بین الملل تابناک: «الهام علی اف» رییس جمهوری آذربایجان روز پنجشنبه طی فرمانی «المار محمدیاراف»، وزیر امور خارجه این کشور را بعد از دو دهه سکانداری دستگاه دیپلماسی این کشور، برکنار کرد.
محمد یاراف از سال ۲۰۰۴ میلادی سمت وزیر امور خارجه جمهوری آذربایجان را بر عهده داشت.
بر اساس فرمان دیگر علی اف «جیهون بایرام اف» وزیر آموزش و پرورش جمهوری آذربایجان جانشین محمدیاراف شد.
رییس جمهوری آذربایجان در جلسه روز گذشته (چهارشنبه) هیات دولت این کشور فعالیت محمدیاراف را مورد انتقاد شدید قرار داد؛ این تصمیم در پی انتقادات زیاد علیاف از نحوه انجام وظیفه وزیر خارجه مستعفی در خصوص تنش با ارمنستان گرفته شد.
علیاف در نشست کابینه جمهوری آذربایجان گفت، پس از آغاز درگیری در مرز آذربایجان و ارمنستان، وزیر خارجه را در محل کارش پیدا نکرده است.
گفته میشود، محمدیاروف از مخالفان شدید راهکار نظامی با ارمنستان است.
جیهون بایرام اف، وزیر امور خارجه جدید ۴۷ ساله جمهوری آذربایجان در سالهای ۲۰۱۳ الی ۲۰۱۸ میلادی بعنوان معاون وزیر آموزش و پرورش فعالیت داشت.
وی در سال ۲۰۱۸ میلادی به سمت وزیر آموزش و پرورش جمهوری آذربایجان منصوب شد.
روزهای اخیر دور جدیدی از درگیری نظامی بین ارمنستان و جمهوری آذربایجان روی داد که باعث نگرانی کشورهای منطقه و جامعه بینالمللی شد و بار دیگر خشم عمومی را در هر دو کشور برانگیخت.
اوج درگیریهای جدید روزهای ۲۲ تا ۲۴ تیر روی داد و شمار قربانیان دو طرف مجموعا به ۱۶ کشته رسید که یکی از آنها غیرنظامی بود.
تنشها تشدید میشود؟
به نظر میرسد، با برکناری وزیر خارجه جمهوری آذربایجان که مخالف درگیری نظامی بوده، باید شاهد افزایش تنشها بین دو کشور و لفاظیها ایروان و باکو علیه یکدیگر باشیم.
کشته شدن ۱۶ تن در درگیریهای اخیر، بالاترین رقم در چهار سال اخیر به شمار میرود. پیش از این، بالاترین رقم تلفات مربوط به درگیریهای سال ۲۰۰۸ بود.
یک نکته عجیب در درگیریهای جدید نیز کشته شدن یک ژنرال ارتش جمهوری آذربایجان در روز سهشنبه است.
اکثر درگیریهای سه دهه اخیر از طریق تک تیراندازی یا شلیک تیربار بوده و معمولا تلفات آن پرسنل رده پایین و در مواردی غیرنظامیان بودهاند.
برخی شواهد حکایت از آن دارد که در درگیریهای اخیر از تانک، پهپاد و توپخانه نیز استفاده شده است.
تأثیر درگیریهای اخیر بر فضای سیاسی دو کشور
دور جدید درگیریها به سرعت در هر دو کشور فضای ملیگرایی شدیدی پدید آورد و به ناسیونالیسم دامن زد.
به گفته آرکادی دوبنوف، «در هر دو کشور، هر جناح سیاسی - نظامی که میخواهد نشان دهد، میهنپرست و مدافع سرزمین مادری است، میتواند تنش را تشدید کند».
با وجودی که جمهوری آذربایجان محدودیتهایی برای مقابله با کرونا وضع کرده، روز سهشنبه خیابانهای باکو مملو از جمعیت خشمگین شد و پلیس برای متفرق کردن آنها چند تن را بازداشت کرد.
نیکول پاشینیان، نخست وزیر ارمنستان، هشدار داده است، اقدامات آذربایجان بیپاسخ نخواهد ماند.
از زمان روی کار آمدن آقای پاشینیان درگیریهای مرزی بین دو کشور کاهش یافته و تماسهای دیپلماتیک و برخی گفتگوها بین مقامات نظامی دو کشور بیشتر شده بود.
با این حال از حدود یک سال پیش بدین سو، مناسبات دو کشور با تنشهایی فزاینده همراه شد.
در حال حاضر نشانهای از احتمال وقوع مجدد درگیری و تبدیل آن به بحران جدی دیده نمیشود.
روز چهارشنبه نیز مقامات نظامی دو کشور تایید کردند در ۲۴ ساعت اخیر درگیری تازهای بین دو طرف روی نداده است.
آمریکا، روسیه، اتحادیه اروپا و ترکیه، خواستار خویشتنداری دو طرف شدهاند.