البته رئیس دفتر رئیس جمهور در سخنان امروز خود در حاشیه جلسه دولت سعی کرد، سیاستمدارانه تر رفتار کند تا شاید دولت مجبور به یک تغییر اجباری نشود. او گفت: «رئیس جمهور تا این لحظه در برابر پذیرفتن استعفای وزیر بهداشت مقاومت کرده است.»
محمود واعظی با تمجید از اقدامات سید حسن قاضی زاده هاشمی عنوان کرد: «وزیر بهداشت یکی از وزرای بسیار موفق در دولت یازدهم و دوازدهم است که فعالیت‌های بسیار خوبی داشته و از همه مهم‌تر این که طرح تحول سلامت را به خوبی پیش برده است.»
وی البته از وزیر بهداشت خواسته تا بودجه تعیین شده برای این وزاتخانه را با شرایط فعلی مدیریت کند و در این رابطه گفته: «وزارت بهداشت یک وزارتخانه حساس و مهم است و اداره آن نیاز به مدیریت بالا و بودجه دارد. آقای هاشمی اختلاف نظری در رابطه با بودجه وزارت بهداشت دارد و به همین دلیل، استعفای خود را تقدیم رئیس جمهور کرده است. اما رئیس جمهور وی را وزیر بسیار لایق و با عملکرد خوب می داند و به همین دلیل تا الان مقاومت کرده است تا استعفای وی را بپذیرد. تلاش میشود با صحبت این مشکل حل شود.»
رئیس دفتر رئیس جمهور در پایان سخنانش به نوعی سخن گفته که با توجه به آن و اصراری که قاضی زاده هاشمی بر اصلاح بودجه وزارتخانه تحت مدیریتش دارد، باید او را یکی از افرادی که دولت را ترک خواهد کرد دانست. او گفته «ما همواره قدر زحمات وزیر بهداشت را می‌دانیم و امیدواریم وی همراه دولت باشد، ولی اگر به هر دلیلی وزیر بهداشت از دولت جدا شد، وی را از سرمایه‌های دولت دانسته و تلاش می‌کنیم از نظراتش استفاده کنیم. به هر حال نظر رئیس جمهور این است که وزیر بهداشت در دولت بماند.»
نوبخت دعوا را علنی کرد
بر خلاف واعظی که تلاش کرده در دعوای قاضی زاده و نوبخت وسط داستان را بگیرد، شاید راهی برای ایجاد آشتی میان طرفین و جلوگیری از یک تغییر اجباری در دولت پیدا شود، دبیر کل حزب اعتدال و توسعه که ریاست سازمان برنامه بودجه را بر عهده دارد، خیلی بی پرده سخن گفته و دلیل قهر قاضی زاده را فاش کرده است.
نوبخت اظهار کرده: «اقدامی که برای آموزش و پرورش و وزارت علوم انجام شد، قابل انجام در دانشگاه‌های علوم پزشکی و مجموعه وزارت بهداشت نیست، چون وزارت بهداشت برای انجام طرح تحول سلامت از الان در برخی از ردیف‌های خود به صورت 110 درصدی اعتبار می‌گیرد و این امکان فراهم نیست تا از سرجمع اعتبارات این وزارتخانه برداشت کنیم. از آنجایی که وزارت بهداشت به حد کافی مشکل دارد و بدهکار است، نمی‌توانیم مانند دستگاه‌های دیگر از دو ردیفی که برداشت شده، برداشت کنیم.»
محمدباقر نوبخت با تأکید بر این که در حال حاضر اولویت وزارت بهداشت پرداخت بدهی‌هایش است، تصریح کرد: بر اساس مستندات تاکنون سه هزار میلیارد تومان بر اساس تبصره 5 اسناد خزانه در اختیار وزارت بهداشت قرار گرفته تا این وزارت خانه بدهی‌های خود را پرداخت کند. حال این که پرداخت بدهی بازنشستگان در دستور کار باشد یا بدهی شرکت‌های دارویی و داروخانه‌ها، وزارت بهداشت پرداخت بدهی شرکت‌های دارویی و داروخانه‌ها را در اولویت خود قرار داد.
وی ادامه داد: وزارت بهداشت همچنان با وجود ردیف‌های اعتباری که پرداخت شده آنقدر بدهکار است که ما مجبور شدیم از مقام معظم رهبری درخواست کنیم تا 500 میلیون یورو از صندوق توسعه ملی برداشت نماییم تا این وزارت خانه بتواند بدهی خود به شرکت‌های دارویی را پرداخت کند.
وی خاطرنشان کرد: وزارت بهداشت مضاف بر ردیف‌های اصلی که در قانون وجود دارد، 3 هزار میلیارد تومان نیز به صورت علی الحساب برای پرداخت به شرکت‌های دارویی و داروخانه‌ها گرفته که چنین مجوزی برای این کار وجود نداشته است.
رئیس سازمان برنامه و بودجه خاطرنشان کرد: وزارت بهداشت مضاف بر ردیف‌های اصلی که در قانون وجود دارد، ۳ هزار میلیارد تومان نیز علی الحساب برای پرداخت به شرکت‌های دارویی و داروخانه‌ها گرفته، در حالیکه در آن زمان مجوزی برای این کار وجود نداشت.
نوبخت گفت: اکنون این پرسش مطرح است که علت اینکه وزارت بهداشت همچنان بدهی به بار می‌آورد، آن است که سازمان برنامه و بودجه تخصیص‌های سال قبل را انجام نداده؟ این در حالی است، برای آنکه وزارت بهداشت طرح تحول سلامت را که طرحی بسیار مهم برای دولت است انجام می‌دهد، به دلیل آنکه برای وزیر محترم استرسی حاصل نشود کار ویژه‌ای انجام شده که برای هیچ دستگاه دیگری انجام نشده و آن این است که در آغاز هر سال با وزیر محترم در جلسه‌ای می‌نشینیم و به ایشان می‌گوییم که در سال پیش رو چه میزان اعتبار دارد و متعهد به پرداخت این اعتبار می‌شویم تا ایشان در حد این مقدار اعتبارات برنامه ریزی کنند.
وی با بیان اینکه «کشور ما با وجود اینکه ثروتمند است اما همواره دچار مشکلات مالی است» اظهار کرد: با وجود همه این مشکلات برای آنکه بعدا به وزارت بهداشت نگوییم که منابع پیش بینی شده برای شما حاصل نشد و ما نیز نمی‌توانیم آن را پرداخت کنیم، هر ساله توافقی با این وزارتخانه انجام می‌دهیم و تعهداتی برای خود تعیین می‌کنیم؛ همه این تعهدات حتی اگر در پایان سال به دلیل مضایق خزانه امکان پرداخت نداشته باشد، سال بعد از محل تن خواه این رقم جبران میشود. کما اینکه در ابتدای سال ۹۷ به دلیل آنکه نتوانستیم برخی از تعهدات سال ۹۶ را انجام دهیم، از محل منابع مختلف به عنوان مسئول سازمان برنامه و بودجه این اعتبار تأمین و در اختیار دستگاه قرار گرفت.
رئیس سازمان برنامه و بودجه با تأکید بر اینکه «بدهی‌های وزارت بهداشت به دلیل عدم عمل به تعهدات از سوی سازمان برنامه و بودجه نیست» گفت: تردیدی در دلسوزی مدیران و مسئولان وزارت بهداشت برای خدمت به مردم وجود ندارد اما سؤال من این است که اعتبار رمان‌هایی که روزهای پنجشنبه در قالب افتتاح بیمارستان، درمانگاه و ... پاره میشود از کجا تأمین میشود؟ آیا اگر سازمان برنامه و بودجه به موقع پشتیبانی نکند این اتفاقات می‌افتد؟
نوبخت با بیان اینکه «وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ۳۰۰۰ میلیارد تومان را که به صورت علی الحساب از سازمان برنامه و بودجه گرفته به این سازمان بازگرداند» تأکید کرد: من به عنوان رئیس سازمان برنامه و بودجه باید اعتبار مربوط به طرح‌های عمرانی را پرداخت کنم و همه بدانند که من تحت هیچ شرایطی از این موضوع گذشت نخواهم کرد.
وی با تأکید بر اینکه «میشود با همین اعتبارات موجود نیز به گونه‌ای عمل کرد که بدهی بالا نیاورد»، گفت: گرچه قرار است از طرح تحول سلامت استفاده کنیم، قرارمان این نیست که هر کس هر جور کسالت دارد، بدون داشتن هیچ راهنمایی مسأله را حل کنیم یا اینکه بدون پیگیری نظام ارجاع و پرونده‌های الکترونیکی عمل کنیم بلکه همه این موارد را باید اصلاح ساختار کنیم. بسیاری از دلسوزان نیز در ابتدا نگران آن بودند که این گونه که ما پیش می‌رویم در میانه راه کم می‌آوریم.
رئیس سازمان برنامه و بودجه با بیان اینکه «سازمان برنامه و بودجه باید به همه دستگاه‌ها جواب دهد»، ادامه داد: عده‌ای از نظر سیاسی به دنبال آن نروند که بگویند علت ناراحتی وزیری آن است که مقداری که پول می‌خواهد را به او نداده‌ایم. چرا که ما آنقدر پول نداریم که به او بدهیم؛ همین الان سازمان برنامه و بودجه باید دفاع را پشتیبانی کند، پرداخت‌های مختلف را بپردازد و آیا گندم کاران حق ندارند که مانند بازنشستگان دریافتی خود را دریافت کنند.
نوبخت ادامه داد: در حال حاضر پرونده‌های بسیاری برای تخصیص روی میز خزانه وزارت اقتصاد قرار دارد اما اینکه گفته شود به من پول دهید تا کاری را انجام دهم اینگونه نیست. ما به شما می‌گوییم که به مقدار معینی پول دارید که باید آن را مدیریت کنید. اینکه ما مشکلاتی را که باید از طریق اصلاح برطرف کنیم به گردن دیگری بیندازیم کار صحیحی نیست. من هم می‌توانم در جمع بازنشستگان حاضر شوم و بگویم که به شما پولی داده نشده و اگر هم الان بدهند این میزان نمی‌تواند به اندازه گذشته باشد و دستمالی هم از جیبم در بیاورم و اشک گوشه چشمم را پاک کنم. چگونه است که مشکلات بازنشستگان دستگاه دیگری حل شده اما مشکلات بازنشستگان یک دستگاه حل نشده؟ آیا می‌خواهید بگویید ما نسبت به آنچه در وزارت بهداشت انجام میشود مضایقه داریم و نسبت به دستگاه‌های دیگر پرداخت‌ها را انجام می‌دهیم اصلا این گونه نیست.
با در نظر گرفتن سخنان محمود واعظی و انتقادات صریح نوبخت از سید حسن قاضی زاده هاشمی و وزارت بهداشت و البته اصراری که وزیر بهداشت بر اصلاح رویه بودجه ای در نظر گرفته شده پیرامون وزارتخانه متبوعش دارد، طبیعی است که باید او را یکی از نفرات جدا شده از دولت دانست و به دنبال فردی که احتمالا به زودی به عنوان سرپرست وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی یا وزیر پیشنهادی این وزاتخانه به مجلس خواهد بود، گشت.
پزشکان هم بخشی از مشکلات را به دوش بکشند
اما طبیعی است به اذعان بسیاری از کارشناسان حتی در بدنه پزشکان طرح «تحول سلامت» علاوه بر اینکه منابع بسیاری را مورد استفاده قرار داد، در بخش هایی با ضعف های جدی مواجه بود که باید بازنگری می شد. از طرف دیگر، وقتی کشور با این همه مشکل ناشی از تحریم و افزایش قیمت کالاها و خدمات مواجه شده، چرا نباید در هزینه ها صرفه جویی کرد و بدنه پزشکان را هم رده سایر مردمی که تحت فشارهای شدید اقتصادی هستند، دید؟
حالا که مردم از ناحیه این فشارهای اقتصادی دچار مشکلات بسیاری حتی در معیشت خود شده اند، چرا نباید بخشی از جامعه نظیر پزشکان همپای سایر مردم این مشکلات را تحمل کند. همین الان هم خدمات پزشکی آنقدر برای مردم پرهزینه است که بخشی هایی از جامعه ناتوان از پرداخت چنین هزینه هایی در برخی بیماری های عادی خود درمانی می کنند؛ لذا بهتر است بخشی از فشار بودجه ای و مشکلات اقتصادی را جامعه پزشکان نیز به دوش بکشند.
کاش روشنگری می شده که با چه رتبه و سهمیه ای به دانشگاه رفته و تا اینجا بالا کشیده شده تا همه مردم ایران متوجه بشوند چرا وضع کشور با این سیستم سهمیه غیر علمی دانشگاهی به اینجا رسیده 
رویه ضد پزشک تابناک رو درک نمی کنم
