رئیس جمهور از اختصاص رقم هفتاد و پنجاه هزار میلیارد تومان برای حمایت از صنایع در راستای حفظ فضای کسب و کار، چرخه تولید و فرصتهای شغلی سخن به میان آورد؛ اما این رقم متوجه صنایع شده و محوریت آن به وزارت صمت سپرده شده، حال آنکه انتظار میرود، دستکم پنج درصد از این تسهیلات متوجه حوزه فرهنگ شود؛ عرصهای که در چند سال اخیر با بحران مالی مواجه بود و به شکل طبیعی این بحران تشدید میشد و اکنون فعالانش با تنگنای بیسابقهای مواجه هستند.
به گزارش «تابناک»؛ تشدید دشواری فعالیت مطبوعات متاثر از فضای کسب و کار پیش بینی که «تابناک» در طول سال نود و هشت درباره سال جاری بارها انجام داد و راهکارهایی نیز مورد اشاره قرار گرفت که شاید اکنون برای اجرایشان دیر شده باشد. اکنون برخی گزارشها از آن موج تازه تعدیل روزنامهنگاران حکایت دارد که بر اساس آن، از ابتدای اسفندماه تا امروز دستکم سی خبرنگار و عکاس مطبوعات با خاتمه قرارداد شغلی، کار خود را از دست داده و تعدیل شدهاند.
در سایر بخشها نیز وضعیت بهتری نیست و با وجود آنکه سالنداران هر سال درآمد کلانی دارند، شنیدههای «تابناک» حکایت از آن دارد که برخی صاحبان سالنهای سینما، اقدام به تعدیل و یا ارائه مرخصی بیحقوق نمودهاند. اقدام سازمان سینمایی در پرداخت حق بیمه کارکنان سالنهای سینما در این دوره خاص زمانی، اقدام هوشمندانهای برای کاهش احتمال اخراجشان از سوی صاحبان سالنها بود؛ اما وضعیت به مراتب دشوارتر از اینهاست. در حوزه تولید نیز تعطیلی پروژهها برای تهیه کنندگان و سرمایه گذاران بیهزینه نخواهد بود.
در عرصه کتاب، مشخص نیست امسال شاهد برگزاری نمایشگاه کتاب پس از ماه رمضان و در خردادماه ـ که بخشی از منابع مالی ناشران را تامین میکرد ـ باشیم و قطعی نیست و چه بسا این اتفاق رخ ندهد؛ هرچند با توجه به افزایش شدید قیمت کاغذ و افزایش هزینههای کلی خانوار، هم خرید نسخ چاپی برای گروه بزرگی دشوار است و هم اساساً کتاب از سبد خرید گروهی از مردم خارج میشود. گروهی این گزینه را با نسخه الکترونیک کتب جایگزین کردهاند که اگرچه اقدامی مقرون به صرفه و در راستای حفظ طبیعت است، صنایع نشر و چاپ را بیش از پیش تحت فشار قرار خواهد داد.
در حوزه موسیقی، درآمد اصلی همواره نه متکی بر فروش آلبومها، بلکه حاصل کنسرتها بوده و هزینه آلبومهای موسیقی نیز از محل کنسرتها تامین میشده که قاعدتاً در این شرایط، امکان کنسرت نیست و گروهی خوانندگان و نوازندگان برای روحیه دادن به مردم، کنسرتهای آنلاین را در دستور کار قرار دادهاند. در عرصه هنرهای تجسمی نیز امکان برگزاری نمایشگاه و حراج نخواهد بود و به همین ترتیب در حوزه تئاتر نیز وضعیت مشابهی حاکم است. اساساً محصول هنری در فضای جمعی به درآمدزایی و بازگشت سرمایه و سود میرود و اکنون چنین اجتماعات با سلامت عمومی در تضاد است.
حجت الاسلام و المسلمین حسن روحانی در جلسه ستاد اقتصادی دولت به منظور بررسی آثار شیوع بیماری کرونا، با بیان اینکه دولت در کنار اقداماتی که در بخش بهداشت و درمان انجام داده، در زمینه اقتصادی و معیشت مردم و کمک به کسب و کارهای آسیب دیده از کرونا نیز فعال است و هیچ یک از اینها فدای دیگری نخواهند شد، اعلام کرد: «کسب و کارهایی که صدمه دیدند، مشروط بر اینکه کارگری را اخراج نکرده باشند و نکنند، اگر بنگاهی صدمه دیده و کارگری را اخراج نکرده باشد تسهیلات ارزان قیمتی را در اختیار آنها قرار میدهیم. در این زمینه، وزارتخانههای صمت و رفاه و بخش اقتصادی دولت، برنامه ریزی و تعیین و جدول آن را مشخص میکنند و در مجموع هفتاد هزار میلیارد تومان را برای این کار مدنظر قرار دادیم. انشاءالله بانک مرکزی با همکاری بانکها این اقدام را انجام خواهد داد.»
آن گونه که تعابیر رئیس جمهور نشان میدهد، محور پرداخت این تسهیلات صنایع و مجموعه تولیدی و صنعتی است که زیرمجموعه وزارت صنعت، معدن و تجارت فعالیت میکنند، حال آنکه حوزه فرهنگ به عنوان یکی از حوزههای به شدت در معرض آسیب، تحت نظر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی فعال است. از این منظر، انتظار میرود وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی هماهنگیهای لازم را با رئیس دولت درباره اختصاص بخشی از این تسهیلات عظیم برای حفظ موجودیت فرهنگ و هنر ایران در این دوران سخت، داشته باشد و در واقع این عرصه کلیدی در این توزیع کمکها دیده شود.
به نظر میرسد ضروری است، دستکم پنج درصد از این تسهیلات، معادل ۳۷۵۰ میلیارد تومان از مجموع رقم ۷۰۰۰۰ میلیارد تومانی اختصاص یافته، به حوزه فرهنگ تعلق گیرد تا بتوان شاهد دوام این حوزه در این دوره بود. با توجه به وضعیت غیرطبیعی، قاعدتاً این تسهیلات باید به اهالی فرهنگ ـ که زمینه عرضه محصولاتشان در این دوره زمانی یا وجود ندارد یا بسیار محدود است ـ با تاخیر دستکم شش ماهه همراه شد. در صورت در نظر گرفتن چنین ملاحظاتی، میتوان امیدوار بود فرهنگ از دل این بحران که با بحرانهای اقتصادی سالهای پیشین پیوند خورده، جان سالم به در ببرد.