به گزارش فارس به نقل از اسپوتنیک، شیوع ویروس کرونا و کاهش تقاضای نفت، در بازار جهانی در کنار فروپاشی توافق اوپک پلاس برای پایین نگه داشتن عرضه به بازار باعث شد تا قیمت نفت در بازار جهانی به حدی برسد که از سال 2002 تا کنون بی‌سابقه بوده است.
در حالی که از ابتدای شیوع ویروس کرونا، شاهد کاهش تقاضای نفت در بازار جهانی به دلیل عواقب اقتصادی این اپیدمی بودیم در روز 6 مارس اتفاقی افتاد که اوضاع بازار نفت را بحرانی‌تر کرد.
در این روز اعضای گروه اوپک پلاس که شامل کشورهای عضو اوپک و متحدان نفتی این گروه بودند، نتوانستند در مذاکرات برای پایین آوردن بیشتر عرضه نفت به بازار توافق کنند و در سایه این مسئله عربستان گفت عرضه نفت به بازار جهانی را به شدت افزایش خواهد داد که این اتفاقات مزید بر علت سقوط قیمت نفت در بازار جهانی بود.
با گذشت یک ماه و پایین ماندن قیمت در بازار جهانی، تولیدکنندگان نفت و محصولات پتروشیمی در جهان هنوز نتوانسته‌اند راهی پیدا کنند که قیمت را به سطح قبلی بازگردانده و یا حداقل به رقمی رسانده که بتوانند به فعالیت خود ادامه دهند.
قرار است پس فردا، اعضای اوپک پلاس، به صورت آنلاین مذاکرات داشته باشند و در این کنفرانس نمایندگانی از کشورهایی که تاکنون در اجلاس اوپک پلاس شرکت نکرده بودند نیز، حضور خواهند داشت. البته هیچ تضمینی وجود ندارد که توافقی در این نشست حاصل شود.
علیرغم آنکه هنوز مشخص نیست که چه چیز باعث شد تا کشورهای نفتی از جمله روسیه و عربستان نتوانند برای پایین آوردن قیمت توافق کنند، اما رسانه‌ها و کارشناسان حوزه انرژی، برخی احتمالات را به عنوان دلایلی که از حصول توافق در گذشته و احتمالا در آینده جلوگیری می‌کند را، برشمردند.
بلومبرگ به نقل از چند منبع آگاه، می‌گوید: هم روسیه و هم عربستان به عنوان اصلی‌ترین کشور عضو اوپک نمی‌توانند روی کاهش عرضه‌ای به توافق برسند که به نفع دو کشور باشد.
توافق اوپک پلاس، که در ابتدای سال 2017 اجرایی شد زمانی فرو پاشید که مسکو پیشنهاد ریاض برای کاهش یک و نیم میلیون بشکه روزانه دیگر، از عرضه نفت به بازار جهانی برای سه ماهه دوم سال 2020 را رد کرد.
کیت جانسون کارشناس سیاست خارجی می‌گوید، علیرغم آنکه همین حالا هم شاهد ضرر کشورهای تولید کننده نفت به خاطر پایین آمدن قیمت هستیم اما ممکن است ریاض و مسکو هنوز علاقه‌ای برای بستن یک توافق جدید در قالب اوپک پلاس نداشته باشند.
چرا که با اینکه قیمت در بازار سقوط کرده اما شرکت‌های نفت شیل آمریکا هنوز در حال بالا بردن تولید بوده و همین امر باعث شده روسیه و عربستان دلیلی برای پایین آوردن عرضه خود به بازار جهانی نداشته باشند.
جانسون معتقد است، فروپاشی توافق عرضه نفت به بازار جهانی، یک استراتژی عمدی از سوی روسیه و عربستان بود تا بتوانند سهم خود از بازار جهانی که توسط شرکت‌های نفت شیل آمریکا، تصاحب شده بود، بازپس گیرند.
البته گزارشات حاکی از آن هستند که احتمال حصول توافق در نشست مجازی پس فردا، زیاد است.
متیو رید، معاون مدیرکل مؤسسه فارن ریپورتز، می‌گوید: ممکن است واشنگتن، با اعلام اینکه در توافق جدید مشارکت خواهد کرد، ریاض را ترغیب به بستن یک توافق کند.
وی تاکید کرد:من معتقدم زمانی که کاخ سفید به طور جدی به دنبال آن است که شرکت‌های شیل آمریکایی را بر آن دارد تا تولید خود را کاهش دهند این مسئله توجه سعودی‌ها را جلب خواهد کرد.
وارویک نولس، کارشناس اقتصادی مؤسسه دان اند برد استریت، می‌گوید: آمریکا هم اکنون بخش قابل توجهی از نفت عرضه شده به بازار جهانی را تولید می‌کند و در واقع باعث شده است که حصول توافق بین کشورهای تولید کننده عمده نفت، بدون حضور واشنگتن، تقریبا غیرمحتمل شود.
این کارشناس اقتصادی تاکید کرد: عربستان، روسیه و دیگر کشورهای تولید کننده نفت، ممکن است از منظر خود این سؤال را مطرح کنند که چرا باید تولید خود را کاهش دهند و از طرف دیگر صنعت نفت شیل آمریکا هم از منظر افزایش تولید و هم از منظر افزایش قیمت با حصول سود بیشتر، برنده شود.
یکی دیگر از دلایل کشورها برای عدم تمایل به بستن یک توافق کاهش عرضه جدید، علیرغم کاهش سریع تقاضا ناشی از شیوع ویروس کرونا، نه سیاسی است نه اقتصادی، بلکه فنی است.
شرکت‌های بزرگ نفتی به خصوص آنهایی که در زمینه استخراج فرا ساحلی نفت فعالیت می‌کنند در صورتی که تولید خود را متوقف کنند، با هزینه‌های قابل توجهی مواجه خواهند شد.
این هزینه‌ها به قدری بالا هستند که باعث می‌شود استخراج نفت برای آنها با قیمت‌هایی که حتی نمی‌تواند هزینه‌های عملیاتی را پوشش دهد، برای این شرکت‌ها بهتر از توقف استخراج باشد.
اوضاع برای برخی از این شرکت‌ها، به قدری وخیم است که آنها حتی به خریداران نفت، پول دادند نفت آنها را به صورت رایگان ببرند چون در غیر این صورت باید برای نفت استخراج شده هزینه انبار هم بپردازند.
از طرف دیگر حتی اگر کشورهای نفتی توافق کنند تا عرضه نفت به بازار جهانی را کاهش دهند، تعیین اینکه کدام کشور چه مقدار از تولید نفت خود را باید کاهش دهند، تا برای آنها، آنگونه که رئیس‌جمهور آمریکا می‌گوید عادلانه باشد بسیار سخت خواهد بود.
ویکتور کوریلوف، تحلیلگر اقتصادی مؤسسه مالی و اقتصادی روسیه، معتقد است هم عربستان و هم شرکت‌های نفت شیل آمریکا، نسبت به دیگران می‌توانند به گونه‌ای که کمتر ضرر ایجاد کند، تولید نفت خود را کاهش دهند.
کوریلوف، پیشنهاد می‌کند بر یک توافق عادلانه باید، شاهد کاهش عرضه بیشتر نفت از سوی عربستان و آمریکا نسبت به دیگر کشورهایی که پایین آمدن عرضه و یا توقف تولید برای آنها هزینه‌های بیشتری دارد، باشیم.
روسیه، با داشتن تاسیسات نفتی که نمی‌توان آنها را به سادگی تعطیل و یا بازگشایی کرد، در ماه مارس، از عدم تمایل خود برای پایین آوردن عرضه خبر داد.
با این حال، اما در سایه تشدید بحران پایین آمدن قیمت نفت، ولادیمیرپوتین، رئیس‌جمهور روسیه، اعلام کرده است که کشورش ممکن است در صورتی که کشورهای نفتی دیگر به توافق بپیوندند با میزان معینی از کاهش عرضه به بازار موافقت کند.
اما قیمت نفت علیرغم تمام این تلاش‌ها، در معاملات امروز رشد قابل توجهی را تجربه نکرد و در همان محدوده روزهای گذشته بشکه‌ای 33 دلار نوسان داشت.
