حج یکی از مهم‌ترین عبادت‌های اسلامی است و به جا آوردن آن علاوه بر معرفت، به سلامت جسمی و استطاعت بدنی نیز نیاز دارد.
به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، حج یکی از مهم‌ترین و با شکوه‌ترین عبادت‌های اسلامی است. پیامبر گرامی اسلام (ص) حج را پایه و رکن دین دانسته‌اند. بدیهی است پیمودن چنین مسیری علاوه بر معرفت، به سلامت جسمی و استطاعت بدنی نیز نیاز دارد.
گزارش پیش رو مجموعه‌ای از اطلاعات و تجربیاتی است که امیدواریم با خواندن و رعایت برخی از نکات قید شده در آن، حجاج ایرانی ضمن انجام صحیح مناسک و اعمال حج، در سایه سلامت جسم و روان به میهن بازگردند.
توصیه‌های قبل از سفر
قبل از عزیمت حجاج ایرانی به کشور عربستان سعودی برای به جا آوردن فریضه حج، پیشنهاد می‌شود به نکات زیر توجه لازم شود: زائران حج باید در تمامی جلسات آموزشی کاروان‌های خود شرکت کنند، چراکه پزشکان کاروان‌های حجاج نکات بهداشتی و توصیه‌هایی را ارائه می‌کنند که باید زائران هرچه بیشتر به آن‌ها دقت و عمل کنند. همچنین لازم است زائران ایرانی در معاینات قبل از اعزام، مشکلات و بیماری‌های خود را به صورت کامل و صادقانه با پزشک در میان بگذارند، زیرا عدم ارائه اطلاعات کافی و صحیح می‌تواند منجر به عواقب بسیار خطرناک و بعضا جبران ناپذیر در طول سفر شود.
در صورتی که پزشک کاروان استطاعت جسمی یا روانی زائری را تأیید نکرد، نباید برای تشرف اصرار کرد، زیرا در صورت تشرف بدون تأیید سلامت باید خطرات جانی بستری شدن طولانی مدت در بیمارستان، عدم موفقیت در به انجام رساندن اعمال، بازگشت قبل از شروع اعمال به ایران و غیره را در نظر گرفت.
زائری که مبتلا به بیماری خاص و مزمن مثل بیماری قند، فشار خون، صرع، سابقه سکته قلبی، سابقه بیماری روانی شدید و غیره است، باید سوابق پزشکی خود را به همراه داشته باشد و در اختیار پزشک کاروان یا کمیسیون‌های پزشکی مورد تأیید قرار دهد. لذا زائران حج باید از به همراه بردن موادغذایی نظیر: مرغ، کتلت، همبرگر، غذا‌های سس دار و مواد غذایی و خوراکی فاسدشدنی در زمان سفر به کشور عربستان خودداری کنند.
تزریق واکسن مننژیت برای کلیه زائران اجباری است و تزریق واکسن آنفولانزا، پنوموواکس و دیگر واکسن‌ها با توجه به شرایط زائران و با نظر پزشک کاوران صورت خواهد گرفت. زائران خانم باید از چند ماه قبل از تشرف، به پزشک متخصص زنان مراجعه کنند.
زائران باید در زمینه‌های مختلف زندگی نظیر پیاده روی، آماده شدن برای زندگی جمعی آمادگی کسب کنند و اگر دارای مشکل جسمی مثل دندان درد هستند، حتما قبل از سفر به درمان آن بپردازند تا در سفر دچار مشکل نشوند.
زائرانی که به گونه‌ای به مصرف مواد مخدر اعتیاد دارند و با کتمان موضوع عازم سفر می‌شوند، باید بدانند اعتیاد در کشور عربستان جرم است و اگر از زائری به هر میزان موادمخدر کشف شود، با وی طبق مقررات همان کشور برخورد خواهد شد. هر سال تعداد قابل توجهی از زائران متاسفانه به دلیل عدم توجه به این موضوع در بدو ورود دستگیر و به زندان منتقل می‌شوند و از اعمال خود باز می‌مانند.
در بسیاری از مواقع، فرد دچار عوارض قطع ماده مخدر شده و از پزشک کاروان یا مرکز پزشکی مطالبه دارو می‌کند. این افراد باید توجه کنند که پزشک کاروان یا مرکز پزشکی برای این مورد دارویی در اختیار ندارد، بنابراین اکیدا توصیه می‌شود که افراد معتاد بدون ترک اعتیاد، عازم این سفر دسته جمعی نشوند، زیرا مشکلات بسیار جدی گریبان گیر آنان خواهد شد.
وسایل و ملزومات سفر
مدیر کاروان‌ها لیست لوازم مورد نیاز جهت انجام مناسک حج را به زائران اعلام می‌کند تا در سفر به همراه خود داشته باشند. آنچه در این گزارش بیان می‌شود، لیست لوازم بهداشتی است که به همراه داشتن آن‌ها برای حفظ سلامت زائران ضرورت دارد.
_ دمپایی راحت غیر ابری
_شامپو یا صابون بدون بو و معمولی
_ بند عینک و یک عینک اضافی برای افراد عینکی
_طلق محافظ عینک جهت استفاده در رمی جمرات
_ماسک پرسی یا چسبی حداقل ۵۰ عدد
_لیوان اختصاصی
_حوله، شانه
_ ناخن گیر، قیچی کوچک
_نخ دندان، خمیر دندان، مسواک
_ کلاه برای آقایان، چتر برای خانم‌ها
_ دارو‌های اختصاصی به مقدار مورد نیاز
_سجاده برای جلوگیری از استنشاق مواد آلوده و حساسیت زا در کف زمین
بهداشت فردی
هریک از زائران باید با رعایت نکات زیر در رابطه با دستورالعمل‌های بهداشتی نسبت به حفط تندرستی خود اقدام کنند.
دست‌ها منبع مهم الودگی‌های میکروبی، ویروسی و غیره هستند، بنابراین شست‌وشوی مکرر دست‌ها در پیشگیری از گرفتاری‌های تنفسی، گوارشی و بیماری‌های دیگر ضروری است، به خصوص پس از خارج شدن از سرویس‌های بهداشتی، دست‌ها باید با آب و صابون خوب شسته شوند.
میکروب‌ها می‌توانند زیر ناخن بلند جمع و موجب بروز بیماری شوند؛ بنابراین گرفتن ناخون به طور مرتب، اقدام مهمی در جهت حفظ سلامتی زائران خواهد بود. ضمن اینکه کوتاه نگه داشتن ناخن پا، از زخمی شدن پشت پای زائران دیگر در زمان طواف خانه خدا جلوگیری خواهد کرد.
اقامت و زندگی در هوای گرم مکه مکرمه، مدینه منوره، عرفات و منا باعث خواهد شد تا بدن زائران بیش از حد معمول عرق کند. در این رابطه لازم است تا زائران خانه خدا تا حد ممکن روزی یک بار حمام کنند و دوش بگیرند. دوش گرفتن باید سریع انجام شود تا دیگران هم فرصت استفاده از حمام را داشته باشند. همه ساله تعداد قابل توجهی از زائران در زمان استحمام در وان یا کف حمام لیز می‌خورند و دچار ضربه مغزی، خون مردگی، پیچ خوردگی پا، شکستگی استخوان و غیره می‌شوند.
دانستن چه مواردی برای پیشگیری از آسیب‌ها در سفر حج ضروری است؟
زائران از ایستادن در لبه وان خودداری کنند و از دمپایی ابری استفاده نکنند. همچنین باید دقت کنند که با پای برهنه روی کف صابون راه نروند و هر لحظه به فکر پیشگیری از لیز خوردن باشند.
زائران لباس‌های خود را مکررا تعویض کنند، وقتی لباس‌های خود را می‌شویند، آن‌ها را در اتاق و انظار عمومی پهن نکنند و برای این کار از طناب شخصی یا مشترک در پشت بام استفاده شود.
