حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر انقلاب اسلامی، صبح امروز پیش از آغاز جلسه درس خارج فقه، با شرح روایتی درباره توصیه پیامبر اعظم (ص) خطاب به جناب ابوذر، ضمن انتقاد به ثبت‌نام بی‌محابای برخی افراد در انتخابات مجلس، تاکید کردند: هر مسئولیتی، هر سِمَتی، هر توانایی، در کنارش یک مسئولیتی دارد، یک تعهّدی وجود دارد. باید دید که آیا می توانید آن تعهّد را انجام بدهید یا نه؟ این خیلی درسِ بزرگی است».
بسم الله الرّحمن الرّحیم
الحمدلله ربّ العالمین و الصّلاة و السّلام علی سیّدنا محمّد و آله الطّاهرین و لعنة الله علی اعدائهم اجمعین.
عَن اَبی ذَرٍّ (سَلامُ اللّهِ عَلَیهِ) اَنَّ النَّبیَّ (صَلَّی اللّهُ عَلَیهِ وَ آلِهِ) قالَ یا اَبا ذَرٍّ اِنّی اُحِبُّ لَکَ ما اُحِبُّ لِنَفسی اِنّی اَراکَ ضَعیفاً فَلا تُؤَمَّرَنَّ عَلیٰ اِثنَینِ وَ لا تَوَلَّیَنَّ مالَ یَتیم.(۱)
قالَ یا اَبا ذَرٍّ اِنّی اُحِبُّ لَکَ ما اُحِبُّ لِنَفسی
خود جناب ابی‌ذر این توصیه‌ی پیغمبر به خودش را ذکر می کند؛ برای ماها هم درس است، درس بسیار بزرگی است. حضرت به او فرمود من هر چه برای خودم دوست می دارم، برای تو هم دوست می دارم؛ یعنی آن چیزی که می خواهم به تو بگویم، از روی کمال محبّت است، چون انسان به خودش کمال محبّت را دارد. خب حالا آن حرفی که حضرت می خواهد به ابی‌ذر بزند چیست؟
اِنّی اَراکَ ضَعیفا
من جنابعالی را در مدیریّت، ضعیف می بینم. خیلی آدم خوبی هستی، مجاهد فی‌سبیل‌اللّه، رُک‌گو، و آسمان بر راست‌گوتر از او سایه نیفکنده، زمین راست‌گوتر از او را بر خودش حمل نکرده؛ اینها همه به جای خود محفوظ، امّا شما آدم ضعیفی هستی.
فَلا تُؤَمَّرَنَّ عَلیٰ اِثنَین
حالا که آدم ضعیفی هستی، مواظب باش بر دو نفر هم ریاست نکنی! یعنی پیداست آن ضعفی هم که حضرت فرمودند، ضعف در مدیریّت است؛ یعنی تو آدمی هستی که مدیریّت نداری؛ اگر چنانچه بر دو نفر یا بیشتر ریاست پیدا کردی، نمی توانی کار آنها را به سامان برسانی. این، درس برای ماهاست. ما -حالا همه‌ی ما نه؛ بعضی‌مان این جوری هستیم- به مجرّد اینکه یک مسندی، یک جایی، یا خالی می شود یا ممکن است خالی بشود، فوراً چشم می دوزیم که برویم آنجا! خب شما اوّل نگاه کن ببین می توانی یا نمی توانی. حالا بحث اسم‌نویسی برای انتخابات مجلس است، گفتند شروع شده، همین طور بدون محابا می روند! خب شما که می خواهی بروی آنجا، آنجا سؤال دارد؛ این توانایی که خدا به من و شما می دهد، کنارش مسئولیّت هست. این [مطلبی] که عرض میکنم، در مورد خود این حقیر از همه بیشتر است. شما هم همین جور؛ یعنی آن کسانی که مسئولیّتی دارند، همین جور. هر مسئولیّتی، هر سِمَتی، هر توانایی در کنارش یک مسئولیّتی دارد، یک تعهّدی وجود دارد. می توانید آن تعهّد را انجام بدهید یا نه؟ این خیلی درسِ بزرگی است.
وَ لا تَوَلَّیَنَّ مالَ یَتیم
هیچ مال یتیمی را هم شما به عهده نگیر. نه از باب اینکه احتمال این وجود دارد که خدای نکرده مثلاً ایشان دست‌درازی می کند به مال یتیم. خب مقام ابی‌ذر خیلی بالاتر از این حرفهاست، نزدیک مقام عصمت است مقام او؛ پس این احتمال در او نیست. علّت اینکه می گویند تولیّت مال یتیم را قبول نکن، این است که نمی توانی حقّ یتیم را به او بدهی؛ دیگران می‌آیند دست‌درازی می کنند، جنابعالی هم آدم ضعیفی هستی، تدبیر لازم را نداری و نمی توانی. برجستگی‌های نظام اسلامی و نظام ارزش های اسلامی اینهاست؛ یعنی در درجه‌ی اوّل، من و شما خودمان مسئولیم که ببینیم این کار را قبول بکنیم؟ نکنیم؟ می توانیم؟ نمی توانیم؟ این بسیار مساله‌ی مهمّی است.
