پولیپ رکتوم چیست؟
به بخش انتهایی روده بزرگ در نزدیکی مقعد رکتوم میگویند. در این بخش ممکن است تومورهایی ایجاد شود که آنها را پولیپ رکتوم مینامند. پولیپ رکتوم در حقیقت سرطان رکتوم است که از شایعترین سرطانها بوده و معمولا خوشخیم است. این بیماری با استفاده از لیزر درمان میشود. بیماری های دیگری که با لیزر درمانی رفع می شوند، عبارتند از:
درمان بواسیر : بواسیر یکی از بیماریهای رایج دنیای امروز است که بسیاری از افراد را آزار می دهد. درمان های اولیه بواسیر بصورت خانگی و دارویی است اما اگر مشکل رفع نشد نیاز به اقدامات بعدی است. در گذشته با استفاده از جراحی سنتی و برش ناحیه دچار ضایعه مشکل برطرف می شد، اما امروزه لیزر درمانی، روند درمان را بسیار راحت تر کرده است.
درمان شقاق : شقاق از جمله بیماری های مقعدی است که بسیار آزار دهنده است و جراحی آن به روش سنتی سخت و دردناک است، اما با لیزر درمانی به راحتی و تنها در یک جلسه درمان خواهد شد.
درمان فیستول : در گذشته برای درمان فیستول، یا کل کانال را تخلیه می کردند که سه چهار روز زمان نیاز داشت و احتمال بازگشت دوباره و عفونت وجود داشت و یا این که کانال را به طور کامل با چاقوی جراحی برش می زدند، اما با روی کار آمدن لیزر درمانی همه چیز راحت و بی دردسر شد؛ امروزه، فیستول را بدون خونریزی و با کمترین درد و تنها در یک جلسه با لیزر درمانی رفع می کنند.
درمان آبسه مقعدی : مطمئن ترین راه برای درمان آبسه مقعدی، لیزر درمانی است زیرا احتمال بازگشت بیماری را به شدت کاهش می دهد و آکنه به فیستول تبدیل نخواهد شد.
علائم ابتلا به پولیپ رکتوم
از جمله علائم ابتلا به پولیپ رکتوم، خونریزی از مقعد است. البته خونریزی از مقعد به دلایل متعددی میتواند رخ دهد. بواسیر، شقاق مقعدی، آبسه مقعدی و فیستول میتوانند باعث خونریزی از مقعد شوند. بنابراین لازم است تا بررسی وضعیت بیمار به درستی صورت گیرد تا تشخیص دقیق داده شود. کم خونی، کاهش اندازه مدفوع، دلپیچه و تغییر در اجابت مزاج (اسهال یا یبوست مکرر) از دیگر علائم تشخیصی پولیپ رکتوم هستند.
پولیپهای رکتوم اغلب خوشخیم هستند اما در درازمدت میتوانند منجر به بروز سرطان روده شوند. بنابراین به محض تشخیص این پولیپها یا تومورهای خوشخیم اطراف مقعد، لازم است جهت درمان آنها اقدام نمود.
علل ایجاد پولیپ رکتوم
با افزایش سن احتمال بروز سرطان روده و پولیپ رکتوم زیاد میشود به طوری که در آمریکا حدود 50 درصد از افراد بالای 70 سال به سرطان روده دچار میشوند. بنابراین لازم است افراد بالای 50 سال حداقل سالی دو بار آزمایش مدفوع بدهند تا وجود یا عدم وجود خون مخفی در مدفوع مشخص شود.
پولیپ رکتوم هم مانند دیگر ضایعات مقعدی (مثل بواسیر، فیستول و شقاق) وابستگی زیادی به رژیم غذایی دارد چرا که اختلال در دستگاه گوارش ممکن است از عوامل ایجاد سرطانهای دستگاه گوارش باشد، البته این موضوع هنوز ثابت نشده است اما مسلما شیوه زندگی و نوع غذاهای مصرفی ما بیتأثیر نیستند.
کاهش مصرف سبزیجات، مواد حاوی فیبر و افزایش مصرف غذاهای چرب، شیرین و سنگین به ویژه فست فودها و مواد دارای نگهدارنده، سیگار کشیدن و بیماریهای التهابی از مهمترین علائم ایجاد یا تشدید پولیپ رکتوم هستند.
ابتلا به پولیپ رکتوم و سرطانهای روده ممکن است به علت عوامل ژنتیکی نیز باشد، افرادی که در خانواده خود سابقه ابتلا به سرطانهای روده از جمله پولیپ بدخیم رکتوم را دارند بهتر است سالی سه بار مدفوع خود را چک کنند. حدود 15 درصد از سرطانهای پولیپ سرمنشاء ژنتیکی دارند.
پولیپ رکتوم را در این تصویر به خوبی می بینید
تشخیص پولیپ رکتوم:
مهمترین روش تشخیص پولیپ رکتوم، کولونوسکوپی است. در کولونوسکوپی تمامی پولیپها به راحتی تشخیص داده میشوند. از دیگر روشهای رایجِ تشخیص پولیپ رکتوم میتوان رادیوگرافی با باریم، سی تی اسکن و سیگموئیدوسکوپی را نام برد. آزمایش مدفوع هم جهت تشخیص خون مخفی در مدفوع لازم است که سه بار باید تکرار شود. کمخونی، کاهش وزن سریع، خستگی و تنگی نفس هم میتواند از علائم همراه با پولیپ رکتوم باشد. بسیاری از پولیپهای رکتوم دستگاه گوارش بدون علامت هستند و ممکن است در عکسبرداری یا سونوگرافی و سی تی اسکن به صورت اتفاقی تشخیص داده شوند.
درمان پولیپ رکتوم
برداشتن پولیپها حین کولونوسکوپی: هر چه پولیپ زودتر درمان شود، خطر آن کمتر خواهد بود. اولین راه درمان پولیپ، برداشتن پولیپها حین کولونوسکوپی است. کولونوسکوپی پولیپها را تشخیص میدهد و همزمان امکان برداشت پولیپها را از راست روده و رکتوم فراهم میکند.
برداشتن پولیپ با جراحی: اگر با کولونوسکوپی امکان درمان پولیپ رکتوم وجود نداشته باشد، مثلا پولیپها در نواحی خاص یا بسیار بزرگ باشند باید از جراحی برای برداشتن آنها استفاده کرد. با استفاده از جراحی میتوان، تمام پولیپهای روده را برداشت و از ابتلای فرد به سرطان پیشگیری کرد. البته احتمال بازگشت بیماری تا 30 درصد وجود دارد بنابراین لازم است بیمار هر سه چهار سال یک بار معاینه و بررسی شود و سالی دو تا سه بار آزمایش مدفوع بدهد.
معمولا برداشتن پولیپ روده عملی آسان و سرپایی است بنابراین نباید زیاد نگران بود.
لاپاراسکوپی: در لاپاراسکوپی ابتدا برشی بسیار کوچک و نازک در شکم ایجاد میشود. ابزار لاپاراسکوپی که نوعی لوله بسیار بلند و باریک است از طریق شکاف شکمی وارد کولون یا رکتوم میگردد. ابزار دارای یک دوربین با رزولوشن بالاست که باعث میشود جراح بتواند پولیپها را ببیند و با دقت حذف کند.
شیمی درمانی و رادیوتراپی: درمانهای برداشتن پولیپ و لاپاراسکوپی در مواردی انتخاب میشود که پیشرفت بیماری زیاد باشد؛ در این مواقع، استفاده از شیمی درمانی و رادیو درمانی ضروری است.
به طور کلی سرطان روده و پولیپ رکتوم به راحتی قابل درمان هستند فقط کافی است به موقع تشخیص داده شده و تمام پولیپ ها حذف شوند.
البته همانطور که میدانید پیشگیری بهتر از درمان است پس بهتر است با اصلاح الگوی تغذیه و زندگی و داشتن فعالیت کافی، احتمال ابتلا به سرطان روده بزرگ را کاهش دهیم، در واقع با تغییر شیوه زندگی می توان 50 درصد احتمال ابتلا به سرطان روده را کاهش داد.
