کلیات
وزارت آموزش و پرورش ایران به لحاظ بودجه و نیز جمعیت مرتبط بزرگ‌ترین وزارتخانه ایران است که مسئولیت امور آموزشی کودکان و نوجوانان (معمولاً ۶ تا ۱۸ سالگی) و نیز تریبت معلم را عهدهدار است. این وزارتخانه از سال ۱۳۴۳ که از وزارت فرهنگ جدا و مسئولیت آموزش عالی (دانشگاهها) را نیز عهدهدارشد، اما پس از تشکیل وزارت علوم، برای اداره امور دانشگاهها و امور پژوهشی در سطوح عالی، وزارت آموزش و پرورش وظیفه آموزش رایگان همه افراد در مقاطع پیش دبستان، دبستان، دوره اول متوسطه، دوره دوم متوسطه و همچنین اداره دانشگاه فرهنگیان برای تربیت معلم و دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی را بر عهده گرفت. سید محمد بطحایی وزیر کنونی آموزش و پرورش است. همچنین تمامی مهد کودک‌ها باید برای فعالیت خود از وزارت آموزش و پرورش مجوز بگیرند.
معاونت‌ها
معاونت‌ها
وزارت آموزش و پرورش برای انجام بهتر وظایف خود معاونت‌های فراوانی را زیر نظر خود دارد که از جمله آنها می‌توان به معاونت‌های آموزش ابتدایی، آموزش متوسطه، تربیت بدنی و سلامت، پرورشی و فرهنگی، حقوقی و امور مجلس و توسعه مدیریت و پشتیبانی اشاره کرد.
سازمان‌های زیر مجموعه
این وزارتخانه در ساختار تشکیلاتی اش تعدادی سازمان را نیز پوشش می دهد که عبارتند از: سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی، سازمان نوسازی و توسعه و تجهیز مدارس کشور، سازمان آموزش و پرورش استثنایی.
سازمان دانش آموزی، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، سازمان مدارس غیردولتی و مشارکت‌های مردمی و خانواده و سازمان نهضت سوادآموزی.
وزیران آموزش پرورش در دوران انقلاب اسلامی
آموزش و پرورش که پس از انقلاب اسلامی با هدف حذف بی عدالتی‌های آموزشی و گسترش زمینه‌های تحصیل در اقصی نقاط کشور فعالیت‌های خود را آغاز کرد، وزرای فراوانی را در رأس هرم مدیریتی خود دیده است که به ترتیب زمانه در ادامه به نام آنها اشاره می‌شود.
غلام حسین شکوهی ۱۳۵۷ تا ۱۳۵۸، محمد علی رجایی ۱۳۵۸ تا ۱۳۵۹، محمد جواد باهنر ۱۳۵۹ تا ۱۳۶۰، علی اکبر پرورش ۱۳۶۰ تا ۱۳۶۴، سید کاظم اکرمی ۱۳۶۴ تا ۱۳۶۸، محمد علی نجفی ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۶، حسین مظفر ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۰، مرتضی حاجی ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۴، محمود فرشیدی ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۶، علی رضا علی احمدی ۱۳۸۶ تا ۱۳۸۸، حمید رضا حاجی بابایی ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۲، علی اصغر فانی ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۵، فخرالدین دانشآشتیانی ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۶ و سید محمد بطحایی از سال ۱۳۹۶.
وظایف وزارت آموزش و پرورش
براساس مفاد قانون، وزارت آموزش و پرورش، مسئولیت برنامه ریزی، سازماندهی، رهبری، هماهنگى و نظارت بر امور آموزشى و پرورشى دوره هاى پیش دبستانی، دبستانی، راهنمائى تحصیلی، متوسطه و مراکز وابسته به خود را در سراسر کشور بهع هده دارد.
در این قانون تقویت و تحکیم مبانى اعتقادى و معنوى دانش آموزان از طریق تبیین و تعلیم اصول و معارف احکام دین مبین اسلام و مذهب حقه جعفرى اثنىعشرى براساس عقل، قرآن و سنت معصومین (ع)، یکى از هدف هاى اساسى وزارت آموزش و پرورش ذکر و محدودهٔ فعالیت آن در دو بخش کلی، آموزش عمومى و آموزش نیمهتخصصی، مطرح شده است. این قانون به زمینه هاى جلب مشارکت مردم در امر آموزش و پرورش از هر طریق ممکن تأکید و این وزارتخانه را به تشکیل شوراى عالى و شوراهاى منطقه اى آموزش و پرورش مکلف کرده است.
اهم وظایف
به موجب قانون، براى وزارت آموزش و پرورش ۲۷ وظیفه تعیین شده است که بعضى از آنها عبارتند از:
۱- تشکیل شوراى عالى آموزش و پرورش براساس قانون (مصوب ۲۷/۱۱/۱۳۵۸) و اصلاحیههاى آن
۲- تشکیل شوراهاى منطقهاى که حدود وظایف و اختیارات آن به تصویب مجلس شوراى اسلامى خواهد رسید
۳- هماهنگى با وزارتخانههاى فرهنگ و آموزش عالی، بهداشت، درمان و آموزش پزشکى و سایر دستگاههائى که بهنحوى در امر آموزش دخالت دارند به منظور هماهنگ کردن آموزش‌ها در چارچوب نظام آموزشى کشور
۴- تهیه و پیشنهاد برنامههاى میانمدت و بلندمدت در جهت تأمین اهداف آموزش و پرورش
۵- زیر پوشش قراردادن کلیه کودکان لازمالتعلیم و تقویت نهضت سوادآموزى
۶- تأمین نیروى انسانى آموزشى و پرورشى وزارت آموزش و پرورش از طریق ایجاد دانشسرا‌ها و مراکز تربیتمعلم و آموزشکدههاى فنى و حرفهاى
۷- تأمین آموزش و پرورش رایگان براى همهٔ مردم تا پایان دورهٔ متوسطه
۸- آموزش مستمر معلمان و کارکنان وزارت آموزش و پرورش بهمنظور ارتقاء سطح توانائى شغلى آنان
۹- تألیف، چاپ و توزیع کتابهاى درسى و نشریات کمک آموزشى براساس برنامهریزىهاى زمانبندى شده در چارچوب نظام آموزشى با رعایت اصل پانزده قانون اساسى جمهورىاسلامى ایران و با رعایت بافت متناسب زندگى روستائی، عشایرى و شهرى
۱۰- نظارت بر اجراء صحیح و دقیق کلیه آئیننامه‌ها و سنجش و ارزیابى نتایج حاصل از برنامه‌ها
۱۱- ارتباط مستمر با اولیاء دانشآموزان و استمداد از آنها در تعلیم و تربیت با توجه به نقش عظیم خانواده در این امر خطیر
۱۲- توجه لازم به هنر و تلطیف ذوق و عواطف دانشآموزان، پرورش خلاقیتهاى هنرى آنان و نیز استفاده از هنر در فعالیتهاى آموزشى و تربیتى
۱۳- برنامه ریزى و اجراء برنامههاى جاذب و متنوع به منظور استفادهٔ مفید و سازنده از اوقات فراغت دانش آموزان در محدودهٔ اعتبارات مصوب دستگاههاى اجرائى ذىربط با استفاده از کمکهاى مردمى.
اهداف اساسى وزارت آموزش و پرورش
آموزش و پرورش برای رسیدن به اهداف خود و در اسناد بالا دستی اش اهدافی را ترسیم کرده است که در ادامه به آنها اشاره می‌شود.
- ماده ۱: تقویت و تحکیم مبانى اعتقادى و معنوى دانشآموزان از طریق تبیین و تعلیم اصول و معارف احکام دین مبین اسلام و مذهب جعفرى اثنىعشرى براساس عقل، قرآن و سنت معصومین (ع).
- تبصره ۱:وزارت آموزش و پرورش موظف است طبق اصل ۱۲ قانون اساسى در مناطقى که پیروان دیگر مذاهب اسلامى سکونت دارند ترتیبى اتخاذ نماید که آموزش تعلیمات دینى دانشآموزان مطابق فقه مذهب آنان باشد.
- تبصره ۲:اقلیتهاى دینى طبق اصل ۱۳ قانون اساسى در تألیف کتب درسى دینى و تدریس آنها براساس کتب دینى و آئین و سنت خود در مدارس خود با نظارت وزارت آموزش و پرورش آزاد هستند.
- ماده ۲: رشد فضایل اخلاقى و تزکیه دانشآموزان بر پایهٔ تعالیم عالیه اسلام، تبیین ارزشهاى اسلامى و پرورش دانشآموزان براساس آنها، تقویت و تحکیم روحیه اتکاء به خدا و اعتماد به نفس، ایجاد روحیه تعبد دینى و التزام عملى به احکام اسلامى، ارتقاء بینش سیاسى بر اساس اصل ولایت فقیه در زمینههاى مختلف، جهت مشارکت آگاهانه در سرنوشت سیاسى کشور، ایجاد زمینههاى لازم براى حفظ و تداوم استقلال فرهنگی، اقتصادى و سیاسى از طریق آشنا ساختن دانشآموزان به علوم، فنون، صنایع و حرف مورد نیاز جامعه براساس اولویتهاى موجود در کشور، شناخت، شکوفا کردن و پرورش استعدادهاى دانشآموزان و تقویت روح بررسى و تتبع و تحقیق و ابتکار و خلاقیت در تمام زمینه هاى علمی، فنی، فرهنگى و علوم اسلامى با تأکید بر نفى روحیهٔ مدرک گرائى، رشد دادن و تقویت روحیهٔ عدالتپذیرى و عدالتگسترى و ظلمستیزى و مبارزه با تبعیضات ناروا و حمایت از مظلومین و مستضعفین، تقویت روحیه دعوت به خیر، امر به معروف و نهى از منکر بهعنوان وظیفهاى همگانى و متقابل، ایجاد روحیه پاسدارى از قداست و استوارى بنیان و روابط خانواده براساس تعالیم عالیه اسلام، ایجاد روحیهٔ احترام به قانون و التزام به اجراء آن و حمایت از برخوردارى عموم مردم از حقوق قانونى خویش، ایجاد و تقویت روحیهٔ اخوت اسلامى و تعاون عمومى و انفاق و ایثار، ایجاد روحیهٔ صرفهجوئى و قناعت و پرهیز از اسراف و تبذیر و مصرفزدگى، تقویت حس مسئولیت و اهتمام به امور مسلمین و پایبندى به نظم و انضباط.
- ماده۳: آموزش و پرورش به دو بخش کلى آموزش عمومى و آموزش نیمهتخصصى بهشرح زیر تقسیم مىشود و وزارت آموزش و پرورش که از این پس وزارت نامیده مىشود عهده دار اجراء آن خواهد بود:
- آموزش عمومى شامل ایجاد مهارت لازم در امر خواندن و نوشتن، آموزش مبانى اعتقادی، اخلاقی، اجتماعی، علمى و هنرى در حدى که هر فرد به طور عام به آن احتیاج دارد.
- آموزش نیمه تخصصى به دو بخش علمى و علمى - عملى (فنى و حرفهای) به شرح ذیل تقسیم مىشود:
۱. آموزش علمی، عبارت است از آموزش هائى که با توجه به اهداف آموزش هاى دورهٔ متوسطه ضمن تکمیل آموزش هاى عمومى با فراهم آوردن مبانى و زمینه هاى فراگیرى علوم نظری، فرد را از طریق تقویت روحیهٔ استدلال و تفکر با مبادى علوم و فنون آشنا و او را براى طى مدارج عالیه آماده مىسازد.
۲. آموزش علمى - عملى (فنى و حرفه ای) عبارت است از آموزشهائى که فرد را برمبناى تعلیم مهارت هائى که جنبه کاربردى و عملى دارد، جهت احراز شغل یا حرفهٔ معینى آماده مى سازد و یا بر کارآئى و توانائى افراد شاغل به فنون و حرف مىافزاید.
- تبصره ۱: جهت اشاعه آموزشهاى علمى - عملى (فنى و حرفهای) و ایجاد جاذبه براى ورود به این آموزش‌ها امکان ادامه تحصیل فارغالتحصیلان این بخش تا عالىترین سطوح آموزشى باید فراهم گردد.
- تبصره ۲: کلیه وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتى موظف هستند در جهت تأمین مفاد این ماده در چارچوب ضوابط کلى آموزشى کشور با وزارت همکارى نمایند.
در مورد آموزش و پرورش در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
تابناک بررسی می‌کند
گروه استان‌ها- معاون آموزش ابتدایی آموزش و پرورش استان همدان گفت: پایه شهریه پیش‌دبستانی در استان ما در سنوات گذشته که مهدها و پیش دبستانی ها در حوزه مشارکت‌ها و مدارس غیر دولتی تعیین تکلیف می‌شدند، منطقی و کافی نبود و موسس امکان پرداخت حق و حقوق واقعی مربیان را بر اساس قانون کار نداشت و حال که شهریه واقعی اعلام شد باعث ایجاد چالش‌هایی برای والدین شد
کد خبر: ۱۲۸۱۰۷۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۰/۱۲
معاون وزارت آموزش‌وپرورش اظهار کرد: تصمیم جدیدی در خصوص ارزشیابی دانشآموزان ابتدایی اتخاذ نشده است. منظور از حذف آزمون‌ها این است که، برخلاف دوره متوسطه، در دوره ابتدایی برگزاری امتحانات و تعطیلی کلاس‌های درس پس از آزمون‌ها وجود ندارد.
کد خبر: ۱۲۸۰۷۹۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۰/۱۱
معاون وزارت آموزش‌وپرورش اظهار کرد: تصمیم جدیدی در خصوص ارزشیابی دانشآموزان ابتدایی اتخاذ نشده است. منظور از حذف آزمون‌ها این است که، برخلاف دوره متوسطه، در دوره ابتدایی برگزاری امتحانات و تعطیلی کلاس‌های درس پس از آزمون‌ها وجود ندارد.
کد خبر: ۱۲۸۰۷۸۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۰/۱۱
آموزش و پرورش طی بخشنامه‌ای دانشآموزان واجد شرایط پایه دهم و یازدهم را برای اعزام به حج عمره دعوت کرد.
کد خبر: ۱۲۸۰۷۷۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۰/۱۱
تنظیم برنامه امتحانات نوبت اول برای مدارس ابتدایی در تمام پایه‌ها از اول تا ششم وجاهت قانونی ندارد.
کد خبر: ۱۲۸۰۳۹۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۰/۰۹
رئیس مرکز اطلاع‌رسانی و روابط عمومی وزارت آموزش و پرورش گفت: شادی دانشآموزان در مدرسه بابل استان مازندران هیچ پیوندی با حاشیه‌سازی‌ها ندارد.
کد خبر: ۱۲۷۹۹۲۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۰/۰۶
« آموزش و پرورش دو سال پیش تصمیم گرفت که هر دانش‌آموز یک بار فرصت ترمیم معدل یا همان سابقه تحصیلی را داشته باشد. با توجه به اینکه این امر باعث استرس دانشآموزان می‌شود تاکنون چندین بار نامه‌نگاری و موافقت خود را مبنی بر بیش از یک بار فرصت به دانشآموزان، اعلام کرده‌ایم.»
کد خبر: ۱۲۷۹۸۸۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۰/۰۶
معاون وزارت آموزش‌وپرورش با اشاره به اینکه برای تأمین معلم مورد نیاز برای مهر ۱۴۰۴، آزمون استخدامی خواهیم داشت، گفت: مذاکره برای دریافت مجوز برگزاری آزمون در حال انجام است.
کد خبر: ۱۲۷۹۶۹۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۰/۰۵
وزارت آموزش و پرورش در بخشنامه و دستورالعملی سازوکار برگزاری امتحانات دی ماه دانشآموزان را اعلام کرد.
کد خبر: ۱۲۷۹۶۹۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۰/۰۵
معاون سابق وزارت آموزش‌وپرورش گفت:در ایران، باوجود نتایج ضعیف تیمز ۲۰۲۳، نه مجلس جلسه‌ای تشکیل داد و نه کسی از مسئولان آموزش و پرورش بازخواست کرد.
کد خبر: ۱۲۷۹۳۶۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۰/۰۳
اداره کل آموزش و پرورش استان کرمان از تغییر ساعت شروع فعالیت مدارس در این استان تا پایان بهمن خبر داد.
کد خبر: ۱۲۷۹۲۶۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۰/۰۳
موضوع تنبیه بدنی دانش آموزی ارومیه ای مورد بررسی قرار می گیرد.
کد خبر: ۱۲۷۹۲۶۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۰/۰۲
وزیر آموزش و پرورش گفت: به هیج وجه امتحانات نهایی تعطیل نخواهد شد و در این خصوص ضرورت دارد با رایزنی استانداران جهت برگزاری آزمون‌ها اقدامات لازم انجام شود.
کد خبر: ۱۲۷۹۱۱۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۰/۰۲
مدیرکل دبیرخانه گزینش وزارت آموزش و پرورش اعلام کرد: ما به دنبال تحقق گزینش عدالت محور هستیم و در این زمینه، تغییرات خوبی نسبت به گذشته شکل گرفته است.
کد خبر: ۱۲۷۸۹۴۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۰/۰۱
معاون شهرسازی شهرداری تهران اعلام کرد که با بهینه سازی و مولدسازی مدارس می‌توان نسبت به رفع کمبود مدارس دولتی در تهران اقدام کرد.
کد خبر: ۱۲۷۸۹۱۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۰/۰۱
معاون وزارت آموزش‌وپرورش گفت: در حال حاضر ۳ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان به حقوق خدمتگزاران اضافه شده است، اما درخواست این قشر این است که این مبلغ در حکم حقوقی‌شان ثبت شود تا هنگام بازنشستگی در حقوقشان لحاظ شود. این موضوع در دولت و مجلس در حال پیگیری است.
کد خبر: ۱۲۷۸۰۹۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۲۶
شبکه شاد با توجه به غیرحضوری شدن کلاس‌های درس در روز دوشنبه ۲۶ آذر در اطلاعیه‌ای بازه زمانی برای برگزاری کلاس‌های درس مقاطع تحصیلی را اعلام کرد.
کد خبر: ۱۲۷۸۰۳۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۲۶
رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی، برخی از مهمترین اقدامات وزارت آموزش و پرورش در زمینه آموزش هوش مصنوعی به معلمان و دانشآموزان را تشریح کرد.
کد خبر: ۱۲۷۷۹۰۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۲۵
اخبار مستندی از سوی آموزش و پرورش درباره وجود شپش در مدارس مخابره نمی‌شود اما درگیری برخی از مدارس دخترانه با پدیده شپش، باعث مجازی شدن بعضی کلاس‌های درس شده است.
کد خبر: ۱۲۷۷۸۴۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۲۵
وزیر آموزش و پرورش با اشاره به اینکه امسال ۸۰ هزار ردیف استخدامی جدید گرفته و احکام آنها صادر شده است، گفت: یکی از مهمترین دغدغه‌ها و اولویت ما منزلت و معیشت معلمان است.
کد خبر: ۱۲۷۷۷۱۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۲۴