فتاوای آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مدظله)
معاشرت با اهل منكر
سؤال: تقريباً دو سال پيش بود كه از دفتر حضرت آيت الله العظمى گلپايگانى استفتائى به اين مضمون پرسيدم كه بنده در شهر ديگرى غير از شهر خود زندگى مى كنم، در خوابگاه دانشگاه بعضى اوقات هم اتاقيهاى من به راديو كه موسيقى پخش ميكرد يا نوار موسيقى گوش مى دادند البته به فتواى مراجعشان اين عمل براى آنها اشكال نداشت. در جواب فرموده بودند كه اگر شما به اختيار و بعمد گوش ندهيد و اگر صدا قهراً به گوش شما بخورد براى شما اشكال ندارد. در مورد اين قسمت از فتوا كه فرموده اند به اختيار و به عمد گوش ندهيد ـ انسان خيلى جاها كه مى رود كه در رفتن آنها مجبور نيست امّا مى بيند كه رفتن به آنجا از جهتى منفعتى براى وى دارد مثلاً بازديد از يك نمايشگاه كتاب اگر در اينجا موسيقى پخش ميكردند انسان بايد ترك كند يا خير، يا مثلاً به خانه اقوام و آشنايان يا دوستان دعوت مى شود و در آنجا از راديو و يا مثلاً تلويزيون موسيقى پخش مى شود آيا در اينجا بايد مجلس را ترك كند يا خير؟
جواب: بطور كلّى در مكانها و يا مجالس و منازلى كه رفتن به آنجاها ضرورت دارد مثلاً كار لازمى است كه بايد انجام شود و همچنين در مسافرتهاى متعارف حكم همان است كه بيان شده و در موارد ديگر مانند رفت و آمد به منزل آشنايان در صورتى كه ضرورتى در بين نباشد اگر در نظر آنها هم حرام است بايد نهى از منكر نمائيد والاّ نبايد برويد و اگر آنها بر طبق نظر مرجع تقليد خودشان حرام نميدانند بايد در رفتن بمجالسشان اكتفا بموارد ضرورت و مقدار ضرورت نمائيد.
سؤال: در مورد ارتباط با بعض ساداتى كه نسبت به دين بى اعتنا بوده و ارتباط با آنها خوف خطر دورى از دين دارد چگونه است. و آيا سادات به هر طريقى كه باشند وجه تمايزى با ديگران دارند؟
جواب: در ارتباط با مواضعى كه نسبت به دين و تكاليف دينى دارند تكاليف و وظايف همان است كه با ديگران معمول مى شود بايد با شرايط و آداب و مراتب امر به معروف و نهى از منكر عمل نمود مع ذلك احترام از جهت سيادت آنها بطوريكه موجب تشويق آنها بر معاصى نشود خصوصاً اگر سبب تنبّه و اتصال آنها شود بمورد است.
سؤال: رفت و آمد در منازل كسانى كه نماز نمى خوانند چه حكمى دارد؟
جواب: رفت و آمد در منازل كسانى كه نماز نمى خوانند، به منظور امر به معروف و ارشاد اشكال ندارد بلكه خوب است ولى اگر اصرار بر ترك نماز دارند و در امر به معروف احتمال تأثير نباشد ترك مراوده نمايند.
سؤال: هم نشينى و هم غذا شدن با افراد بى نماز جايز است يا نه؟
جواب: همنشينى با بى نماز وهم غذا شدن با او بمنظور امر بمعروف و ارشاد اشكال ندارد، بلكه مطلوب است ولى در صورتيكه بهيچوجه تحت تأثير قرار نگيرد معاشرت با او مذموم است.
سؤال: همراهى و رفاقت با كسانى كه نسبت به برخى مسائل شرعى و مراجع عظام بى اعتنايى مى كنند چه حكمى دارد؟
جواب: بايد آنها را ارشاد كرد و اگر معلوم شد كه مغرضند و تذكرّات سودى ندارد لازم است با آنها قطع رابطه شود.
سؤال: قطع رابطه و مراوده با خويشاوندانى كه نسبت به دين بى اعتنا هستند و رابطه با آنان باعث انجام برخى گناهان (غيبت، تهمت و فساداخلاقى) مى گردد چگونه است؟
جواب: در فرض سؤال چنانچه نتواند با معاشرت سالم و مصون از گناه تدريجاً آنها را ارشاد كند بايد قطع رابطه كند.
سؤال: رفتن به خانه اقوامى كه بدانيم در صورت رفتن به خانه آنها حتماً گناهى را مرتكب مى شويم چه صورت دارد؟(تنها راه دورى از آن گناه نرفتن به خانه آنها است)
جواب: در فرض سؤال نبايد برود.
سؤال: من در خانواده اى زندگى مى كنم كه اكثر اعضاء آن أهل نوارهاى مبتذل و فيلمهاى منافى عفّت هستند و هنگامى كه من در مقابل اين اعمال آنها عكس العمل نشان مى دهم و آنهارا امر به معروف ونهى از منكر مى كنم در مقابل اين كار با آزارها و اذيت هاى آنها مواجه مى شوم آنها با من بد رفتارى كرده و بر من سختى هاى زيادى را تحميل مى كنند مرا راهنمائى فرمائيد.
جواب: درصورتى كه ترك منزل موجب عسر و حرج است و احتمال تأثير نهى از منكر نمى دهيد، تكليف از شما ساقط است لكن بايد مراقب باشيد خودتان آلوده نشويد و حتى المقدور از محرّمات مذكوره اجتناب نمائيد.
