بررسیها نشان میدهد که ترس نقش مهمی در پوشش شیوع کرونا ویروس در رسانههای جهان داشته است، تحلیل محتوای گزارشات روزنامههای مهم انگلیسی زبان در سراسر جهان در یک ماهه اخیر نشان میدهد که در نزدیک به هزار مقاله از کلیدواژه " ترس" یا کلمات مرتبط استفاده شده و برای مثال در ۵۰ مقاله، از عبارت "ویروس قاتل" استفاده شده است.
در روزنامهای دیگر به طور مداوم از این ویروس به عنوان "بیماری کشنده" یاد شده، مقالهای دیگردرروزنامه تلگراف برای توصیف صحنههای مرتبط با این بیماری در ووهان چین که در رسانههای اجتماعی به اشتراک گذاشته شده بود از این عبارات دلهره آور استفاده کرده بود: "بیماران با پوشش ماسک در خیابان غش میکنند، صدها نفر از شهروندان ترسناک، در راهروهای بیمارستان باریک در معرض خطر آلوده شدن قرار گرفته و در انتظار معالجه هستند، یک پزشک از شدت اضطراب فریاد میزند"
تحقیقات در مورد پوشش شیوع بیماریهای قبلی مشابه تأکید بر مفهوم ترس را نشان میدهد. در مورد اپیدمی سارس در سال ۲۰۰۳، مطالعهای توسط مورخ پاتریک والیس و زبان شناس بریگیت نلیچ نشان داد که "تعبیر اصلی که در مورد بیماری سارس استفاده شده است؛ عنوان قاتل بوده است".
گزارشهای دیگر با بحث در مورد تأثیر در مشاغل متعلق به چینیها، داستان را بومی سازی کردند. به عنوان مثال، اخبار منچستر گزارش میدهد که "ترس از کرونا ویروس کسب و کارها را به شدت سخت میکند، در حالی که عدهای گزارش میکنند که از زمان شیوع کاهش ۵۰ درصدی در بازار رخ داده و برخی چینیها گزارش کردند که از سوء استفاده نژادی بیشتر رنج میبرند "
برعکس، تعدادی از گزارشها درصدد خنثی کردن ترسها و اطمینان بخشی بودند. به عنوان مثال، نخست وزیر سنگاپور، آقای لونگ، در مقابله با ترس با هشدار جدی عنوان کرد: "ترس میتواند ما را دچار وحشت کرده یا کارهایی انجام دهیم که باعث بدتر شدن امور شود مانند پخش شایعات به صورت آنلاین، احتکار ماسک صورت یا غذا یا مقصر دانستن گروههای خاص برای شیوع بیماری"
همچنین میتوان مقایسهای از نحوه پوشش رسانهای کرونا ویروس و آنفولانزای فصلی که با اعلام سازمان بهداشت جهانی سالانه ۲۹۰۰۰۰ تا ۶۵۰۰۰۰ نفر در سراسر جهان را به کام مرگ برده، انجام داد. از ۱۲ ژانویه سال ۲۰۲۰، روزنامههای جهانی فقط ۴۸۸ مقاله در مورد آنفلوانزای فصلی بدون ذکر کرونو ویروس منتشر کرده اند که از این تعداد کمتر از ده درصد (۳۷ مورد) از کلمه ترس یا عبارات مشابه استفاده شده است.
ازسوی دیگر رسانه بی بی سی فارسی با تمرکز بر وضعیت کشور ایران در بیماری کرونا با درج گزارشی با عنوان کرونا قراراست کدام یک از ما را ببرد؟ با ذکر تیترهایی عجیب که به ادعای خود از تعدادی از شهروندان ایرانی دریافت کرده، با اقدامی هدفمند سعی در القای ترس و وحشت در بین مخاطبان خود است، تیترهایی نظیرکرونا و چهل سال مرگ تدریج؛ اکسیژن کم شده و قلبم مچاله؛ حبس در حصر شده ایم!
در نتیجه برجستگی ترس به عنوان موضوعی در گزارشهای مربوط به بیماری کرونا ویروس، حاکی از آن است که بخش عمدهای از شیوع این بیماری بیشتر شیوع بازتاب ترس عمومی است تا اطلاع رسانی از آنچه در واقعیت به وقوع میپیوندد.
این ترس مسری بوده و به سرعت گسترش مییابد، لذا ضروری است در این مقطع زمانی و با توجه به گسترش اطلاعات غلط، جعلی و مبهم، مسولان ذیربط اطلاع رسانی به موقع و هوشمندانه را جدی گرفته و فضای شفاف و روشنی را در پیش روی مردم قرار دهند.
* کارشناس رسانه