کلیات
ملّت ایران در نهم دی ماه سال ۱۳۸۸ با حضور آگاهانه و مقتدرانه و بیعت دوباره با آرمان‌های امام خمینی (ره) و مقام معظّم رهبری حماسه‌ای جاودان و به یاد ماندنی را در تاریخ انقلاب آفریدند. نمایش بصیرت و هوشیاری مردم مؤمن، با بصیرت و غیرتمند ایران در این حماسه باشکوه، چنان تجلی یافت که به فرموده مقام معظّم رهبری: «اگر صد‌ها بار هم برای نعمت هوشیاری این ملّت سجده شکر به جای آورده شود، باز هم کم است. حماسه‌ای که محاسبات دشمن را به هم ریخت؛ محاسباتی که با همکاری و برنامه ریزی عده‌ای اقلیت در داخل از روی بغض و کینه شکل گرفته بود، اما در این روز حماسی یک بار دیگر امّت اسلامی با بصیرت عمل کرد و دشمنان نظام مأیوس شدند.»
تظاهرات ۹ دی ۱۳۸۸ با فراخوان شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی به ریاست احمد جنتی، در واکنش به مخالفان نتایج انتخابات در تاسوعا و عاشورای ۱۳۸۸ انجام گردید. ابتدا مقرر بود که راهپیمایی در روز سه شنبه ۸ دی برگزار شود. به این منظور خبر در پیش بودن این راهپیمایی از آخرین ساعات ۷ دی توسط خبرگزاری‌های ایران مخابره شد؛ ولی این خبر در ساعات ابتدایی روز سه شنبه به فراخوان برای راهپیمایی در روز چهارشنبه تغییر کرد. در رشت راهپیمایی در روز ۸ دی برگزار شد. به این ترتیب راهپیمایی در روز چهارشنبه ۹ دی ۱۳۸۸ در تهران و در استان‌های دیگر برگزار شد.
نقش رهبری در خاموش شدن فتنه ۸۸
بسیاری از علاقمندان انقلاب اسلامی ایران عقیده دارند اگر درایت و بصیرت رهبر معظّم انقلاب و همراهی و هوشیاری مردم نبود و آنان با ولایت فقیه همراه نمی‌شدند، آتش فتنه به این زودی‌ها خاموش نمی‌شد و پیامد منفی بیشتری را برای ایران به دنبال داشت. آنها بر این باورند که درایت، تدبر، مدیریت و مهربانی معظّم له در آن مقطع حساس باعث شد جامعه بیشتر از آن اسیر فتنه جویی‌های دشمنان نشود و بتواند راه خود را ادامه دهد.
زمینه‌های مهم شکل گیری حماسه ۹ دی
شاید علت اصلی شکل گیری حماسه ۹ دی در ظاهر انتخابات ۸۸ و اعلام تقلب در انتخابات توسط کسانی بود که پیروز انتخابات نبودند به واقع این صورت مسئله بود و واقعیت چیز دیگری بود. کسانی که در انتخابات شرکت نکرده بودند و یا اگر هم رأی دادند، مقصود دیگری داشتند، قصدشان انتخاب رئیس جمهور نبود. مخالفان جمهوری اسلامی ایران بر این عقیده اند که فضای سیاسی ایران در همة زمینه‌ها برای بهره برداری و عملیاتی کردن الگوهایی، چون انقلاب رنگی آماده است.
بر این اساس، جمهوری اسلامی، چون نظامی است که یکی از لایه‌ها و رویه‌های آن را به هر ترتیب، انتخابات شکل می‌دهد و «نظام انتخاباتی بالنّسبه فرصت خیزی دارد و از این رو، مستعد الگو‌های مسالمت آمیز تغییر همچون انقلاب رنگی است» این جریان از آغاز پیروزی انقلاب با این انقلاب الهی همراه شده بود.
در فتنه سال ۸۸ تعدادی از خواص مردود، که در انتخابات ریاست جمهوری شکست خورده بودند، طغیان کردند؛ همه چیز و همه کس را متهم نمودند و حتی حاضر شدند با دشمنان قسم خورده نظام همسو و همراه شوند و به طور مستقیم از بیگانگان خط بگیرند و به نسخه‌های آن عمل کنند و تا حد براندازی نظام پیش روند و کشور را به اغتشاش بکشانند و به قتل و غارت دست بزند، یا از فتنه انگیزان و غارتگران حمایت کنند و با سخنان دو پهلو و غیر شفاف، فتنه گران را حق و خواسته هایشان را مشروع و قانونی جلوه دهند تا زمینه را برای فتنه گران مساعد سازند. اما رهبر انقلاب هوشیارانه و با صلابت و با اقتدار درست یک هفته بعد از برگزاری انتخابات در خطبه‌های نماز جمعه، آب پاکی را روی دست ناپاک امریکا و صهیونیست‌ها و بدخواهان داخلی ریختند و در بیاناتی نقشه دشمن را نقش بر آب کردند.
روز ۹ دی با توجه به پیش زمینه‌هایی که حوادث پس از انتخابات به وجود آورده بود شکل گرفت؛ از جمله این پیش زمینه‌ها می‌توان به عواملی همچون زیر سؤال بردن اصل دین، نظام مقدس اسلامی و هم چنین اصل ولایت فقیه اشاره کرد که باعث شد مردم ایران با خلق حماسه ماندگار خود، دشمنان قسم خورده نظام اسلامی را مأیوس کنند.
از دیگر زمینه‌های اصلی شکل گیری حماسه ۹ دی می‌توان به هتک حرمت ماه محرم و روز عاشورا اشاره کرد که باعث جریحه دار شدن احساسات مذهبی مردم ایران شد. اوج حرکت این افراد در روز عاشورا گویای این بود که آنها معتقد به ارزش‌ها و مظاهر اسلامی از جمله امام حسین (ع) و عاشورا نبودند و به همین دلیل روز عزای حسین (ع) را به جشن تبدیل کردند و به صفوف نماز عزاداران و افرادی که بر حسب ظاهر چهره حزب اللّهی داشتند، حمله کردند و شعار‌هایی دادند که نشانگر مبارزه اساسی با نظام اسلامی و اصل ولایت بود و همین مردم را به صحنه کشاند.
این هتک حرمت به عاشورا و عزاداران حسینی، ملّت ایران را نگران و چشمان آنان را گریان کرد و ۹ دی ماه واکنش به این حرکت و اعلام حمایت از ولایت و شخص مقام معظّم رهبری بود.
عوامل فتنه در جامعه اسلامی
در کتاب «گذار از فتنه» با توجه به بخش‌هایی از دعای امام سجاد (ع) به چهار عامل و زمینه اصلی فتنه اشاره می‌شود که عبارت است از:
۱. انحراف از هدایت اصلی
۲. سنگدلی
۳. نافرمانی پروردگار
۴. تزلزل و پیمان شکنی
رهبر انقلاب هم یکی از عوامل مهم ایجاد فتنه را دنیاطلبی می‌داند. ایشان با تمسک به کلام حضرت سجاد (ع) در تعیین زمینه‌های فتنه انگیزی به دنیاطلبی و خطر‌های آن اشاره می‌کند و یکی از خطر‌های بزرگ جامعه را در دنیاطلبی خواصی می‌داند که وظیفه هدایت و امنیت جامعه را به عهده دارند. به تعبیر ایشان فتنه‌های سیاسی و اجتماعی، در عرصه دل انسان ریشه دارد که تمامی ندارد. (بیانات رهبر معظّم انقلاب در اولین دیدار با نمایندگان مجلس هشتم، ۲۱/۳/۱۳۸۷)
یکی دیگر از عوامل ایجاد زمینه‌های فتنه، نافرمانی و عصیان در مقابل رهبری اسلامی است. اگر جامعه اسلامی شکرگزار نعمت ولایت الهی باشد و ولایت مداری پیشه کنند، زمینه‌های فتنه و بحران اجتماعی از میان خواهد رفت.