کلیات
سینما در اصل واژهای است یونانی به معنای حرکت، اما در اصطلاح، سینما، هنر و فنی است که به کمک یک سری تصاویر متحرک، پیامی را به مخاطب خود که همان تماشا گر است منتقل میکند.
سینما آخرین هنر و به عبارت دیگر هفتمین هنر است. در این میان سینما تنها هنری است که نه تنها شش هنر دیگر را به خدمت گرفته بلکه به گونهای توانسته آنها را اعتلا نیز ببخشد. همچنین سینما صنعت، فن و تکنیک را نیز به خدمت گرفته و در متن خود دارد.
تاریخچه
برادران لومیر در سال ۱۸۹۵ سینماتوگراف (اولین دوربین فیلم برداری) را اختراع کردند. هرچند نمیتوان این دو برادر فرانسوی را یگانه افرادی دانست که به پیدایش هنر سینما کمک کردند. پیدایش سینما و فن فیلمبرداری خود مرهون پیشرفتهای بسیار زیادی هم در عرصهُ تکامل نگاتیو بود و هم تکامل دستگاههای اولیه عکاسی. به طوریکه نمیتوان قاطعانه از یک نفر بهعنوان مخترع سینما نام برد. دستگاههایی همچون کینتوسکوپ (ساخته توماس ادیسون)، ویتاسکوپ و بایوسکوپ همگی در پیدایش دستگاه سینماتوگراف مؤثر بودهاند. برادران لومیر خود دهها فیلم کوتاه ساختند که همهُ آنها صرفاً از یک نما تشکیل میشد و قطع و وصل و تدوین در آنها وجود نداشت. از جمله این فیلمها میتوانیم به ورود قطار به ایستگاه که به عنوان اولین فیلم ساخته شده به دست بشر محسوب میشود، خروج قایق از لنگرگاه، غذا خوردن کودک و خروج کارگران از کارخانه اشاره کرد.
پس از لومیرها، ژرژ مهلیس باعث تکامل فن سینما شد. دیدگاه مهلیس نسبت به سینما یک دیدگاه تئاتری بود. او پردههای گوناگونی از نمایش را فیلمبرداری میکرد و سپس این پردهها را به یکدیگر متصل میکرد. ژرژ مهلیس همچنین پدیدآورنده فن تروکاژ در سینماست.
پس از مهلیس، ادوین اس پورتر باعث تکامل بنیادین و ساختاری سینما شد. او با ساختن فیلمهای زندگی آتشنشان آمریکایی و سرقت بزرگ قطار سینما را به عنوان پدیدهای که امروزه میشناسیم معرفی کرد.
سینمای پورتر دیگر ارتباطی به تئاتر نداشت، بلکه به هنری مستقل و جدید تبدیل شده بود. پورتر، پیشگام فن تدوین فیلم نیز میباشد. راهی که او در سینما آغاز کرد در نهایت به سینمای داستانگوی هالیوود منجر شد.
ساختار سینما
در آغاز
سینما را بیشتر یک پدیده علمی صنعتی میدانستند. در سالهای جنگ جهانی اول سینما، به عنوان یک وسیله نمایشی و سرگرمی، رونق تجاری یافت. سپس قابلیتهای هنری آن توسط فیلم سازان اروپایی و آمریکایی کشف شد. در همین سالها ریچیوتو کانودو منتقد و نظریهپرداز ایتالیایی، سینما را «هنر هفتم» معرفی کرد. زیرا به عقیده او سینما هنری ترکیبی است که در آن همه هنرها حضور دارند.
سینما به معنی ثبت حرکات است و همانطور که در مباحث قبل گفتیم، پیدایش تصویر متحرک در نتیجه تکامل تکنولوژی ابزارهای عکاسی بود. به همین سبب شیوه ضبط تصویر (فیلمبرداری) آن، عکسبرداری پشت سر هم، البته با فواصل زمانی ثابت و متوالی است. هیچ هنری به استثنای رسانه تلویزیون، نتوانسته از لحاظ محبوبیت، فراگیری و نیروی تأثیر بر عواطف و افکار مخاطب، با سینما رقابت کند. به همین دلایل و همچنین به آن علت که سینما به صنعت فن و ابزارهای فنی اتکای زیادی دارد، آن را «هنر قرن بیستم» نامیده اند. منشأ اصطلاح سینماتوگرافی واژهای یونانی (کینه ما) به معنای حرکت است. سینماتوگرافی به معنای «حرکت نگاری» یا فن ضبط حرکت است. تاریخ تکامل و تحول سینما را به طور کلی می توان به سه دوره عمده (با تأکید بر فنون و تکنیکهای سینمایی) تقسیم بندی کرد:
دوره سینمای صامت: در سال ۱۸۹۵ دوره سینمای صامت آغاز شد. این دوره به زمان سینمایی بدون صدا و ساخت فیلم سیاه و سفید مربوط می شود.
دوره سینمای ناطق: در سال ۱۹۲۷ عصر فیلم صدادار آغاز شد و عامل صدا، عملاً سینما را به صورت یک هنر سمعی-بصری درآورد.
دوره سینمای رنگی: از اواخر دههٔ ۱۹۳۰ میلادی با اختراع فیلم رنگی آغاز شد.
اهمیت سینما
هنوز
سینما دورههای آغازین خود را طی میکرد که لنین (از جمله پایه گذاران و سردمداران نظام کمونیست شوروی) درباره سینما گفت: «سینما با ما، همه ارتشهای دنیا بر علیه ما، سرانجام پیروز خواهیم شد.»
همین یک جمله که از زبان یک سیاستمدار نقل شده، به خوبی نشانگر اهمیت و قدرت سینماست.
سینما وسیله خوبی برای تبلیغ و ارائه دیدگاهها و اندیشههای سیاسی و اجتماعی و حتی اقتصادی است و از همین رهگذر گاه مخاطبش را به بی راهه برده و او را در چمبره تبلیغات گسترده اسیر کرده، اما با این وجود سینما به علوم مختلف از پزشکی، الکترونیک و جغرافیا گرفته تا فیزیک، شیمی و تاریخ خدمات شایانی نموده است. سینما، این وسیله سمعی و بصری جذاب، بزرگترین کارکردش در خلق رویا، خلق ماجرا، خلق شخصیتهای دوست داشتنی، نفرت انگیز، ترحم بر انگیز و... و در نهایت ایجاد احساسات عمیق انسانی از عشق و محبت گرفته تا ترس و نفرت است.
دیگر
سینما یک وسیله ساده سرگرمی ساز نیست، سینما پا را بسیار فراتر گذاشته و تجربه نشان داده، نادیده گرفتن آن امری غیر عاقلانه است، چه از سوی تماشاگران معمولی و چه از سوی سیاست گذاران اجتماعی، فرهنگی و سیاسی جوامع مختلف.
فضای سینمایی
فضای سینمایی همان فضا و حیطهای است که در فیلم خلق میشود و به جهان عینی ربطی ندارد. فضای سینمایی را میتوان به شیوههای زیر از فضای واقعی جدا کرد:
۱ – فضای سینمایی، دو بعدی است و تصاویری خلق میکند که به اصطلا ح. عمق ندارند. این فضا بر درک ما از اندازهها، فواصل و روابط اشیا تاثیر میگذارد، به همین خاطر، فیلم سازان از ترکیب بندی قاب، استفاده از عدسیهای مخصوص، حرکت دوربینهای مختلف و تدوین استفاده میکنند، تا به نحوی این واپیچیدگیها را جبران کنند و فضایی مشابه فضای واقعی و قابل قبول برای تماشاگر بسازند.
۲ – تدوین نماها از زوایای مختلف میتواند فضایی تازه و یگانه خلق کند، و تجربهای جدید برای تماشاگر باشد.
۳- فضای واقعی و عینی، برای ما پیوسته و فاقد قطع و پارگی است. اما تدوین میتواند در فضای سینمایی ما را به عقب و جلو پرت کند. ما میتوانیم در این فضا بدون هیچ حرکتی صحنهای را از زوایا و فاصلههای مختلف ببینیم. چنین تدوینی پرسپکتیو فضایی را از بین میبرد، و یا دگرگون میکند.
۴ - در سینما میتوان با دکورهای مختلف، استفاده از طراحی صحنههای پیچیده و، امروز با گرافیکهای کامپیو تری فضاهایی عجیب و غریب خلق کرد و تماشاگر را چنان در آن جذب کرد که همه چیز برایش طبیعی و قابل قبول جلوه کند در حالی که هرگز چنین تجربه ایی در دنیای واقعی نداشته است و شاید هم هرگز نخواهد داشت.
زمان سینمایی
توالی زمانی و رویدادهای تاریخی در فیلم به گذر زمان در دنیای واقعی ربطی ندارد. در حالی که تماشاگر در زندگی روزمره خود با سیر بی رحم ثانیهها، ساعتها و روزها سرو کار دارد، سینما این توانایی را دارد که به شیوههای زیر این سیر منطقی را به هم بزند و یا حتی توالی زمانی تازهای را خلق کند:
۱ – نشان دادن هم زمان رویدادهای مختلف که در زمانهای گوناگون اتفاق افتاده اند، به نحوی که هم زمان به نظر برسند.
۲- حذف زمانهای غیر مهم در صحنهها و سکانس ها. در این لحظهها هیچ حادثهای که به درد سینما بخورد رخ نمی دهد. مثلا در صحنه ای، ما شروع حرکت اتومبیلی را به مقصدی مشخص می بینیم و در صحنه بعد بدون این که شاهد حرکت آن اتومبیل در مسیرش باشیم آن را در مقصد میبینیم.
۳ – بر عکس آنچه در مورد ۲ گفته شد، گاهی هم، زمان واقعی بسط داده میشود. این کار در مورد نماهای مهم و حساس انجام میشود. برای این کار نماهایی را که از چند زاویه و فاصله مختلف از یک رویداد واحد گرفته شده در کنار هم نشان میدهند و به این ترتیب زمان واقعی رویداد را افزایش میدهند.
۴ – بسط دادن و یا کوتاه کردن حس زمانی تماشاگر از طریق قطع سریع و حرکت دوربین.
۵ – پیش رفتن و یا عقب نشستن در زمان از طریق فلاش بک
۶- بر هم نمایی دو رویداد مختلف در دو زمان متفاوت برای خلق حس تضاد
باید در نظر داشت همه این قوانین به صورت نا خودآگاه در طول تاریخ سینما در ذهن تماشاگر جای گرفته و به نوعی سینما، تماشاگرش را برای ایجاد ارتباط با خودش، تربیت کرده و آموزش داده. در حالی که اولین تماشاگران سینما قادر به درک کوچکترین پیچیده گی زمانی و مکانی در فیلمها نبودند، تماشاگر امروزی قادر به درک و قبول پیچیدهترین تمهیدات سینمایی است.
اما و اگرهایی درباره پذیرش حق قانونی اعتراض سینماگران به توقیف آثارشان؛
نکته مهم دیگر اینکه در متن قانون مورد اشاره تأکید شده که «...بنا بر درخواست مدیرکل نظارت و نمایش و تأیید معاونت امور سینما یی میتوانند جهت بازبینی مجدد به شورای عالی نظارت ارجاع گردند...» و در واقع سینما گران راساً حق اعتراض به شورای عالی نظارت را ندارد که اگر واقعا چنین رویکردی باشد، حق قانونی که دوباره به رسمیت شناخته شده، کارکرد محدودتری خواهد شد.
کد خبر: ۵۶۹۸۲۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۱۲/۰۳
سالنهای سیار سینما این ظرفیت را فراهم میکنند تا همزمان با نمایش فیلمهای روز در سینما های پایتخت و دیگر شهرهای بزرگ، مردم سایر شهرها نیز بتوانند به تماشای این فیلمهای بنشینند و روزانه تا حدود 500 تن از اهالی یک شهر یک فیلم سینما یی را در این سینما های سیار تماشا کنند و پس از چند روز این سالن سینما راهی شهری دیگر میشود.
کد خبر: ۵۶۹۴۷۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۱۲/۰۱
رئیس سازمان سینما یی کشور از کمبود 2600 سالن سینما در کشور خبر داد.
کد خبر: ۵۶۹۰۲۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۱۱/۳۰
حجت الله ایوبی
کد خبر: ۵۶۳۴۵۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۱۱/۰۵
کد خبر: ۵۶۲۵۰۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۱۱/۰۱
با توجه به این نوع قیمت گذاری، با خرید سری بلیتهای سیمرغ 1 و 2، نگاه نو و هنر و تجربه مجموعاً 352 هزار تومان هزینه بلیت برای هر شخص خواهد بود و همین هزینه در پردیس ملت برای هر تماشاگر، 800 هزار تومان خواهد بود که در این شرایط اقتصادی عددی بسیار قابل توجه است و بدین ترتیب بخش عمده مردم توان نزدیک شدن به این رویداد را ندارند.
کد خبر: ۵۶۲۲۳۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۱۰/۳۰
مقایسه اعتبارات سینمای ایران در پنج سال اخیر؛
در این میان آنچه اهمیت دارد، میزان تخصیص این اعتبارات است، زیرا درصد بالایی از بودجه سینما ی ایران در سال 94 نیز همچون سالهای پیشین تخصیص نیافت و در واقع رشد کاغذی بودجه، نه تنها کمکی به مجموعه سینما یی دولت نمیکند، بلکه این اثر روانی را بر سینما گران تقویت میکند که با وجود افزایش اعتبارات، کمکی به اهالی سینما و به طور خاص، فیلمسازان نمی شود.
کد خبر: ۵۶۱۶۹۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۱۰/۲۸
کد خبر: ۵۶۱۲۰۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۱۰/۲۶
ابوالحسن داوودی فيلمساز مطرح سينماي ايران معتقد است بهرام بيضايي فعاليت در فضاهاي دانشگاهي را فعلا به حضور جدي در سينما ترجيح مي دهد.
کد خبر: ۵۵۷۴۱۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۱۰/۰۹
کد خبر: ۵۵۶۵۶۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۱۰/۰۵
کد خبر: ۵۵۶۰۹۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۱۰/۰۲
سفر به دنیای گوناگون با «تابناک با تو»؛
جدیدترین اخبار گوناگون را در «تابناک با تو» از دست ندهید. در این صفحه شما هر روز گزیدهای از آخرین اخبار پیرامون موضوعات خانواده، سلامت و بهداشت، ادبیات، سرگرمی و دانستنیها، آشپزی، فیلم و عکسهایی از سراسر جهان، دکوراسیون و ... را دنبال خواهید کرد. همچنین تابناک با تو هر روزه آماده است، مطالب ارسالی شما را نیز ـ متناسب با موضوعات نامبرده ـ در سایت منتشر کند.
کد خبر: ۵۴۱۴۵۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۰۷/۳۰
آنچه از پروژه به بیرون درز کرده اینکه گویا قرار است تا پایان همین پاییز کار ساختش تمام شود؛ بنابراین، با یک پروژه جمع و جور و متفاوت مواجه هستیم که قرار است بازیگرانش از طریق ویدئوهایی که در شبکههای اجتماعی فرستاده میشود، شناخته شوند.
کد خبر: ۵۳۲۸۴۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۰۶/۲۸
کد خبر: ۵۳۰۹۹۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۰۶/۲۱
با وجود همه محدودیتها و ممنوعیتها، خانوادههای ایرانی توانستند در کنار هم بازی والبیالیستهای ایران مقابل لهستان را تماشا کنند.
کد خبر: ۵۱۲۳۸۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۰۴/۰۶
نگاهی به کارنامه مدیرعامل خانه سینما؛
عسگرپور در این کارزار سخت که میرفت تا به یک بحران ملی بدل شود، توانست مخالفان مدیریتش را نیز همراه سازد و تقریباً همه طیفهای سینما یی ـ به استثنای گروه کوچکی که قصد راهاندازی خانه سینما ی دیگری داشتند ـ در اقدامی بیسابقه در تاریخ سینما ، مقابل خانه سینما حضور یافتند و اجازه تغییر وضعیت این نهاد را ندادند تا اکنون انتخابات خانه سینما ، در ساختمان سمنان برگزار شود.
کد خبر: ۴۸۰۰۸۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۳/۱۲/۱۱
تاب "گفتوگوهای سینما یی سید محمد بهشتی (دهه 60 )" رونمایی شد.
کد خبر: ۴۵۵۴۳۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۳/۰۹/۱۴
خطای سیاستگذاری در حوزه فیلمسازی دفاع مقدس
فیلمسازان حوزه دفاع مقدس، هیچگاه در پی رسیدن به طراز فنی بینالمللی نبوده و در این زمینه هیچگاه درصدد برنیامدهاند که پروژه سینما یی با ساختار پروژههای عظیم فیلمسازی دنیا شکل دهند و یک اثر متفاوت نظیر «نجات سرباز رایان» خلق کنند و این غرور و بازی ندادن حرفهایهای فیلمسازی جهان، ضعف اساسی است که باید برایش چاره اندیشید.
کد خبر: ۴۳۷۰۹۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۳/۰۷/۰۳
«آتش بس 2» نیز قرار است از هفته آینده اکران شود. این فیلم هم در ادامه موفقیت «آتش بس» که از آثار پرفروش سینما ی ایران محسوب میشود، ساخته شده است با این تفاوت که در این فیلم خبری از زوج محمدرضا گلزار و مهناز افشار نیست
کد خبر: ۴۳۲۶۲۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۳/۰۶/۱۶
رخدادی که اجتناب ناپذیر بود؛
درباره نمایش چهره حضرت عباس (ع) تا آنجا که امکان داشته، سکانسهایی که حذفشان به کلیت این اثر ارزشمند آسیب وارد نمیکرده، حذف شده؛ اما در عین حال ۵۰ درصد سکانسهایی که حضرت ابوالفضل (ع) حضور دارد، همچنان حفظ شده و چهره قمر بنی هاشم نیز در برخی سکانسها واضح به نمایش درمیآید و نورانی کردن چهرهها منتفی شده است.
کد خبر: ۴۳۱۴۹۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۳/۰۶/۱۱