واقعیت اینست که زلزله ۵.۷ ریشتری ساعت ۱۱:۳۰ دقیقه مورخ ۱۷ تیرماه ۹۸ شهرستان مسجدسلیمان، بافت قدیمی و کم جان شهر را از نفس انداخت و خسارات بالقوه بسیار زیادی را بصورت نهفته در کالبد این شهر بجا گذاشت، که این آسیب ها می تواند در رخدادهای طبیعی آینده، بالفعل شوند و یک فاجعه جدید را برای شهرستان رقم بزند. اجرای به موقع و مدون طرح خاک خورده جابجایی مناطق در معرض خطر آلودگی های سطحی سیالات هیدروکربوری، می توانست در این بحران، آلام کمتری از مردم شریف و نجیب مسجدسلیمان را موجب شود.
مردمی که در اوج ناباورانه محرومیت، هرگز از ارزش های این نظام و انقلاب عقب نشینی نکرده و پشتیبان ابدی این مرز و بوم خواهند ماند. گلایه های بحقی که در این حادثه متوجه برخی از مسئولان و سازمان های خدمات رسان است، بر کسی پوشیده نیست و حضور وزرای کشور و راه و شهرسازی برای مدیریت هرچه بهتر بحران در شهرستان، پوشش خبری حادثه، علاوه بر مرکز استان، در سطح رسانه های ملی و اقدامات اساسی از سوی وزارت نفت برای گسیل امکانات و تجهیزات به مناطق آسیب دیده در این بحران، حداقل انتظارات و مطالبات مردمی بوده است، که متاسفانه کمتر مورد توجه مسئولان اجرایی قرار گرفته است.
شوربختانه وجود منابع عظیم هیدروکربوری در این حوزه، موجب فراموشی روز افزون این حوزه شده است و بجای اینکه دولت ها در راستای اجرای وظایف صریح و شفاف خود، نگاه های توسعه ای به این حوزه داشته باشند، صرفا دیدگاه اقتصادی و درآمدی به این حوزه نفتخیز دارند. مسجدسلیمان از ۱۱۱ سال پیش تاکنون تحت پوشش فعالیت های اقتصادی در حوزه اکتشاف، حفاری و تولید نفت و گاز قرار داشته است و این در حالی است که همچنان ظرفیت های عظیم دیگری از هیدروکربور را در خود دارد، به گونه ای که این شهرستان بر روی ۵ میلیارد و چهارصد میلیون بشکه نفت درجا قرار گرفته است و بدان معناست که میدان مسجدسلیمان تا سالیان متمادی در تولید انرژی کشور نقش موثر خود را ایفا خواهد نمود.
شایسته مردم مسجدسلیمان و قوم شریف بختیاری نیست، که در فواصل ۱۰ تا ۲۰ متری از چاههای نفت و گاز زندگی کنند و از حداقل امکانات و زیرساخت های رفاهی محروم باشند. حدود ۶۰ درصد از مساحت شهرستان را حریم چاههای نفت و گاز به خود اختصاص داده است. بعبارتی باید گفت که تقریبآ ۶۰ درصد شهر بر روی مخزن نفتی آسماری این میدان واقع شده است. باتوجه به مالکیت و مدیریت میادین و حوضه های نفتی توسط وزارت نفت، اهمیت نقش اساسی و کلیدی آن وزارتخانه در خدمات رسانی و اجرای مسئولیت های اجتماعی به این حوزه را دو چندان می کند.
عدم اختصاص سهم ۳ درصدی فروش نفت به مناطق و شهرهای نفتخیز، توزیع ناعادلانه منابع مالی در طرح های عام المنفعه و مسئولیت های اجتماعی، تنها بخشی از حقوق حقه مردم در شهرهای نفتی مسجدسلیمان، لالی و هفتکل می باشد، که کمتر مد نظر قرار گرفته است. با توجه به حجم خرابی های زلزله اخیر، انتقال ناموفق ۵۰۰۰ هزار خانوار از مناطق آلوده به نفت و گاز، بدلیل اتمام زود هنگام بودجه ۱۲۰ میلیارد تومانی، انتظار می رود وزارت نفت با یک عزم جدی، به این رخداد طبیعی به چشم یک فرصت بنگرد و با اختصاص ردیف بودجه جدید و مدیریت مالی آن بصورت مستقیم، فرآیند جابجایی مناطق آلوده را شروع نماید تا هم به بخشی از تعهدات خود نسبت به مردم مسجدسلیمان عمل نموده باشد و هم فرآیند امداد رسانی شتاب بیشتری بگیرد.
از جمله مزایای این طرح؛ رعایت ایمنی حد فاصل منازل مسکونی با چاهها و تاسیسات نفت و گاز، افزایش گستره و فضای عملیاتی میدان نفتی مسجدسلیمان برای توسعه و بهره برداری در آینده و کاهش آلودگی های سطحی ناشی از نفت و گاز است، که در راس همه آنها خدمت رسانی و به مردم حوزه نفتخیز، در راستای تعهدات و مسئولیت های اجتماعی وزارت نفت است.
*کارشناس ارشد مهندسی نفت - ۲۶ تیرماه ۹۸
