کلیات
عراق یکی از کشورهای جنوب غرب آسیا است که با کشورهایی، چون ایران، کویت، سوریه، ترکیه، اردن و عربستان سعودی مرز مشترک دارد. در این کشور جمعیتی بالغ بر ۳۷ میلیون نفر زندگی میکنند که ۷۵-۸۰ درصد آنها عرب، ۱۵-۲۰ درصد کرد، ترکمن و آشوری و ۵ درصد را سایر قومیت‌ها تشکیل میدهند.
جغرافیا
مساحت تقریبی کشور عراق ۴۳۸٬۳۱۷ کیلومتر مربع است که این مساحت تقریباً یک چهارم مساحت ایران است و کشور عراق را از این لحاظ در رده پنجاه و هشتمین کشور پهناور جهان قرار داده است. به لحاظ جغرافیایی بیشتر سرزمین عراق پست و هموار و گرمسیری است. غرب عراق کویر است و شرق آن جلگه‌های حاصلخیز؛ ولی بخشی از کردستان عراق (شمال شرق) کوهستانی و سردسیر میباشد. همچنین عراق یکی از بزرگترین کشورهای دارای منابع نفت میباشد. این کشور دارای ۱۴۳ میلیارد بشکه ذخایر تاییدشده نفتی میباشد.
کرد‌ها در نواحی شمال و شمال شرقی عراق که به کردستان عراق مشهور است زندگی میکنند و از لحاظ فرهنگی، زبانی و طرز پوشش با عرب‌ها متفاوت هستند. کشور عراق از نظر ساختار اجتماعی-فرهنگی به سه حوزه کاملاً متفاوت تقسیم میشود، در حوزه مرکزی عراق اعراب سنی، در شمال کرد‌ها و در جنوب شیعیان سکونت دارند و هر کدام از این گروه‌ها دارای شاخصه‌های فرهنگی و اجتماعی خاص خود هستند. البته در کنار این سه گروه اصلی، هویت‌های فرهنگی اجتماعی کوچکتری نظیر ترکمنها، آشوری‌ها و یزیدی‌ها نیز وجود دارند که دارای فرهنگ و عقاید متمایزی هستند. با ما همراه باشید تا با آداب و رسوم مردم عراق بیشتر آشنا شوید.
مردم
شهروندان عراقی را از نظر مذهبی باید به دو گروه بزرگ اسلامی شیعه و سنی تقسیم کرد که به لحاظ ترکیبی حدود ۶۰ درصد مردم عراق شیعه، ۳۷ درصد سنی و ۳ درصد پیروان سایر ادیان (مسیحیان، یهودیان، آشوریان و...) هستند.
شیعیان که اکثریت جمعیت عراق را تشکیل میدهند، بیشتر در مناطق جنوبی و مرکزی عراق سکونت دارند. وجود مقبره امامان شیعی در شهر‌های مقدس عراق همچون کربلا و نجف، و همچنین وجود حوزه علمیه نجف و در نتیجه حضور دایمی علمای شیعی در این شهر‌ها باعث تقویت فرهنگ شیعی شده و این امر شیعیان عراق را از نظر فرهنگی به ایرانیان شیعیمذهب نزدیک کرده است. بعد از سرنگونی حکومت صدام، شیعه قدرت و نفوذ بیشتری پیدا کرده است و میتوانند خیلی آزادانهتر راجع به هویت مذهبی خود صحبت کنند.
در کنار مسلمانان شیعی مذهب، اعراب سنی بخش دیگری از ساختار فرهنگی اجتماعی عراق را تشکیل میدهند که براساس قومیت عربی و مذهب سنی ایجاد شده و به دلیل حاکمیت اقلیت اعراب سنی در طول دهه‌های گذشته در عراق تقویت شده است.
عربی و کردی زبان‌های رسمی مردم عراق است. البته زبان‌های دیگری نظیر ترکی آذربایجانی (ترکمن‌های عراق)، فارسی، لری فیلی، کلدانی نو (از زبان‌های آرامی)، ارمنی، آشوری، دوماری (زبان کولیها)، گورانی (از شاخه شمال غربی زبان‌های کردی) و ... نیز در این کشور صحبت میشود.
به لحاظ فرهنگی باید گفت: عراقی‌ها ارزش زیادی برای خانواده قائل هستند و خانواده‌های بزرگ یا قبایل بزرگ از قدرت سیاسی و اجتماعی برخوردارند. اعضای خانواده باید مسئولیت رفتار و کردار خود را بپذیرند و هر گونه خطایی باعث بیآبروی کل خانواده میشود.
وفاداری به خانواده قبل از سایر روابط اجتماعی و حتی کسب و کار قرار میگیرد. خویشاوندسالاری در بین مردم عراق به چشم میخورد و از آنجا که دیدگاه منفی نسبت به این قضیه ندارند، طبیعتا پیشنهادات کاری را به خانواده خود میدهند، زیرا افراد مورد اعتمادشان هستند. اغلب خانواده‌های بزرگ در یک خانه، محله یا روستا زندگی میکنند. در مناطق شهری مردم لزوما در یک خانه در کنار هم زندگی نمیکنند، هر چند که عموما در یک خیابان یا نزدیک به هم هستند.
نظام سیاسی
دولت مرکزی عراق که پیش از انقلاب اسلامی ایران و به واسطه قرار داد الجزایر با ایران اختلافاتی داشت، در نهایت پس از انقلاب اسلامی و در شهریورماه ۱۳۵۹ به مرز‌های غربی ایران حمله کرد؛ اقدامی که مقدمه یک جنگ طولانی و تمام عیار دو کشور همسایه شد و صد‌ها هزار نفر در این جنگ هشت ساله جان خود را از دست دادند.
حضور صدام در رأس هرم قدرتی عراق که در دهه ۷۰ میلادی قدرت را از نخسین رئیس جمهور عراق یعنی احمد حسن البکر گرفت، مقدمه نا امنی‌های فراوانی در عراق شد که جنگ هشت ساله علیه ایران تنها یک مورد آن بود.
با پذیرش قطعنامه ۵۹۸ توسط ایران و عراق و بازگشت دو کشور به مرز‌های مندرج در قرارداد الجرایز، صدام به کویت حمله و مقدمه آغاز جنگ خلیج فارس را فراهم کرد.
نوع حکومت داری صدام در عراق در نهایت سبب شد تا دولت آمریکا در اواخر زمستان سال ۱۳۸۱ به این کشور حمله نظامی کند و مقدمه سقوط دولت صدام را فراهم کند. یک روز بیشتر به نوروز ۱۳۸۲ (۲۰ مارس ۲۰۰۳) نمانده بود که آمریکا با تشکیل یک ائتلاف به عراق حمله کرد. این کشور دست نکشیدن عراق از برنامهٔ سلاح‌های کشتار جمعی که خلاف قطعنامهٔ ۶۸۷ شورای امنیت بود را به عنوان دلیل این تهاجم اعلام کرد.
درگیری‌ها در سال ۲۰۰۸ در عراق ادامه پیدا کردند و نیروهای مسلح تازه آموزشدیدهٔ عراقی با شبه نظامیان درگیر شدند. دولت عراق توافقی را با آمریکا امضا کرد که نیروهای مسلح آمریکا را ملزم به خروج از شهر‌های عراق تا ۹ تیرماه ۱۳۸۸ و خروج از کل خاک عراق تا ۱۰ دیماه ۱۳۹۰ میکرد.
جنگ داخلی
با خروج نیروهای آمریکایی در سال ۱۳۹۰ ناآرامی‌ها ادامه یافت و عراق دچار بیثباتی سیاسی شد. بهار عربی در بهمن ۱۳۸۹ به عراق رسید و مخالفت‌ها در شهر‌ها گسترش یافت، اما مخالفت‌های ابتدایی نتوانستند دولت را ساقط کنند. ائتلاف میهنی عراق که گفته میشود بزرگترین مجموعهٔ سنیان عراق است به دلیل آنکه دولت عراق را تحت سیطره شیعیانی میدانست که میخواهند سنی‌ها را کنار بزنند، مجلس عراق را به مدت چند هفته در ماه‌های پایانی ۱۳۹۰ تحریم کرد.
گروه‌های شبه نظامی سنی در سال ۲۰۱۳ حملات زیادی را علیه اکثریت شیعهٔ عراق انجام دادند تا اعتماد عمومی نسبت به دولت نوری المالکی را زیر سؤال ببرند. جنگ طلبان سنیمذهب عضو دولت اسلامی عراق و شام در سال ۱۳۹۳ کنترل بخش‌های وسیعی از عراق از جمله شهر‌های بزرگی، چون تکریت، فلوجه و موصل را به دست آوردند و باعث شدند صد‌ها هزار نفر از خانه و کاشانهٔ خود فرار کنند و در ادامه این گروه‌ها که اقدامات تروریستی خود را گسترش دادند به شکل گیری گروه تروریستی داعش کمک کرد؛ گروهی تروریستی که زمینه جنگ‌های داخلی طولانی در عراق را فراهم کرد و در نهایت با کمک‌های ایران و دیگر کشورهای متحد از پای درآمد.
مدیریت سیاسی عراق به شکل فدرالی است و دولت فدرال عراق تحت قانون اساسی فعلی به شکل یک جمهوری فدرالی دموکراتیک پارلمانی اسلامی تعریف میشود. دولت فدرال مشتمل بر قوای مجریه، مقننه و قضاییه و کمیسیون‌های مستقل متعدد دیگر است. جدای از دولت فدرال مناطق (مشتمل بر چند استان)، استان‌ها و بخش‌هایی وجود دارند که طبق قانون دارای اختیاراتی هستند.
عراق دارای هجده استان است که هر استان به چند شهرستان تقسیم شده است. کردستان عراق تنها ناحیه تعریفشده در قانون عراق است که برای خود دولت و ارتش نیمه رسمی به نام پیشمرگه دارد.
بغداد، صلاحالدین، دیاله، واسط، میسان، بصره، ذیقار، مثنی، قادسیه، بابل، کربلا، نجف، انبار، نینوا، دهوک، اربیل، کرکوک، سلیمانیه و حلبچه استان‌های عراق هستند.
اقتصاد
صادرات نفت از گذشته نقش اصلی را در اقتصاد عراق بر عهده داشته بهطوری که ۹۵٪ از درآمد خارجی این کشور را تشکیل می دهد. عدم توسعه در سایر زمینه‌ها باعث بروز بیکاری ۱۸ تا ۳۰ درصدی و درآمد سرانه ۴۰۰۰ دلاری شدهاست. در سال ۲۰۱۱ استخدام تمام وقت در بخش عمومی نزدیک به ۶۰ درصد از کل استخدام‌ها را شامل میشد. بخش صادرات نفت شغل‌های بسیار کمی برای عراقی‌ها ایجاد کرده است.
در مورد عراق در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
یونس علی واکنشی تمسخرآمیز به شکست تیم ملی فوتبال عربستان برابر بحرین داشت. این واکنش خشم هواداران تیم ملی عربستان را در پی داشت.
کد خبر: ۱۲۷۹۳۱۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۰/۰۳
آمریکا یک ایرانی را که مدعی بوده، از اعضای سپاه پاسداران است، به قتل فردی آمریکایی در بغداد عراق و اعمال تروریستی متهم کرد.
کد خبر: ۱۲۷۸۹۲۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۰/۰۱
جانشین فرمانده کل انتظامی کشور در دیدار با فرمانده مرزبانی عراق گفت: ما امروز از ثمره آن ارتباطات و تعاملات صمیمانه با کشور عراق بهره می بریم.
کد خبر: ۱۲۷۸۶۳۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۲۸
حرم امامین عسکریین (ع) در سامرا غبارروبی و شسته شد
کد خبر: ۱۲۷۸۲۳۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۲۶
منابع آگاه از تحرکات مشکوک ترکیه در عراق و در نزدیکی اقلیم کردستان این کشور خبر دادند.
کد خبر: ۱۲۷۸۱۱۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۲۶
... این سفر‌ها از نگاه دقیق‌تر نشان‌دهنده رویکردی پیچیده‌تر در سیاست خارجی آمریکا در قبال عراق و کل منطقه غرب آسیاست و می‌توان آنها را از چند جنبه راهبردی، سیاسی و منطقه‌ای بررسی کرد.
کد خبر: ۱۲۷۷۸۳۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۲۵
نبض خبر
سرلشکر عبدالکریم خلف کارشناس نظامی درباره رابطه عراق با سوریه جدید گفت: «الجولانی در داخل عراق به اعدام محکوم شده است و مرتکب جنایات بزرگی شده است. دولت عراق نمی تواند با یک جنایتکار قاتل تعامل کند. نمی تواند و صلاحیت مذاکره با یک تروریست را ندارد الجولانی در زندان بوکا زندانی شد و او را ترک کرد و به القاعده و سپس داعش و النصره پیوست؛ تا تأسیس جبهه تحریر الشام! اتحادیه اروپا و آمریکا از الجولانی حمایت کردند. ترک ها از او در ادلب محافظت کردند.»
کد خبر: ۱۲۷۷۷۸۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۲۴
یک وکیل دعاوی در عراق به خاطر فیلتر شدن برخی از سایت‌ها و پلتفرم‌های اینترنتی در کشورش علیه وزیر ارتباطات عراق اعلام جرم کرد.
کد خبر: ۱۲۷۷۷۳۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۲۴
ارتش عراق حفر خندق و ساخت پدافند در مرز سوریه را آغاز کرده است.
کد خبر: ۱۲۷۷۳۵۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۲۲
رهبر صدر عراق سقوط بشار اسد و سقوط حکومت بیش از پنجاه ساله به دست مردم از همه گروه‌ها در سوریه را تبریک گفت.
کد خبر: ۱۲۷۶۷۳۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۱۹
کد خبر: ۱۲۷۶۳۰۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۱۷
نبض خبر
نیروگاه بسمایا در بغداد، پایتخت عراق منفجر شد. ظاهراً انفجار در یکی از توربین‌های این نیروگاه رخ داده است. تصاویری از سوختن این نیروگاه منتشر شده را می‌بینید.
کد خبر: ۱۲۷۶۲۳۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۱۷
وزیران امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و عراق با یکدیگر دیدار و رایزنی کردند .
کد خبر: ۱۲۷۶۱۴۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۱۶
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد که معافیت عراق برای واردات برق از ایران را تمدید کرده است.
کد خبر: ۱۲۷۵۹۷۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۱۴
تیم فوتبال پرسپولیس با پیروزی مقابل تیم الشرطه به روند شکست ناپذیری خود مقابل تیم های عراق ی ادامه داد.
کد خبر: ۱۲۷۵۵۴۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۱۳
خبرگزاری عراق ی بغداد الیوم از ارسال پیامی از سوی ایران به دولت آمریکا پیرامون تحولات جاری در سوریه خبر داد.
کد خبر: ۱۲۷۵۳۸۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۱۲
با گسترده شدن درگیری‌ها در سوریه، نیروهای حشد الشعبی عراق در حال حرکت به سمت این کشور برای نبرد با تکفیرها هستند. نیروهای حشد الشعبی عراق در حال حرکت به سمت این کشور برای نبرد با تکفیرها هستند. در همین راستا هم گفته که ما تروریست‌ها را شکست خواهیم داد و از بین خواهیم برد؛ چرا که تروریست‌ها نماینده هیچ ملتی یا نهادی نبوده بلکه نماینده دستگاه‌هایی است به کار گرفته میشود و مورد حمایت قرار می‌گیرند. / همشهری آنلاین
کد خبر: ۱۲۷۵۲۸۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۱۲
رئیس جمهور در تماس تلفنی با نخست وزیر عراق بر همسویی کشورهای اسلامی برای جلوگیری از گسترش روندهای تروریستی تاکید کرد.
کد خبر: ۱۲۷۵۲۵۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۱۱
هافبک سابق پرسپولیس که خبرهایی درباره بازگشتش به جمع سرخپوشان به گوش می‌رسید در زمستان راهی لیگ ازبکستان میشود.
کد خبر: ۱۲۷۵۰۶۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۱۱
وقایع اتفاقیه
در جریان حمله ارتش بعث عراق به ایران و جنگ تحمیلی، با وجود نقش محوری حزب بعث سوریه در این کشور و نزدیکی‌اش به حزب بعث عراق ، حافظ اسد رئیس جمهور پیشین سوریه و پدر بشار اسد کنار ایران ایستاد و سوریه تنها کشور عربی بود که متحد ایران در این جنگ بود. ویدیویی از صدام حسین از مکالمه‌اش با حافظ ارسد درباره نزدیکی با ایران و علتش منتشر شده که با زیرنویس فارسی در تابناک می‌بینید.
کد خبر: ۱۲۷۵۰۱۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۱۱