کلیات

جراحی قلب شاخه‌ای از علم جراحی است که توسط جراح قلب بر روی قلب و عروق بزرگ انجام می‌شود. این جراحی غالباً برای درمان بیماری‌های ایسکمیک قلب (مثل جراحی کنارگذر شریان کرنری)، اصلاح عیوب مادرزادی قلب یا درمان بیماری‌های دریچه‌های قلب به‌کار می‌رود. پیوند قلب نیز یکی از اعمال جراحی قلب محسوب می‌شود.

در جراحی قلب به روش مرسوم، از شکاف جراحی با برش کامل استخوان جناق از خط وسط و همچنین دستگاه بای‌پس قلبی-عروقی استفاده می‌شود که هر دو آن‌ها، سبب تهاجمی بودن اعمال جراحی قلب و ایجاد کننده بسیاری از عوارض می‌باشند.

در جراحی کم تهاجمی قلب، جراح با استفاده از برش‌های جراحی کوچک ‌تر به عنوان جایگزین باز کردن کامل استخوان جناق و یا حذف دستگاه پمپ قلبی-ریوی از فرآیند عمل جراحی، سعی در کاهش عوارض و بهبود سریع‌تر و حفظ زیبایی بیماران به خصوص در بانوان دارد.

تخمین زده می‌شود از هر سه بزرگسال آمریکایی یک نفر مبتلا به یک یا چند بیماری قلبی عروقی باشد. در سراسر دنیا هر ساله ۱/۲۵–۱ میلیون جراحی قلب بزرگسال انجام می‌شود که شایعترین عمل جراحی قلب CABG با روش مرسوم on-pump یعنی با کمک بای پس قلبی ریوی (CPB) می‌باشد. در این روش قلب بیمار بکمک دارو از حرکت باز می ایستد و وظیفه گردش خون را دستگاه برعهده میگیرد. در این بین جراح از ورید ساق پا و یا شریان سینه یک مسیر کمکی به انتهای رگی که بسته شده ایجاد میکند. بعد اتصال کامل عروق قلب مجددا با دارو بحرکت درمی آید و از دستگاه پمپ جدا میشود. معمولا بین سه تا پنج روز بیمار میتواند از تخت خارج شود. و بعد از یکهفته تا ده روز مرخص میگردد.روش دیگر عمل جراحی قلب روش off-pump میباشد که کالای مورد نیاز برای انجام آن "اختاپوس" است که در ایران تنها تولید کننده آن شرکت الکترومد پرشین توس واقع در مشهد میباشد.

جراحی قلب باز

یکی از راه‌های درمان سرخرگ‌های تنگ یا مسدود‌شده این است که از هر کدام از رگ‌های سالم بدن، رگی برداشته و آن را به ناحیه مسدود شده سرخرگ کرونری پیوند بزنیم. از جمله رگ‌هایی که برای این عمل پیوند به کار می‌رود، می‌توان به رگ‌های پا یا سرخرگ‌های ناحیه سینه اشاره کرد.

البته از رگ‌های مچ دست هم می‌توان برای این جراحی استفاده کرد. جراح قلب یک سر رگ پیوندی را به بالای قسمت مسدودشده و سر دیگر را به پایین این قسمت متصل می‌کند. به این ترتیب خون، از طریق رگ پیوندی از مسیر مسدودشده میان‌بر می‌زند و به قلب می‌رسد. به این درمان، عمل جراحی بای پس شریان کرونری می‌گویند.