کاهش ۲۸ درصدی تعداد چک‌های برگشتی در سال ۹۷

به گزارش فارس، دیروز حجت الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای معاون اول قوه قضاییه در سخنرانی پیش از خطبه‌های نماز جمعه تهران گفت: «درسال 96، حدود 17 میلیون و 400 هزار چک برگشتی داشتیم که با اقدامات پیشگیرانه، قوه قضاییه و دولت و بانک مرکزی و بانک‌ها به هم کمک کردند و در سال 97، با اینکه تحریم‌های ظالمانه، فشار بیشتری را بر اقتصاد و مردم وارد می‌کرد، اما آمار چک‌های برگشتی به 13 میلیون و حدود 400 هزار رسید و در واقع با یک اقدام، چند میلیون از آمار چک‌های برگشتی کم می‌شود و این اقدامات پرونده‌های قوه قضاییه را کاهش می‌دهد».

براساس آمارهای ارائه شده توسط معاون اول قوه قضائیه تعداد چک های برگشتی در سال 97 نسبت به سال قبل آن، حدود 4 میلیون فقره کاهش یافته که معادل کاهشی 23 درصدی است. در این گزارش به بررسی آمارهای بانک مرکزی درباره کاهش میزان چک‌های برگشتی در سال 97 می پردازیم و علت این موضوع را بیان خواهیم کرد:

*کاهش 5 میلیون فقره ای تعداد چک های برگشتی در سال 97

براساس گزارش بانک مرکزی (جدول زیر)، تعداد چک های برگشتی در سال 96 برابر 17 میلیون و 392 هزار و 100 فقره بوده است و در سال 97 به رقم 12 میلیون و 328 هزار و 400 فقره کاهش یافته است. به عبارت دیگر، تعداد چک های برگشتی در سال 97 نسبت به سال قبل آن، حدود 5 میلیون فقره کاهش یافته که معادل کاهشی 28 درصدی است.

همچین مبلغ (ارزش) چک های برگشتی در سال 97 نسبت به سال 96 حدود 15 درصد کاهش یافته است.

البته بخشی از این کاهش چشمگیر تعداد چک های برگشتی بخاطر کاهش تعداد چک های مبادله ای در سال 97 نسبت به سال 96 بوده است. تعداد چک های مبادله ای در سال 96 برابر 113 میلیون و 57 هزار و 800 فقره بوده ولی تعداد این چک ها در سال 97 با کاهشی 14 درصدی به عدد 97 میلیون و 253 هزار و 600 فقره رسیده است. البته ارزش چک‌های مبادله ای در سال 97 نسبت به سال 96 روندی معکوس داشته و 26 درصد افزایش یافته است.

 با توجه به آمارهای فوق، نسبت تعداد چک های برگشتی به مبادله ای در سال 97 به عدد 12.7 درصد و مبلغ چک‌های برگشتی به مبادله ای در سال 97 به عدد 14.5 درصد است. براساس این آمارها، نسبت تعداد چک های برگشتی به مبادله ای در سال 97 نسبت به سال قبل آن 17 درصد و مبلغ چک‌های برگشتی به مبادله ای در سال 97 نسبت به سال قبل آن 32 درصد کاهش یافته است.

تعداد و مبلغ چک های وصولی، برگشتی و مبادله ای در سال های 95 تا 97 (تعداد: فقره/مبلغ: میلیارد ریال)

*اجرای قانون جدید چک مهمترین عامل کاهش چشمگیر تعداد و ارزش چک های برگشتی

طبق نظر کارشناسان، کاهش 28 درصدی تعداد چک‌های برگشتی و کاهش 15 درصدی ارزش این چک ها در سال 97 نسبت به سال 96، به دلیل تصویب و اجرای قانون جدید چک بوده است. رویکرد این قانون، رویکردی پیشگیرانه بوده است و قانون‌گذار تمام تلاش خود را به کار گرفته است تا چک برگشتی از اول صادر نشود. به عنوان مثال، یکی از ابتکارات آن ایجاد سامانه ای برای استعلام وضعیت چک‌های برگشتی صادر کننده است. با این روش، گیرنده چک می‌تواند از وضعیت خوش حسابی یا بد حسابی صادر کننده اطلاع لازم را کسب کند و با چشمانی باز اقدام به اخذ چک از صادرکننده آن بکند. یکی دیگر از ابتکارات این قانون، ایجاد شیوه جدید برای پیگیری قضایی چک های برگشتی است بدین ترتیب که گیرنده چک برگشتی می‌تواند در کمتر از یک هفته به اجرائیه برسد. با اجرای این روش، دیگر بدهکار به دنبال طلبکار خواهد بود و تمام تلاش خود را خواهد کرد تا به هر نحوی چک وی را نقد نماید.

براساس این گزارش، انتظار می رود با اجرای کامل قانون جدید چک که با همکاری بیشتر بانک مرکزی و قوه قضائیه محقق می شود، روند نزولی تعداد و ارزش چک های برگشتی همچنان ادامه داشته باشد.