هفتاد و دومین جشنواره فیلم کن در حالی آغاز شد که کمترین حضور سینماگران ایران در این رویداد طی سه دهه اخیر رقم خورده و حتی در بخش بازار نیز شاهد حضور پررنگی از جانب ایران نیستیم؛ اتفاقی که به نظر میرسد متاثر از افزایش چشمگیر ارزش یورو و کاهش توان مالی سینماگر و مشتاقان سینما برای حضور در این رویداد است و میتوان این اتفاق را یکی از نشانههای تاثیرگذاری کاهش ارزش پول بر فعالیت بینالمللی فرهنگی ایران قلمداد کرد.
به گزارش «تابناک»؛ جشنواره فیلم کن برای هفتاد و دومین سال از 24 اردیبهشت آغاز شد تا طی ده روز و تا چهارم خرداد، محلی برای رونمایی از تازهترین آثار فیلمسازان و سینماگران مطرح جهان باشد. ریاست هیات داوران بخش اصلی این دوره از جشنواره برعهده الخاندرو گونسالس اینیاریتو کارگردان مکزیکی است؛ چهرهای که در مراسم افتتاحیه با لحنی تند رهبران سیاسی جهان را خطاب قرار داد و به خاطر حکومت با خشم، عصبانیت و دروغ از آنها انتقاد کرد.
این دوره از جشنواره کن عرصه رقابت سینماگران مطرحی است و تازه ترین فیلمهای کوئنتین تارانتینو، جیم جارموش، ترنس مالیک، پدرو آلمودوار و کن لوچ در این رویداد با هم رقابت میکنند. در این میان آنچه قابل تامل است، غیبت معنادار اهالی سینما است که در گذشته حضور پررنگی در این جشنواره داشتند. سینماگران ایران در طول سه دهه اخیر یا به صورت مستقیم در بخشهای اصلی و جنبی جشنواره و یا در بخش منتقدین حضور داشتند و در محدودترین حالت در بازار فیلم کن حضور مییافتند و از این فرصت برای توسعه تعاملاتشان با سینماگران و کمپانیهای بینالمللی بهره میبردند اما حالا اوضاع عوض شده است.
حضور فیلمهای سینمای ایرانی در بخش اصلی یا بخشهای جنبی این دوره از جشنواره میتوانست به حضور سینماگران ایرانی در جشنواره کن تداوم بخشد اما طی چند سال اخیر شاهد کاهش اقبال نسبت به فیلمهای ایرانی در جشنوارههای اصلی بودهایم و شرایط به سمتی رفته که برخی فیلمسازان حضور و نمایش آثارشان در جشنوارههای فیلم هند یا برخی جشنوارهها که توسط گروهی از ایرانیان در دیگر کشورها برگزار میشود را به عنوان دستاورد بینالمللی آثارشان در فضای عمومی مطرح میکنند و در وقت اکران نیز بر روی همین جوایز فاقد اهمیت حساب میکنند.
در شرایط کنونی با توجه به افزایش چشمگیر ارزش یورو در برابر ریال، سینماگرانی که فیلمهایشان در این جشنواره حضور ندارند، انگیزهای برای رفتنِ زیر بار هزینههای سفر به کن فرانسه ندارند. از سویی دیگر دفاتر توزیع و پخش فیلمهای ایران نیز امید چندانی به فروش رایت فیلمهایشان ندارد. با توجه به عدم رعایت قانون کپیرایت بینالمللی در ایران، نیازی به خرید فیلمهای خارجی نیز احساس نمیشود و این بستر نیز انگیزهای برای حضور شرکتهای ایرانی به وجود نمیآورد.
البته در دورانی که جهش شدید ارزش ارزهای خارجی رخ نداده، نه تنها فیلمسازان و دفاتر فیلمسازی بلکه خبرنگاران ایرانی نیز حضور پررنگی در جشنواره کن داشتند تا دستکم به سنجش و ارزیابی تازهترین شرایط سینمای جهان و سطح کیفیی تولیدات بپردازند اما هزینههای چنین ارزیابی آنچنان افزایش یافته که قریب به اتفاق آنها، قید این ارزیابی را زدهاند. در واقع این اتفاق یکی از آثار واضح تاثیرگذاری کاهش ارزش پول ملی بر فعالیتهای بینالمللی سینمای ایران است؛ اتفاقی که پیش بینی میشود ابعاد گستردهتری نیز بیابد و صرفاً با کمیت و کیفیت حضور در جشنوارهها و رویدادهای بینالمللی سینمایی محدود نشود.