فتاوای آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مدظله)
متفرقه محتضر و میت
١ – مهمان شدن بر اطفال صغیر
سؤال: این جانب از اداره زمین شهرى زمینى دریافت کرده ام و لکن گفته مى شود که قسمتى از این زمینها ملک اشخاصى بوده و اکنون نمى دانم صاحبش به این تصرّف راضى است یا خیر وظیفه ما در این مورد چیست، آیا احراز رضایت مالک لازم است؟
جواب: رضایت مالک را به نحوى احراز کنید.
٢ – در خواست عمومی بخشش دیون میت هنگام دفن
سؤال: هنگامى که کسى از دنیا مى رود، بستگان میّت به افرادى که در مراسم جمع شده اند، مى گویند: «اگر کسى حقّى بر گردن میّت دارد، معاف بدارد، و او را ببخشد» همه حضّار در جواب مى گویند: «هزار هزار بار بخشیدیم» آیا ذمّه میّت ساقط مى شود؟
جواب: هرگاه صاحب حقّ از صمیم دل گذشت کند، ذمّه میّت برى مى شود; ولى اگر بستگان میّت مى دانند که صاحب حقّ در اثر حیا یا اجبار چنین گفته، باید رضایت او را تحصیل کنند.
٣ – اعمالی که برای میت مفید است
سؤال: پدر بنده متأسّفانه دارفانى را وداع نموده است. لطفاً بفرمایید علاوه بر مراسم متداول عزادارى، بهترین عملى که مى توانم براى شادى روح ایشان انجام دهم چیست؟
جواب: جستجو کنید اگر دیونى به مردم دارد قبل از هر چیز دین او را بپردازید، و اگر واجباتى از او فوت شده قضا کنید، و تا مى توانید براى او صدقات و خیرات دهید; یعنى به مردم نیازمند به نیّت پدرتان کمک کنید.
٤ – انتقال اموات به حرم ائمه معصومین (ع)
سؤال: آیا انتقال دادن میّت به عتبات مقدسه ائمّه طاهرین(علیهم السلام) جایز است؟
جواب: اشکالى ندارد.
٥ – روحانی بودن فشار قبر
سؤال: فشار قبر بر روی جسم است یا روح؟
جواب: فشار قبر بر روح در قالب مثالی است.
٦ – پوشیدن لباس مشکی در فوت علما یا بستگان
سؤال: آیا پوشیدن لباس مشکی در وفات بستگان یا وفات علما جایز، مستحب یا مکروه است؟
جواب: مانعی ندارد و در بعضی از موارد مستحب است.
٧ – تأخیر در انجام واجب کفایی
سؤال: در مورد یک واجب کفایی اگر کسی علیرغم توانایی انجام آن صبر کند افراد کافی آن را انجام دهند تا وجوب آن از وی سلب شود، آیا مرتکب گناه شده؟
جواب: در صورتیکه وقت آن نگذرد و تأخیر مانعی نداشته باشد گناهی نکرده.
٨ – ادای قرض در صورت بروز نشانه های مرگ
سؤال: فردى که علائم مرگ را در خود مى بیند و قرض مدت دارى نیز دارد، آیا لازم است که در همان وقت آن را ادا کند؟
اگر هنگام ظهور نشانه هاى مرگ انسان یقین داشته باشد که اطرافیان پس از او حقوقى که بر گردن او است را به نحو شایسته پرداخت مى کنند، آیا لازم است که خود به این امر مبادرت ورزد؟
جواب: در صورتیکه بتواند خودش ادا کند باید اقدام کند والا وصیت می کند.
٩ – نگاه زوج به بدن همسر فوت شده
سؤال: آیا پس از مرگ زن، شوهرش می تواند به مو یا بدن برهنه زن مرده خود نگاه کند؟
جواب: به این مقدار اشکالی ندارد.
١٠ – حکم میت مسلمان قبل از غسل
سؤال: آیا میّت مسلمان قبل از غسل نجس است؟
جواب: هر حیوانى که روح از بدنش خارج شود نجس مى باشد، خواه انسان باشد یا غیر انسان ولى بدن انسان با غسل پاک مى شود.
١١ – حکم میت مسلمان قبل از غسل
سؤال: آیا میّت مسلمان قبل از غسل نجس است؟
جواب: هر حیوانى که روح از بدنش خارج شود نجس مى باشد، خواه انسان باشد یا غیر انسان ولى بدن انسان با غسل پاک مى شود.
١٢ – اهداء ثواب اعمال واجب به اموات
سؤال: آیا می توان ثواب واجبات و اعمال واجب را به اموات یا حضرات معصومین (علیهم السلام) هدیه کرد؟
جواب: مانعی ندارد.
١٣ – فسخ نکاح با فوت یکی از زوجین
سؤال: چرا مرد و زن بعد از فوت به یکدیگر نامحرم می شوند؟ یعنی هنگامی که یکی از آن دو می میرد دیگری نمی تواند به بدن او دست بزند؟
جواب: دست زدن به بدن همسر اشکالی ندارد ولی تمام امور مربوط به ازدواج بعد از موت باقی نمی ماند زیرا مرگ باعث فسخ ازدواج و شروع عده است.
