به نظر می رسد، روابط میان اعراب به رهبری عربستان و امارات از یک سو و ترکیه از سوی دیگر، وارد مرحله جدیدی شده است و بلوک عربستان و امارات قصد دارند با همراهی با اسرائیل، علاوه بر مقابله با ایران، در برابر ترکیه نیز صف آرایی کنند.
به گزارش «تابناک»؛ در همین زمینه، روزنامه ینی شفق ترکیه مدعی شد، هدف از تحرکات اخیر عربستان، امارات، مصر و اسرائیل و ملاقات رؤسای سازمان های جاسوسی آن ها نه ایران بلکه ترکیه است.
گفتنی است، در همین زمینه، پایگاه خبری «میدل ایست آی» به نقل از منابع آگاه مدعی شده عربستان سعودی، امارات متحده عربی و مصر طرحی با همراهی اسرائیل در پیش گرفته اند که سوریه را به اتحادیه عرب بازگردانند تا نفوذ ایران و ترکیه را در این کشور به حاشیه برانند.
این طرح در یک دیدار مخفیانه ماه گذشته در پایتخت یکی از کشورهای عربی با حضور مقامات اطلاعاتی ارشد از سه کشور عربی یاد شده به همراه «یوسی کوهن»، رئیس موساد، مورد توافق قرار گرفته است.
در این دیدار همچنین آرام کردن روابط عربستان و آمریکا که از زمان قتل جمال خاشقجی رو به وخامت گذاشته، مورد بررسی قرار گرفته است؛ اما یک مقام آگاه به نقل از منابع اطلاعاتی اظهار داشت: «ترامپ هرکاری که میتوانسته انجام داده است و بیش از این کاری نخواهد کرد».
از دیگر موارد مورد توافق در این دیدار این بوده که ترکیه و نه ایران، به عنوان رقیب نظامی اصلی در منطقه مدنظر قرار بگیرد و طرحهایی برای مقابله با نفوذ این کشور مورد بررسی قرار گرفته اند.
بنا به ادعای میدل ایست آی، اسرائیلیها در این نشست گفته اند که ایران را میتوان به لحاظ نظامی محدود کرد، اما ترکیه توانایی خیلی بیشتری دارد! کوهن گفته است: «قدرت ایرانیها شکننده است. تهدید واقعی از جانب ترکیه است».
به نوشته «میدل ایست آی» در این نشست بر چهار اقدام برای رسیدن به اهداف مذکور توافق شده است.
نخستین اقدام کمک به ترامپ برای عقب نشینی نیروهای آمریکا از افغانستان بوده است. یک هفته پس از نشست فوق، دیداری میان مقامات آمریکا و طالبان در ابوظبی برگزار شد که افرادی از عربستان، امارت و پاکستان هم در آن حضور داشته اند.
طرح دوم «کنترل کارت اهل سنت» در عراق است تا به این ترتیب از نفوذ ترکیه در «اتحاد محور ملی» که بزرگترین فراکسیون اهل سنت عراق در پارلمان است، به حداقل برسد. در پی این تصمیم، با سفر محمد الحلبوسی، رئیس پارلمان عراق، به عربستان سعودی او را زیر فشار قرار دادند، که یا از نفوذ ترکیه بکاهد، یا از این فراکسیون خارج شود. پس از آن حلبوسی مانع نامزدی یکی از اعضای فراکسیون برای وزارت آموزش در کابینه جدید شد؛ هرچند روز سه شنبه یکی دیگر از اعضای این ائتلاف برای سمت مذکور معرفی شد.
سومین اقدامی که در نشست چهارجانبه مورد توافق قرار گرفته، برقراری روابط دیپلماتیک با سوریه و بشار اسد بوده است.
یک مقام آگاه که در جریان مباحث مطرح قرار گرفته، گفته است: «آنها انتظار ندارند که بشار اسد روابطش با تهران را قطع کند، اما میخواهند که بشار از ایرانیها استفاده کنند، نه اینکه توسط آنها مورد استفاده قرار بگیرد. پیام این بود: به شیوهای برگرد که پدرت با ایرانیها رفتار میکرد، پشت میز دست کم با آنها برابر باش، به جای این که تابع منافع ایرانیها باشی».
در پی این تصمیم، علی الشمسی، معاون دستگاه اطلاعاتی امارات، برای دیداری یک هفتهای به دمشق رفت و روز ۲۷ دسامبر امارات اعلام کرد، پس از هشت سال سفارت خود در دمشق را خواهد گشود.
پس از آن علی مملوک، مشاور امنیتی ویژه اسد، در اقدامی کم سابقه وارد قاهره شد و به گفته منابع آگاه، اعلامیه عادی سازی کامل روابط با سوریه، به زودی ارائه میشود. گفته میشود، مصر از دولت سوریه خواسته تا اعلام کند که ترکیه، قطر، و اخوان المسلمین دشمنان اصلی دمشق هستند. به این ترتیب اتحادیه عرب هم از سوریه در مقابله حضور نظامی ترکیه در شمال این کشور حمایت خواهند کرد.
چهارمین اقدام، حمایت از کردها در مقابل ترکیه است. مقامات اطلاعاتی حاضر در جلسه همچنین بر سر تقویت روابط با حکومت اقلیم کردستان عراق و پیشگیری از آشتی میان اقلیم و آنکارا توافق کرده اند.
یک منبع آگاه گفته است عربستان نمیخواهد پیشگام ارتباط دیپلماتیک با اسد باشد، هرچند با این سیاست که به اسد اهرمی در مقابل ترکیه میدهد، موافق است. اسرائیل هم که رابطه مستقیمی با سوریه نداشته، از بازرگانان مسیحی و علوی به عنوان واسطه استفاده کرده است. این گروه در بازیابی روابط امارات و سوریه هم نقش داشته اند.
اسرائیل برای اینکه پیامش به اسد جهت فاصله گرفتن از ایران را مورد تأکید قرار دهد، روز ۲۷ دسامبر، یعنی همان روزی که امارات اعلام کرد، سفارتش در دمشق را بازگشایی میکند، به یک محموله تسلیحات ایرانی که به حزب الله منتقل میشد، حمله کرد.
در همین راستا، ینی شفق نوشته است، هرچند ایران قابل اعتماد نیست، ترکیه باید روابط خود با تهران را تقویت کند؛ روابطی که می تواند منجر به تضعیف محور عربی-اسرائیلی شود.