نشست کمیسیون مشترک برجام جمعه در وین، سفر مقتدا صدر به ایران، پیام صریح بغداد به واشنگتن درباره ایران و تدابیر امنیتی ویژه در اطراف سفارت بحرین در بغداد، از جمله مهمترین خبرها و رویدادهای مرتبط با خاورمیانه در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند. در این میان، باید به رد درخواست آمریکا از سوی ناتو در ارتباط با ایران نیز اشاره کرد.
به گزارش «تابناک»؛ کشورهای عضو «ناتو» حمایت چندانی از طرح دولت آمریکا برای تشکیل ائتلافی دریایی با هدف ادعایی «حراست از آزادی تردد» در خلیج فارس و تنگه هرمز نکردهاند.
روز پنجشنبه آسوشیتدپرس به نقل از «مارک اسپر»، سرپرست وزارت دفاع آمریکا نوشته، متحدان ناتو تعهد قاطع خود را برای شرکت در این ائتلاف جهت مقابله با «تهدیدهای ایران» ابراز نکردهاند.
اسپر گفته آمریکا ماه آینده با ارائه جزئیات بیشتری از افزایش «تهدیدهای ایران» تلاش خواهد کرد، حمایت آن دسته از اعضای ناتو را که تمایلی به مشارکت در این طرح ندارند، جلب کند.
آسوشیتدپرس نوشته، این نتیجه مطابق با انتظارات اسپر بوده که از قبل هم انتظار زیادی برای مواجه شدن با تعهدات سرسخت اعضای ناتو نداشته است. او به رغم این گفته برخی از متحدان آمریکا در محافل خصوصی برای شنیدن جزئیات بیشتر از این طرح ابراز تمایل کردهاند.
رویترز دوشنبه هفته جاری به نقل از یک مقام ارشد وزارت خارجه آمریکا نوشت: این کشور در تلاش است تا ائتلافی دریایی متشکل از چند کشور برای «حراست از آزادی تردد» در خلیج فارس و تنگه هرمز تشکیل دهد.
مقام آمریکایی مورد استناد رویترز، با بیان اینکه هدف از تشکیل ائتلاف این است که از «کلیه ترددهای دریایی مراقبت شود»، گفت: کشتیهای آمریکایی نیز در این ائتلاف «دیدبان» مشارکت خواهند داشت. به گفته وی، کشورهای مختلف هم به صورت عملی و هم از طریق تأمین هزینه مالی، در این ائتلاف شرکت میکنند.
خبرگزاری آسوشیتدپرس پنجشنبه گزارش داده متحدان ناتو میلی برای مشارکت در هر گونه تلاش نظامی جهت مقابله با ایران نشان ندادهاند. اروپا به ویژه در پرتو تهدیدهای نظامی اخیر دولت آمریکا علیه ایران، خواستار تأکید بیشتر بر کاستن از احتمالات جنگ در منطقه است.
«یلس استولتنبرگ»، دبیر کل ائتلاف ناتو در پاسخ به این که اعضای این ائتلاف چه پاسخی به درخواست آمریکا نشان دادهاند گفت: هنوز تصمیمی درباره انجام اقدامی خاص گرفته نشده است.
او گفت: «متحدان همنظر بودند که ما به شدت درباره اقداماتی که ایران در منطقه انجام داده و انجام میدهد نگران هستیم. گفتوگو میان متحدان ادامه خواهد یافت، اما پیام و تمرکز اصلی همه متحدان تنشزدایی و تلاش برای جلوگیری از وقوع درگیری است.»
یک دیپلمات اروپایی ناتو گفت، این ائتلاف میخواهد خودش را از موضوعات مرتبط با ایران دور نگاه دارد. ناتو در عوض خواستار مشاهده آرامش بیشتر میان آمریکا و ایران است و نمیخواهد این مسأله به موضوع ناتو تبدیل شود.
نشست کمیسیون مشترک برجام جمعه در وین
هتل پله کوبورگ شهر وین، امروز (جمعه) هفتم تیر ماه باز هم میزبان نشست کمیسیون مشترک برجام است. این نشست در سطح معاونان وزرا و مدیران سیاسی ایران و گروه 1+4 (آلمان، فرانسه، روسیه، چین و انگلیس) و به ریاست عباس عراقچی معاون سیاسی وزیر خارجه ایران و هلگا اشمید، معاون موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در شرایطی برگزار خواهد شد که شورای عالی امنیت ملی ایران (+) در 18 اردیبهشت ماه سال جاری و همزمان با یکمین سالگرد خروج دولت ترامپ از برجام، در بیانیه ای تصمیم تهران برای توقف برخی تعهدات برجامی را اعلام کرد و به طرف های باقی مانده در برجام فرصتی شصت روزه را داد که تعهدات بانکی و نفتی خود در قبال ایران را اجرا کنند.
پیش از این، «سید عباس موسوی»، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران اعلام کرده بود، نشست کمیسیون مشترک برجام در سطح معاونان وزیر و مدیران سیاسی کشورهای ایران و گروه (1+4) آلمان، انگلیس، فرانسه، روسیه و چین روز جمعه هفتم تیر سال جاری در وین اتریش برگزار میشود.
اتحادیه اروپا روز پنجشنبه سی ام خرداد ماه در بیانیهای اعلام کرد، مقامهای ارشد فرانسه، آلمان، انگلیس، چین، روسیه و ایران روز ۲۸ ژوئن (هفتم تیر ماه) در وین دیدار و درباره راههای نجات توافق هستهای برجام با ایران گفتوگو خواهند کرد. در بیانیه اتحادیه اروپا عنوان شده در این نشست روشهای مقابله با چالشهای ناشی از خروج آمریکا از برجام و باز اعمال تحریمها علیه ایران مورد بحث قرار خواهد گرفت.
از سوی دیگر، نشست امروز در حالی برگزار می شود که بنا بر اعلام قبلی بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران، روز پنجشنبه ششم تیر ماه از سقف تولید اورانیوم 3.67 یعنی 300 کیلوگرم عبور می کند.
در همین خصوص، محمدجواد ظریف، رئیس دستگاه دیپلماسی عصر چهارشنبه پنجم تیر ماه در حاشیه روز آفریقا در جمع خبرنگاران در واکنش به بیانیه سه کشور اروپایی در خصوص ماندن ایران در برجام و اگر ایران گام دوم را بردارد، عواقبی به دنبال خواهد داشت، اظهار داشت: «آنچه ما اعلام کردیم در قالب حقوقمان است. متأسفانه کشورهای اروپایی با توجه به اینکه تعهداتشان را عمل نکردند، در موقعیتی نیستند علیه ایران بیانیه بدهند و اگر اقدامی از طرف آنها صورت بگیرد، اشتباه بزرگی از طرف اروپایی ها خواهد بود.»
سفر مقتدا صدر به ایران
روز پنجشنبه یک منبع آگاه حاضر در جریان «صدر» عراق، از سفر قریبالوقوع «مقتدا صدر» رهبر این جریان به ایران خبر داد.
این منبع به پایگاه خبری «بغداد الیوم» گفت که قرار است مقتدا صدر خانوادگی و نه رسمی، از نجف اشرف، عازم جمهوری اسلامی ایران شود.
وی در عین حال اعلام کرد، شاید صدر با برخی مسئولان جمهوری اسلامی ایران دیدار کند، ولی تا کنون، هیچ چیز حتمی در این خصوص گفته نشده است؛ آخرین سفر مقتدا صدر به تهران، سه سال پیش انجام شده بود.
در همین ارتباط، «حاکم الزاملی» از سران جریان صدر اواخر اردیبهشت ماه گذشته ضمن اعلام حمایت از جمهوری اسلامی ایران گفت: «هر کس فکر میکند ایران لقمه راحتالحلقومی برای آمریکا خواهد بود، متوهم است».
الزاملی تأکید کرد، ایران قدرت بالا، سلاح و موشکهای دوربردی دارد و در حال حاضر میتواند منافع آمریکا در منطقه را هدف قرار دهد.
الزاملی تلویحا به متحدان عرب آمریکا در منطقه نیز هشدار داد و یادآوری کرد، «موشکهای ایران بُرد زیادی دارد و همچنان که میتواند منافع آمریکا در منطقه را بزند، چه بسا به کشورهای خلیج [فارس] و اسرائیل هم برسد». او هشدار داد در صورت درگیری، «شمار زیادی از بی گناهان در عراق و دیگر نقاط، تاوان آن را خواهند داد».
پیام صریح بغداد به واشنگتن درباره ایران
«برهم صالح» رئیس جمهوری عراق روز گذشته در گفتوگو با شبکه آمریکایی «سی ان ان» اظهارات بسیار مهمی را در خصوص ایران مطرح کرد که جملگی دربردارنده پیام های واضح، صریح و آشکاری از سوی بغداد برای ایالات متحده آمریکا بود.
رئیس جمهوری عراق در جریان این گفتوگو با شبکه آمریکایی با اشاره به تهدیدات واهی «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری ایالات متحده آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران، به تشریح مواضع بغداد در این خصوص پرداخت و صراحتاً تأکید کرد: «ما نمیخواهیم اراضیمان سکویی برای هرگونه اقدام خصمانهای علیه هر یک از همسایگان ما از جمله ایران باشد». وی در ادامه اظهاراتش همچنین گفت: «قطعا، این جزو توافق میان دولت عراق و ایالات متحده نیست».
رئیس جمهوری عراق در بخش دیگری از گفتوگوی خود با شبکه آمریکایی «سی ان ان» همچنین از تحریمهای ضد ایرانیِ ایالات متحده آمریکا انتقاد کرد و گفت: «بدون هیچ شک و تردیدی، اعمال این تحریمها به افزایش تنشها در منطقه منجر می شود و ما به هیچ وجه موافق این تنش ها و افزایش آن نیستیم». وی در همین راستا افزود: «این وضعیت خوشحال کننده ای برای منطقه نیست. ما معتقدیم که مشکلات باید از طریق گفتوگو و مذاکره حل و فصل شوند».
واقعیت این است که سلسله اظهارات «برهم صالح» رئیس جمهوری عراق درباره جمهوری اسلامی ایران ـ آن هم در گفتوگو با یک شبکه آمریکایی ـ حامل پیامی واضح، صریح و آشکار برای ایالات متحده آمریکا و مقامات این کشور از جمله دونالد ترامپ است؛ پیامی که البته پیش بینی می شود به مذاق آمریکایی ها خوش نیامده باشد.
در واقع رئیس جمهوری عراق در این پیام خود خطاب به آمریکایی ها به آنها گوشزد می کند که نمیتوانند از حضور نظامی خود در عراق به منظور ضربه زدن به همسایگان این کشور به ویژه ایران سوءاستفاده کنند. این پیام از آنجایی بیش از پیش اهمیت پیدا می کند که پیشتر «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری ایالات متحده آمریکا اعلام کرده بود حضور نیروهای آمریکایی در عراق تا حدود زیادی برای نظارت بر تحرکات ایران در این کشور است!
بنابراین، بغداد موضع قاطعانه خود در خصوص سلسله اظهارات و اقدامات خصمانه ایالات متحده آمریکا علیه ایران را اعلام کرده است. برهم صالح در این خصوص می گوید: «ما در همان زمان نیز که رئیس جمهوری آمریکا مطلبی پیرامون حضور نیروهای این کشور در عراق مطرح کرد، با صدور بیانیهای اعلام کردیم که اجازه تعرض به همسایگانمان از طریق خاک خود را نخواهیم داد».
تدابیر امنیتی ویژه در اطراف سفارت بحرین در بغداد
یاسین الیاسری وزیر کشور عراق دستور تدابیر ویژه در اطراف سفارت بحرین در بغداد را داد و این به دنبال حوادثی است که به دنبال تظاهرات در اعتراض از میزبانی منامه از نشست معامله قرن رخ داد.
الیاسری به محل سفارت بحرین در بغداد رفت و از نزدیک در جریان اوضاع قرار گرفت و دستور تشدید تدابیر امنیتی برای حفاظت از این سفارتخانه را داد.
همزمان سعد معن سخنگوی وزارت کشور عراق گفت: وزیر کشور بر ضرورت تأمین امنیت سفارتخانه و دیپلماتها تأکید کرده و آن را خط قرمز دانسته است؛ وی از بازداشت ۵۴ تن به دنبال حمله به سفارت بحرین در بغداد خبر دادند.
شایان ذکر است، رسانههای عراق شامگاه پنجشنبه (ششم تیر) در خبری فوری از برگزاری تظاهرات علیه بحرین در برابر ساختمان سفارت این کشور در بغداد خبر دادند. شرکت کنندگان در تظاهرات شبانه خود، خواستار پایین کشیدن پرچم بحرین شدند و برخی معترضان عراقی از حصار آهنی سفارت بحرین بالا رفته و وارد آن شدهاند و پرچم فلسطین را به جای پرچم بحرین بالا بردهاند.
اعتراضات صورت گرفته علیه بحرین در عراق مرتبط با میزبانی منامه از اجلاس اقتصادی مرتبط با فلسطین بود که سه شنبه و چهارشنبه (۲۵ و ۲۶ ژوئن) با حضور نمایندگانی از آمریکا و برخی کشورهای غربی برگزار شده بود. از این اجلاس به عنوان اولین گام برای اجرای طرح آمریکا درباره فلسطین به نام معامله قرن یاد میشود.
برگزاری این نشست با مخالفت بسیاری از گروههای فلسطینی، مردم کشورهای عربی و شخصیتهای مختلف در جهان روبه رو شده است.
از میان کشورهای همسایه فلسطین، لبنان نمایندهای به اجلاس بحرین نفرستاد. اردن و مصر نیز تنها نمایندگانی در سطح معاون وزیر به این گردهمایی فرستادند.