دونالد ترامپ که به عنوان یک تاجر و نویسنده کتاب پرفروش "هنر معامله" شناخته میشود، همواره خودش را یک مذاکره کننده ماهر معرفی کرده است، اما کارشناسان میگویند، این بار رجب طیب اردوغان در مذاکراتش با این رئیس جمهور آمریکا بر سر سوریه نهایت استفاده را از او برده و با مشاهده مقاومت کم آمریکا به هر آنچه که میخواسته رسیده است.
به گزارش ایسنا، پایگاه هیل در گزارشی درباره امتیازاتی که دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا به ترکیه در مذاکره بر سر شمال سوریه در قبال دریافت مابهازای ناچیز اعطا کرده مینویسد:
«توافق آتشبس اخیری که میان دولتهای آمریکا و ترکیه منعقد و از سوی دونالد ترامپ و معاونش مایک پنس به عنوان یک پیروزی معرفی شد، چیزی را که اردوغان سالها به دنبالش بود یعنی کنترل منطقهای در سوریه و گسترش مرز کشورش به میزان 20 مایل به سمت جنوب را تامین کرد.
اریک ادلمن، سفیر آمریکا در ترکیه در زمان دولت جُرج دبلیو بوش گفت: من اصلا نمیفهمم در این توافق ترکیهایها چه امتیازاتی دادند و اصلا فکر نمیکنم که آنها چیزی را تسلیم کرده باشند.
از لحظهای که ترامپ تصمیمش برای خروج نظامیان آمریکا از سوریه را بعد از گفتگوی تلفنی با اردوغان اعلام کرد، کارشناسان گفتند، رئیس جمهور ترکیه توانسته در این مذاکرات بر ترامپ غلبه کند و از او پیشی بگیرد.
اخیراً فاش شد، ترامپ نامهای مضحک نیز به اردوغان فرستاده و در آن به او گفته است: "سختگیر نباش. احمق نباش!" اما اردوغان این نامه را در ادامه به سطل آشغال انداخته است.
یک مشاور ارشد اردوغان به پایگاه انپیآر گفت: این یک "نامه کاملا نامرتبط" بوده و همچنین نامیک تان، سفیر سابق ترکیه در آمریکا هم روز جمعه در توییتی، یک کاریکاتور نشریه نیویورکر که نامه ترامپ به اردوغان را با نامه مشابهی به بابا نوئل مقایسه کرده بود منتشر کرد.
بولنت علیرضا، مدیر پروژه ترکیه در مرکز مطالعات بین الملی و راهبردی گفت: بعد از خروج آمریکا از سوریه و نوشتن این نامه، ترامپ اهرمش را هم برای مذاکره با ترکیهایها و هم با کُردها از دست داده است.
علیرضا اظهار کرد: وقتی یک نفر به هنگام دوخت پیراهنی دکمههایش را از ابتدا اشتباه جاگذاری کند تا آخر هم اشتباه خواهد رفت. دولت آمریکا این منفی بودن این اتفاق را با جدیت انکار میکند، اما هر اتفاقی که افتاده صرفا به خاطر گفتگوی تلفنی 6 اکتبر رخ داد.
ترامپ توافقی که مایک پنس، معاونش به همراه مایک پامپئو، وزیر خارجه آمریکا در روز پنجشنبه با دولت ترکیه برای یک آتشبس پنج روزه حاصل کردهاند را با لفظ "روزی بزرگ برای تمدن" تحسین کرد و مایک پنس نیز گفت، ترکیه قرار است بعد از تخلیه شدن مناطق در نظر گرفته شده، یک آتشبس دایمی را اعمال کند. این اتفاق باعث موجی از انتقادات در داخل آمریکا شد. سناتور مارکو روبیو در توییتی گفت: به نظر میرسد اردوغان هر چیزی که میخواسته را به دست آورده است. سناتور میت رامنی هم در صحن سنا گفت: این توافق اصلا شبیه به یک پیروزی نیست.
حتی دونالد تاسک، رئیس شورای اتحادیه اروپا نیز گفت: این توافق یک آتش بس محسوب نمیشود بلکه صرفا درخواست تسلیم کردها است.
براساس سندی که در اختیار چند خبرنگار در شهر آنکارا قرار گرفت، به اصطلاح منطقه امنی که شبه نظامیان کُرد قرار است در سوریه تخلیه کنند در درجه اول از سوی نیروهای ترکیهای اعمال میشود و مارک اسپر، وزیر دفاع آمریکا روز جمعه به خبرنگاران تایید کرد که نیروهای آمریکایی در اعمال این منطقه امن نقشی نخواهند داشت.
این، به گفته منتقدان، به این معنی است که اردوغان چیزی که را مدتها میخواسته به دست آورده است.
علیرضا گفت: خود ترکیهایها میگویند چیزی را که میخواستند به دست آوردند.
لیندسی گراهام، سناتور ارشد جمهوریخواه آمریکایی این توافق را یک توافق "اشغال نظامی" توصیف کرد.
گفته شده که مقامات ترکیه از مشاهده واکنش نرم آمریکا نسبت به پذیرش این توافق شگفتزده شدهاند.
یک مشاور وزارت خارجه ترکیه که نامش را فاش نکرد به واشنگتن پست گفت: ما هر چیزی را که میخواستیم به دست آوردیم.
با این حال مقامات دولت آمریکا از این توافق به عنوان اتفاقی که "جان انسانها را نجات میدهد" دفاع کردند.
دونالد ترامپ بعد از انتشار گزارشاتی درباره نقض آتشبس در شمال سوریه گفت، اردوغان به او گفته "درگیریها کاملا از بین رفته اند".
ترامپ در توییتی درباره اردوغان گفت: او خیلی زیاد خواهان یک آتشبس یا وقفه است.
جیمز جفری، فرستاده ویژه ترامپ به سوریه در صحبتهایی بعد از منعقد شدن این توافق گفت: دولت آمریکا عقیده دارد این توافق آتشبس برای به دست آوردن نوعی کنترل بر این وضعیت پر آشوب بهتر عمل میکند چون دولت آمریکا ارزیابی میکند که شبه نظامیان کرد قابلیت نظامی برای حفظ این مناطق را ندارند.
ادلمن استدلال کرد که جفری با گفتن این که "ما فکر نمیکردیم شبه نظامیان کُرد بتوانند این نواحی را نگه دارند و به خاطر آن موافقت کردیم به ترکیهایها چیزی را که میخواستند بدهیم" در واقع پیام عقب نشینی از بازی را فرستاده است.
به گفته ادلمن، هر چند که دولت آمریکا گفته این آتشبس؛ خونریزیها را متوقف میکند اما به این مساله که چطور آسیبهای به بار آمده جبران سوند پاسخی نمیدهد.»