کلیات

قیمت فوب (FOB) به زبان ساده، یک اصطلاح در بازرگانی و به معنی قیمت کالا تا لحظه تحویل روی کشتی است. قیمت فوب پایین‌ترین قیمت یک کالا به شمار می‌رود و تنها در خلیج‌فارس هم مطرح نیست، بلکه در اکثر خلیج‌های بین الملی دنیا که محل تجارت هستند، وجود دارد.

قوانین بین المللی مرتبط

بنابر قوانین بین‌المللی در شرایط فوب فروشنده وظیفه دارد تمام هزینه‌های کالا را تا محل حمل اصلی (با کشتی یا هواپیما یا راه‌آهن) متقبل شود و تمامی هزینه‌های بعد از این مرحله اعم از کرایه حمل، بیمه، تعرفه‌های وارداتی و … را خریدار متقبل می‌شود.

وضعیت بنزین فوب خلیج فارس پس از سقوط قیمت نفت در فروردین ۱۳۹۹

تابناک اقتصادی ششم فروردین ۱۳۹۹ در رابطه با قیمت بنزین فوب خلیج فارس و مقایسه آن با قیمت بنزین در ایران نوشت: در روز‌های اخیر شاهد سقوط قیمت نفت به کانال‌های ۲۰ و ۳۰ دلاری هستیم. روندی که به دنبال عدم توفق غول‌های نفتی اوپک پلاس بر سر کاهش تولید نفت رقم خورده است. در این میان سایه سنگین شیوع ویروس کرونا نیز باعث کاهش تقاضا برای خرید نفت شده است که در مجموع با عدم توافق و افت تقاضا، شاهد ریزش قیمت نفت هستیم.

با ریزش قیمت جهانی نفت، بهای بنزین نیز کاهش یافته است. به گونه‌ای که قیمت بنزین فوب خلیج فارس از حدود ۳۸ سنت پیش از نشست اوپک به حدود ۲۰ سنت در روز‌های اخیر رسیده است؛ این در حالی است که با توجه به قیمت دلار در بازار آزاد، قیمت هر لیتر بنزین آزاد در کشور به حدود ۲۰ سنت و قیمت هر لیتر بنزین سوپر به حدود ۲۵ سنت رسیده است.

در این میان، برخی از کارشناسان بر آزادسازی قیمت بنزین در داخل کشور به نرخ فوب خلیج فارس تاکید دارند و معتقد هستند که پس از سال ها، زمان اجرای قانون فرار رسیده است. قانونی که در سال ۱۳۸۸ در مجلس شورای اسلامی تصویب شد. بر این اساس؛ در ماده ۱ قانون هدفمندی یارانه‌ها که در سال ۱۳۸۸ به تصویب مجلس رسید آمده بود: دولت مکلف است با رعایت این قانون قیمت حامل‌های انرژی را اصلاح کند: قیمت فروش داخلی بنزین، نفت گاز، نفت کوره، نفت سفید و گاز مایع و سایر مشتقات نفت، با لحاظ کیفیت حامل‌ها و با احتساب هزینه‌های مترتب (شامل حمل ونقل، توزیع، مالیات و عوارض قانونی) به تدریج تا پایان برنامه پنجساله پنجم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران کمتر از نود درصد (۹۰%) قیمت تحویل روی کشتی (فوب) درخلیج فارس نباشد.