از فردا استفاده از ماسک در مکان‌های سرپوشیده جمعی الزامی است / پنهان کردن بیماری مشکل فرهنگی و تجاوز به حقوق دیگران است/ اگر کارمندی ماسک نزد غیبت می خورد

متن کامل سخنان رئیس جمهور به این شرح است.

بسم‌الله الرحمن الرحیم

میلاد با سعادت امام هشتم (ع) را تبریک عرض کرده و به خانواده‌هایی که در مرکز درمانی سینا اطهر جان عزیز خودشان را از دست دادند، تسلیت می‌گویم.

چند نکته‌ای راجع به مساله کرونا لازم می‌دانم خدمت مردم عزیز و بزرگوارمان عرض کنم. نکته اول اینکه کرونا پدیده‌ای چند وجهی است؛ تنها موضوعِ بهداشتی یا درمانی نیست، موضوع اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و حتی موضوع روابط بین‌الملل است و بسیاری از مسائل در هم تنیده است.

در موضوع پدیده کرونا، نظیر این موضوع را طی قرن گذشته نداشتیم که این همه پیچیدگی داشته باشد. امروز جوامع مختلف در سایه این ویروس خطرناک با مسائل بسیار متعددی روبه رو شده اند؛ مثلا رشد اقتصادی دنیا به طور متوسط در سال ۲۰۱۹ که این ویروس مربوط به پایان ۲۰۱۹ می‌شود، ۲.۹ بوده، ولی در سال ۲۰۲۰ که با این ویروس روبرو شدیم، رشد اقتصادی جهانی منهای ۳ شده است؛ یعنی نشان می‌دهد این ویروس چه تحول بزرگی را متاسفانه به صورت منفی در اقتصاد دنیا گذاشته است؛ از ۲.۹ مثبت به ۳ دهم منفی رسیده است.

حال این شرایط در کشور‌های پیشرفته بدتر است؛ در کشور‌های پیشرفته در سال ۲۰۱۹ رشد اقتصادی ۱.۷ بوده و در سال ۲۰۲۰ که الان در آن هستیم، پیش‌بینی این است که منهای ۶.۱ باشد؛ بنابراین، می‌بینید چه شرایطی را از لحاظ اقتصادی بوجود آورده است.

صادرات در دنیا به طور متوسط در سال ۲۰۱۹، ۱.۲در حال افزایش بوده، اما در سال ۲۰۲۰ منهای ۱۲.۸ است، یعنی نزدیک ۱۳درصد صادرات کاهش پیدا کرده است؛ از ۲ میلیارد و ۷۰۰ میلیون نفر نیروی کار در دنیا، ۸۱ درصد تحت تاثیر ویروس کرونا قرار گرفتند و ببینید این ویروس چه شرایطی را در سطح جهانی به وجود آورده است.

برای اینکه با این ویروس مبارزه کنیم، شیوه‌های متعددی هم در دنیا شروع شد و هم خودمان دنبال کردیم؛ اول این بود که سیستم سلامت خود را تقویت کنیم تا این سیستم توان داشته باشد افرادی که بیمار می‌شوند، آزمایش کند و اگر لازم است در بیمارستان و خدای ناکرده در بخش آی سی یو بستری شوند.

 

این کار در کشور به خوبی انجام گرفت یعنی کاری که بخش بهداشت و درمان ما انجام داد، کاملا قابل مقایسه با دنیاست و به خوبی نشان داده می‌شود. اولا همه نیرو‌های مسلح مراکز بیمارستانی خود را آماده کرده بودند و الحمدالله وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی آنچنان فعال عمل کرد که خیلی به آن امکاناتی که نیرو‌های مسلح آماده کرده بودند، نیازی نشد.

طی این مدت نیز مداوم بخش بهداشت و درمان در حال کار بوده و همزمان تخت و بیمارستان را اضافه می‌کند، به گونه ای که طی امسال ۸هزار تخت بیمارستانی اضافه خواهد شد و همان طور که در این جلسه توضیح داده شد در همین دوره پنج تا شش ماهه‌ای که با این ویروس مواجه بودیم، ۱۵۰۰ تخت ویژه اضافه شد؛ یعنی به همین نسبت که جلو می‌رویم، تخت، ونتیلاتور، تخت‌های آی. سی. یو، امکانات دیگر و خطوط تولید دارو اضافه می‌شود که در هر ماه به طور متوسط دو خط دارو به توانمندی کشور اضافه می‌شود.

همزمان شرکت‌های دانش‌بنیان، وزارت بهداشت و دانشگاهها، کار بزرگی در تولید دارو، گسترش امکانات پزشکی و بهداشتی، تولید ماسک‌های "ان ۹۵ " و آماده سازی کیت‌های مورد نیاز انجام دادند. پس در سیستم درمانی کارِ ما ارزشمند بود و از سوی دیگر همه ما در برابر فداکاری پزشکان، پرستاران و کادر درمانی کشور تواضع می‌کنیم و شکرگزار هستیم.

موضوع مهم و مورد تاکید ما از روز اول این بود که باید خودمان را با این شرایط آماده کنیم؛ یعنی از روز اول خدمت مردم عزیز گفتیم که این ویروس میهمان ناخوانده کوتاه مدت نیست و این گونه نیست که یک ماه باشد و بعد برود و یا به محض اینکه از ایام بهار عبور کردیم و به هوای گرم رسیدیم، تمام شود. از همان روز‌های اول متخصصین ما اعلام کردند و این را به مردم گفتند که این ویروس ادامه‌دار است و ممکن است تا آخر سال و حتی ممکن است تا ماه‌هایی از سال آینده نیز ادامه داشته باشد و پایان این ویروس خیلی برای ما روشن نیست.

این ویروس یک ویروس ناشناخته است و علائم آن نیز مرتب تغییر می‌کند، یک روز علامت آن تب، یک روز سرفه، یک روز چشایی، یک روز بینایی، یک روز درد عضلانی و بیحالی است. دوره‌ای فقط افراد مسن را درگیر می‌کرد و حالا جوانتر‌ها را هم مبتلا می‌کند.

از روز اول با مردم عزیز قراری داشتیم و گفتیم که زندگی مردم باید توام با سلامت و پروتکل بهداشتی در چرخش باشد و از همان روز‌های اولیه گفتیم تمام مراکز تولیدی باید تولید خود را انجام دهد و تعطیل نشود و در همین چارچوب، حتی در ایام تعطیلات عید نیز همه بخش‌های تولیدی فعالیت می‌کردند.

در دوره‌ای به جز تمام فروشگاه‌ها و تولیدی‌هایی که در رابطه با مسائل بهداشتی و درمانی فعال بودند، بقیه را تعطیل کردیم و گفتیم غیر از این‌ها مغازها، بازار و پاساژ‌ها تعطیل شوند و مردم حتی اگر می‌خواهند سفر بروند باید کنترل و قرنطینه شوند و بعد حتی سفر را هم مدتی تعطیل کردیم.

مرحله بعد آمدیم با مردم یک قرار گذاشتیم و گفتیم گشایش‌ها آغاز می‌شود، به شرط اینکه همه در زمینه مراعات پروتکل‌های بهداشتی کمک و یاری کنند و گفتیم هر چه گشایش اضافه شود باید دقت در اجرای پروتکل هم به همان نسبت بیشتر شود والا اگر این گشایش‌ها ایجاد و در بخش‌هایی رعایت پروتکل‌ها کاهش یابد، این ناهمخوانی مجددا ما را دچار مشکل می‌کند و این مشکل هم در قدم اول برای خودِ مردم ایجاد می‌شود.

مردم عزیز ما و صدا و سیما بیشتر باید در این زمینه تلاش کنند. کسی نباید مبتلا شدن به این بیماری را ننگ و عار برای خود تلقی کند. طرف نباید به آزمایشگاه بگوید که اگر مثبت شد از شما خواهش می‌کنم این نتیجه آزمایش را به من بده و به کسی نگو! من خودم می‌گویم. کرونا نیز یک بیماری مثل همه بیماری‌هاست و فرد ممکن است به یک دلایلی مبتلا شود. وقتی مبتلا شد باید برای حفظ جان مردم و به عنوان وظیفه‌ای شرعی به اطرافیان، خانواده و به محل کار بگوید که مبتلا هستم و خودش را ۱۴ یا ۱۵ روز و هر مقدار که لازم است، قرنطینه کند.

این کار در جامعه ما از لحاظ فرهنگی به یک معضل تبدیل شده است و طرف نمی‌گوید من مبتلا هستم. مورد بوده که طرف درست روز قبل از امتحان، متوجه مثبت بودن تست خود شده و گفته نگویم و بروم امتحان بدهم. طرف می‌خواسته امتحان آموزش رانندگی بدهد، شب قبل دید مثبت شده گفته فردا بروم امتحان بدهم بعد بگویم. این‌ها مواردی است که به طور مشخص به ما گزارش شده است.

باید این فرهنگ را بالا ببریم و هر کس مبتلا شده وظیفه‌اش این است که بگوید و خودش را قرنطینه کند.

آزمایشگاه ها، پزشکان و بیمارستان‌های ما همه موظف هستند که اعلام کنند، والا نمی‌شود همکاری کرد، یکی آلوده است و همه را آلوده می‌کند. همچنین ممکن است مبتلایی علامتی نداشته باشد و نداند، لذا اگر می‌خواهیم به یک نفری نزدیک شویم، مبنا را باید بر این بگذاریم که این فرد مبتلا به ویروس کروناست و همه باید مبنا را بر این بگذاریم. یا باید فاصله داشته باشیم، یا ماسک یا فاصله را مراعات کنیم یا با ماسک با طرف مواجه شویم. بعد هم در اجتماعات بزرگ نرویم. رفتن به اجتماعات بزرگ گرفتاری ایجاد می‌شود. در اجتماع بزرگی که همه با هم می‌خواهند در سالن غذا بخورند، همه کنار هم نشسته اند و غذا صرف می‌کنند در عروسی‌ها همینطور است، در بعضی از مراسم اینطور است.

 

شنیدیم در خوزستان علت اینکه یک مرتبه این بیماری اوج گرفت، این بوده که در ایام عید فطر مراسمی آنجا وجود دارد که طوایف همه دور هم جمع می‌شوند. عید امسال هم یک مقدار طولانی شد و مردم آخر هفته را متصل کردند؛ هفته بعد آن هم ارتحال بود و آن را هم متصل کردند و یک مدت طولانی شد و به هر حال دچار مشکل شدند؛ بعد هم هوا گرم است، ناچار هستند داخل خانه بروند و در‌ها را ببندند، وقتی پنجره باز و هوای آزاد است متفاوت است با جایی که در بسته و فضا کاملا مسدود می‌شود؛ بنابراین اگر آمادگی مردم کاهش پیدا کند، گرفتار این بیماری می‌شویم و همه کشور متضرر می‌شود.

مسئولین مربوطه هر کدام مسئولیتی دارند؛ خواهش می‌کنم از کمیته امنیتی- اجتماعی و کمیته بهداشتی ابلاغ کنند ادارات دولتی اگر می‌خواهند خدمت بدهند و اگر کسی می‌خواهد وارد اداره شود، آن هم جایی که جمعیت شلوغ و رفت و آمد است؛ بانک یا اداره دولتی یا شهرداری، باید از ماسک استفاده کند، اگر نکرد به او خدمت ندهند؛ یعنی باید ابلاغ شود خدمات منوط به مراعات پروتکل‌های بهداشتی است.

اگر کارمند در اداره‌ای شلوغ بدون ماسک می‌آید، باید غیبت بزنند و او را برگردانند، لااقل نسبت به ادارات دولتی و جا‌هایی که به هر حال متعلق به خودِ دولت یا شبه دولت است مثل بانک‌ها، شهرداری‌ها، این‌ها را باید الزام کنیم و قدم به قدم جلو بیاییم تا خدمات الزام شود؛ در مترو که شلوغ است بدون ماسک اجازه ندهید سوار مترو شوند. ارائه خدمت مترو منوط به این است که طرف ماسک بزند، خدمت اتوبوس منوط به این است که طرف ماسک بزند؛ خدمات منوط می‌شود و در این راه خواهش می‌کنم هم ضابطین قوه قضاییه هم خودِ قوه قضاییه در جا‌هایی که لازم است دادستان‌های محترم یاری و کمک کنند تا بتوانیم از این مقطع با کمک هم عبور کنیم؛ جا‌هایی هم هست که به هر حال اتحادیه‌ها و اصناف آن‌ها مسئول هستند؛ آن‌ها باید بیایند در بازار و پاساژ‌ها و نگذارند.

آن دستورالعمل اصلی که الان تاکید می‌کنند و در همین جلسه هم تاکید شد، مساله فاصله‌گذاری و ماسک و نرفتن به اجتماعاتی مثل مراسم عزا و عروسی در مکان‌های سرپوشیده است. این‌ها جزو مواردی است که همه مسئولین محترم اصرار و تاکید می‌کنند.

روند ما اینطور بود چیزی که می‌خواستیم ممنوع کنیم می‌گفتیم مثلا این کار در کشور ممنوع است؛ کم کم به این نتیجه رسیدیم که بعضی چیز‌ها را لازم نیست در سطح کشور ممنوع کنیم، برای اینکه این مشکل در یک استان است و ربطی به کشور ندارد.

ممنوعیت‌ها بر اساس قرمز و یا سفید بودن استان‌ها اجرا شد و همانطور که در جلسه هم گفته شد هیچ‌ یک این‌ها ثابت نیست. ممکن است استانی سفید قرمز شود و استانی قرمز در دوره‌ای سفید شود. مثل رنگ فرش‌های تقلبی است و با یک بار شستن رنگ آن می‌رود و این ثابت نیست که برای همیشه قرمز بماند و ممکن است سفید شود و سفید ممکن است، قرمز شود و همه در حال تغییر و تبدیل است.

بعد معلوم شد که ما حتی استان‌ها را نباید ملاک قرار دهیم برای اینکه در یک استان ۵ شهرستان آن درگیر است و بقیه مشکل ندارد که باید در همان ۵ شهرستانی که درگیر است، متمرکز شویم و الان قاعده ما این است، مواردی که قبلا جزو لیست ۳ و ۴ بود که معمولا مثل رستوران‌ها، همایش، تالار‌های پذیرایی، باشگاه‌های ورزشی، مساجد و مصلی‌ها و جا‌هایی که الان ستاد استانی اعلام می‌کند و می‌گوید شرایط این ۵ شهرستان قرمز است و کمیته‌های ما موافقت می‌کنند که در جلسه ستاد‌های کرونا در پنجشنبه تصویب کردیم که هر کجا این چنین بود حداقل برای یک هفته ممنوعیت را اعمال کنند و اگر لازم شد باز آخر هفته بررسی کنند و ممنوعیت را هفته دیگر ادامه دهند تا وقتی که شرایط عادی شود.

خیلی مهم است که مشاغل را بیشتر مدنظر قرار دهیم. اگر یک رستورانی همه پروتکل‌های بهداشتی را مراعات می‌کند، بگذاریم به کار خود برسد و کاری نداریم و اگر رستورانی مراعات نمی‌کند، تذکر می‌دهیم، یک بار، دوبار، سه بار و اینجا باید کاری کنیم که یک هفته یا ده روز ببندیم تا موظف شود.

باید همه سه گروه خدمت دهنده، خدمت گیرنده و مکان خدمت، بهداشتی باشد و پروتکل را مراعات کند. در خدمت دهنده، کاسب یا مسئول رستوران است که باید مراقبت کند و در خدمت گیرنده هم عمدتا مردم هستند که هر سه باید مراعات کنند تا بتوانیم از این شرایط سختی که داریم عبور کنیم.

البته دولت یکسری وظایفی دارد و به شدت دنبال می‌کند، دولت بسیاری از کار‌ها را الکترونیک می‌کند و دولت الکترونیک را با سرعت پیش می‌بریم. جا‌هایی که لازم بوده و مراجعه کننده داریم، مراجعه‌ها را کم می‌کنیم و از طریق دولت الکترونیک یک الگوی جدیدی در خدمت رسانی به مردم ایجاد می‌کنیم. خرید اینترنتی را باید سرعت ببخشیم و به این بخش‌ها باید کمک کنیم و همزمان باید مسافرت‌ها به حد ضرورت باشد و کاهش پیدا کند.

جا‌هایی که احساس خطر می‌کنیم یا در شرایط هشدار هستیم برخی از محدودیت‌ها را برای مدت زمان کوتاه می‌توانیم برگردانیم. حساسیت مردم نباید کاهش پیدا کند، یک مدتی این ویروس مقداری آرام‌تر و یا فعالیت آن کم شده بود و متاسفانه مردم فکر کردند دوره آن تمام شده و خبری نیست و این احساس خطر از بین رفت؛ احساس خطر باید دوباره برگردد و پروتکل‌ها همه باید رعایت شود.

در اینجا به کمیته بهداشتی و کمیته اجتماعی- امنیتی می‌گویم راجع به آن‌هایی که بیماری را مخفی می‌کنند فکری کنند و طرحی بیاورند که در جلسه تصویب کنیم. مخفی کردن بیماری یک نوع تجاوز به حقوق دیگران است یعنی من که بیماری خود را مخفی کرده و نمی‌گویم و به خانواده، دوست، همکار و همه افراد حاضر در خیابان نزدیک می‌شوم و با آنان بدون زدن ماسک حرف می‌زنم، به حقوقشان تجاوز می‌کنم. وقتی مبتلا هستم اولا نباید بیرون بیایم و اگر هم ضرورت بود باید ماسک بزنم، فاصله را مراعات کنم و به طرف بگویم به من نزدیک نشود و این اشکال ندارد. این فرهنگ را باید جا بیندازیم که افراد مبتلا در اداره، اجتماعات و جا‌های مختلف بیماری خود را بگویند و اگر کسی هم فهمیده باید این را اعلام کند تا اینکه بتوانیم از این مشکل عبور کنیم.

 

و نکته آخر که امروز هم روی آن تاکید شد، این است که اجرای این دستورالعمل‌ها نیاز به نوعی ضمانت اجرا دارد. در ادارات شاید آسانتر است و با یک مصوبه می‌توانیم جلوی آن‌ها را بگیریم و برای ارائه خدمت در مترو و اتوبوس‌ها نیز آقای وزیر و همه شهرداری‌ها در سراسر کشور تلاش خود را به کار می‌گیرند و هر جا نیز که لازم و الزامی بود از نیروی انتظامی و بسیج استفاده می‌کنند.

از فردا وقتی که می‌خواهیم وارد یک مکان سرپوشیده جمعی شویم، زدن ماسک الزامی است؛ بنابراین نباید در همه آن جا‌هایی که گفته شد به کسی که دارای ماسک نیست، خدمت بدهیم. همه این‌ها را باید مراعات و به همدیگر کمک کنیم. امروز هم در جلسه گفته شد که یکی از موثرترین اقدامات ماسک است؛ بنابراین، این اقدام موثر مورد تاکید را باید مورد توجه قرار دهیم.
‌
می‌خواهم از همه محققین که برای یافتن دارو و یا واکسن این بیماری تلاش و کار می‌کنند، تشکر کنم و امیدوارم این تلاش‌ها ادامه یافته و به نتیجه مثبتی برسد.

والسلام علیکم و رحمت‌الله و برکاته