با وجود آنکه حجم بالایی از فیلمهای خارجی به ویژه فیلمهای آمریکایی از تلویزیون پخش میشود، تلویزیون به شکل عجیبی از تکرار تجربه موفق پخش سریالهای خارجی مطرح پرهیز میکند و به جز موارد نادر، از این ظرفیت بالقوه برای جذب مخاطب بهره برداری نمیکند؛ رویکردی که باعث شده طیف وسیعی از مخاطبان بالقوه صداوسیما، ساعاتی که میتوانند پای تلویزیون بنشینند را از طریق دستگاههای پخش به دیدن سریالهای روز جهان مشغول باشند.
به گزارش «تابناک»؛ اگر در ساعات پرمخاطب تلویزیون کانالها را تغییر دهید، علاوه بر شبکه نمایش که فقط فیلم نشان میدهد، در سایر شبکهها نیز ردی از پخش فیلمهای عمدتاً خارجی میبینید. این رویکرد مخالف جدی ندارد و جزو راهبردهای موثر برای جذب و حفظ گروه وسیعی از مخاطبان است که به دنبال محتوایی فراتر از اخبار از صداوسیماست و جذابترین سرگرمی قابل ارائه در قاب تلویزیون را فیلم و سریال میبینید اما واقعیت این است از این مجموعه فقط فیلم سینمایی پخش میشود.
تلویزیون در سالهای دور که فضا نسبت به شرایط کنونی بسته بود، سریالهای روز خارجی را پخش میکرد و در این زمینه از پخش محصولات رقبایش نیز پروایی نداشت، چه آنکه سریالهای «ارتش سری» و «لبه تاریکی» که هر دو محصول بی بی سی بود، دوبله و در تلویزیون ایران پخش شد و به شدت مورد توجه قرار گرفت. با وجود این تجربیات موفق، پخش سریالهای خارجی به ویژه سریالهای آمریکایی به عنوان تولیدکننده قویترین سریالها از سالهای دور بسیار محدود شده و مشخص نیست چرا چنین اتفاقی رخ داده است.
اگر این رویکرد انگیزههای ایدئولوژیک و مقابله با محتوای تصویری غربی داشت، قاعدتاً نباید فیلمهای روز سینمای آمریکا نیز پخش میشد؛ بنابراین، مشخص است که اساساً بحثهای اینچنینی مطرح نیست. شواهد نشان میدهد، چنین اتفاقی صرفاً یک بدسلیقگی است که در دورهای اعمال شده و پس از آن، هیچ ارادهای برای بازگرداندن تلویزیون به مسیر طبیعی تأمین محتوا و پخش سریالهای خارجی به عنوان بخشی از محتوای جذاب وجود نداشته است. از این منظر بازگشایی این مسیر راه چندان دشواری محسوب نمیشود.
در دورانی که تلویزیون از این ظرفیت جذب مخاطب خود را محروم کرده، بخش وسیعی از تماشاگران این سریالها که ترجیح میدهند سریال را با وجود ممیزی مرسوم در تلویزیون با دوبله تماشا کنند، همین سریالهای روز دنیا را با زیرنویس و بدون سانسور از اینترنت دانلود و تماشا میکنند و این طیف از مردم گروه کوچکی را شامل نمیشود. آمارهای نجومی دانلود سریالهای خارجی در اینترنت نشان میدهد با چه جمعیتی مواجه هستیم که محتوای مورد نظرشان از تلویزیون حذف شده است.
وجه تمایز سریال با فیلم سینمایی، چسبندگی است که سریال دارد و بر خلاف فیلم سینمایی، مخاطب را میتواند ماهها و سالها (بسته به کیفیت و تعداد قسمتها) برای یک شبکه تلویزیونی حفظ و با اتصال به پخش سریالهای باکیفیت دیگر به مشتری ثابت و تماشاگر وفادار تبدیل کند. در شرایطی که سریالهای تولید تلویزیون قدرت و کیفیت بالایی ندارند، استفاده نکردن از این ظرفیت برای حفظ مخاطب در طولانیمدت از طریق دوبله سریال به عنوان ارزانترین روش تأمین برنامه بسیار عجیب و غیرقابل دفاع است.
انتظار میرود، معاونت سیما در این زمینه وارد عمل شده و رویکردی که از حدود یک دهه پیش به مرور در پیش گرفته شد و یکی از اشتباهات بزرگ محتوایی در تلویزیون بود، دستخوش تغییر شود و سریالهای پرمخاطب روز جهان ـ که تعارضی با ارزشهای فرهنگی ایران نیز ندارند ـ با لحاظ کردن همه استانداردها پخش شود و به سادگی طیف قابل توجهی از مخاطبان را پای تلویزیون نشاند.