عملیات اجرایی ساخت ۴۰۰ هزار واحد مسکونی در قالب طرح اقدام ملی، در حالی با حضور رئیس جمهور، کلید خورد که انتقادات فراوانی به نحوه قیمتگذاری واحدهای مسکونی در طرح اقدام ملی از سوی کارشناسان حوزه مسکن و نمایندگان مجلس مطرح شده بود.
به گزارش «
تابناک اقتصادی»؛ در همین خصوص، ۱۴ مهرماه، محمد اسلامی، وزیر راه و شهرسازی، در چهاردهمین جلسه شورای هماهنگی مسکن، ضمن اشاره به قیمت تمام شده هر واحد مسکونی در طرح اقدام ملی و هماهنگ کردن آن با واقعیت روز، بیان کرد: «دامنه قیمتهای تمامشده هر متر مربع واحد مسکونی در طرح اقدام ملی، بین ۲.۵ تا ۳ میلیون تومان است که شامل همه اجزای ساختمان میشود.»
وزیر راه و شهرسازی در حالی قیمت هر متر مربع واحد مسکونی را برابر ۲.۵ تا ۳ میلیون تومان اعلام میکند که عباس فرهادیه، مدیرکل سابق دفتر برنامه ریزی و اقتصاد مسکن وزارت راه و شهرسازی، در بیان قیمت تمام شده مسکن گفت: «هزینه تمام شده عملیات ساخت یک واحد ۷۵ متری، حدود ۲۰۰ تا ۲۵۰ میلیون تومان میشود.»
اظهارات متناقض متولیان مسکن در وزارت راه و شهرسازی
در حقیقت به منظور خرید یک متر مربع مسکن، متقاضی خرید باید مجموع سه هزینه زمین، عملیات ساخت و بهره مالکانه، صاحب خانه را پرداخت کند. اظهارات فرهادیه مشخص میکند بر خلاف گفته وزیر راه، نه تنها قیمت کل خرید هر متر مربع مسکن با احتساب همه اجزای ساختمان، ۲.۵ تا ۳ میلیون تومان نیست، بلکه تنها عملیات ساخت واحد مسکونی در حدود ۲.۶ میلیون تا ۳.۳ میلیون تومان هزینه دارد.
برای بررسی ادعاهای متناقض مسئولین وزارت راه و شهرسازی، باید شیوۀ ساخت مسکن در طرح اقدام ملی واکاوی شود.
بنا بر اظهارات مسئولین وزارت راه و شهرسازی، شیوۀ ساخت مسکن در طرح اقدام ملی شیوۀ مسکن مشارکتی است.
در این شیوه، وزارت راه و شهرسازی در قالب قراردادی وارد شراکت با انبوهساز میشود. بر مبنای این قرارداد، وزارت راه مکلف میشود، زمین مورد نیاز برای اجرای طرح را در اختیار انبوهساز قرار دهد. انبوهساز نیز، هزینه و عملیات ساخت را متقبل میشود. در نهایت نیز بر مبنای آورده اولیه هر بخش، مالکیت واحدهای ساخته شده بین وزارت راه و انبوهساز تقسیم خواهد شد.
در همین راستا محمد عنایتی نجفآبادی، کارشناس عمران در گفتوگو با
خبرنگار تابناک اقتصادی، در ارتباط با نحوه قیمت گذاری وزارت راه برای واحدهای طرح اقدام ملی گفت: «اظهارات وزیر محترم راه و آقای فرهادیه در حالتی که وزارت راه و شهرسازی در طرح اقدام ملی، تنها هزینه ساخت را از متقاضیان بگیرد، مشابه خواهد بود.»
شیوۀ مشارکتی ساخت مسکن، قیمت گذاری واحدهای طرح اقدام ملی را دچار ابهام میکند.
محمد عنایتی، ضمن بیان اینکه هزینه یک متر مربع مسکن، شامل هزینه زمین، هزینه عملیات ساخت و هزینه بهره مالکانه مالک است، ادامه داد: «در شیوۀ مشارکتی ساخت مسکن، هیچ یک از هزینههای زمین و عملیات ساخت و بهره مالکانه حذف نمیشود، چون مالکیت بخش عمدهای از واحدهای مسکونی به انبوهساز خواهد رسید. در نتیجه متقاضی خرید مسکن در این طرح مجبور است هزینه هر سه بخش را پرداخت کرده و بدون شک واحدهایی که به انبوهساز میرسد، در بهترین حالت به قیمت روز بازار به دست مصرف کننده نهایی خواهد رسید.»
عنایتی در پایان، با اشاره ایجاد فضای سوداگری در طرح اقدام ملی، افزود: «با توجه به اینکه بخش عمدهای از واحدها طرح اقدام ملی در اختیار یک شخص حقیقی یا حقوقی به نام انبوهساز قرار میگیرد؛ بنابراین، امکان دارد که این شخص با قیمت سازی واحدهای خود، واحدهای طرح اقدام ملی را گرانتر از قیمت بازار به فروش رسانده و بدین ترتیب دست به سوداگری در بازار مسکن بزند.»
انتقاد نمایندگان مجلس و انبوهسازان نسبت به مسکن مشارکتی
بسیاری از نمایندگان مجلس، شیوۀ اتخاذی وزارت راه در طرح اقدام ملی را شیوۀ پر اشکالی تلقی کرده و قیمتگذاری این واحدها را به عنوان نقطه ابهام این طرح معرفی میکنند. از همین روی، علی اکبر کریمی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس، در بیان ایرادات ساخت مسکن به شیوۀ مشارکتی در طرح اقدام ملی گفت: «دادن زمین به انبوه ساز و ساخت مسکن به شکل مشارکتی، موجب میشود هیچ نظارتی بر قیمت عرضه و مدت زمان ساخت نباشد؛ ضمنا واحدهایی که در اختیار دولت قرار خواهد گرفت، اگر با قیمتی پایینتر از قیمت روز عرضه شود، زمینه ساز رانتی برای عرضه این واحدها خواهد شد.»
ذکر این مهم لازم است که متولیان مسکن در وزارت راه، علت استفاده از شیوۀ مشارکتی را، جذابیت این شیوۀ ساخت برای انبوه سازان دانسته اند، حال آن که پس از اعلام جزئیات قراردادهای مشارکتی، انبوهسازان مسکن به علت شرایط نامناسب بازگشت سرمایه در این طرح و همچنین، ورود خصولتیها به این حوزه، طرح مسکن مشارکتی را نامناسب تلقی کردهاند.
در همین راستا، فرشید پورحاجت، دبیر کانون انبوهسازان، با اشاره به معایب ساخت مسکن به شیوۀ مشارکتی، اظهار داشت: «اساس قراردادها در طرح اقدام ملی ساخت مسکن، به نحوی تنظیم شده بود که بخش خصوصی واقعی کشور صددرصد عقب نشینی کرد.»
تابناک اقتصادی در گزارش های بعدی، ابعاد و ایرادات مختلف این طرح را مطرح خواهد کرد.