در مورد وقایع اتفاقیه در ویکی تابناک بیشتر بخوانید

تخت جمشید در زیر باران چهره متفاوتی دارد. انگار در حال ربودن گرد و خاک تاریخ از روی یک تمدن باستانی هستید و مردمانی که در این هوا در پرسپولیس هستند، تجربه متفاوتی را داشته‌اند. این لحظات منحصر به فرد را می‌بینید.

امپراتوری‌ها یا آنچه اکنون امپریالیسم خوانده می‌شود از گذشته تاکنون بر تسلط با آبراه‌های جهان هژمونی خود را تثبیت کرده‌اند و در همین راستا با حماقت صفوی‌ها، برای مقابله با پرتغالی‌ها و اسپانیایی‌ها، پای انگلیس به خلیج فارس باز شد و آنها نیز برای تثبیت اشغال گری‌شان بخش‌هایی از ایران از جمله افغانستان امروز را از ایران تجزیه کردند تا ایران تهدیدی برای حیات خلوت‌شان یعنی هند نباشد و از سوی دیگر بر جزایر و بنادر جنوب ایران سلطه یافتند. این سلطه طولانی بر جزایر تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی ادامه داشت و پس از تضعیف امپراتوری بریتانیا، آنها حاضر شدند در عوض پذیرش استقلال بحرین توسط ایران به اشغال جزایر سه گانه پایان دهند و مدتی پس از استقرار نیروهای نظامی ایران در جزایر ایرانی، کشوری به نام امارات متحده عربی به حمایت بریتانیا اعلام موجودیت کرد. امارات از دوره پهلوی مدعی این جزایر شد که به واسطه حمایت غرب از شاه در چارچوب دکترین دو ستونی نیکسون، این موضوع حتی اجازه طرح در شورای امنیت سازمان ملل را نیز پیدا نکرد و ادعا امارات که در ان دوره کشور ضعیفی نیز بود به کل در سازمان ملل رد شد. محمدرضا شاه در آن زمان در مصاحبه‌ای درباره اهمیت این جزایر توضیح داد که با زیرنویس فارسی می‌بینید و می‌شنوید.

پس از آنکه ایران استقلال بحرین را به رسمیت شناخت، انگلیس نیز پذیرفت به اشغال 80 ساله جزایر سه گانه پایان دهد و پس از ترک جزیره توسط نظامیان انگلیس، بلافاصله نیروی دریایی ایران طی یک عملیات آبی-خاکی در این جزایر مستقر شد و موفق شد تا حاکمیت ایران را بر سه جزیره تنگه هرمز یعنی تنب کوچک، تنب بزرگ و ابوموسی بازگرداند. تصاویر جشن و رقص مردم خوزستان از جمله عشیره‌های عرب پس از این رویداد تاریخی و حرف‌های آنها را می‌بینید و می‌شنوید.

پس از آنکه ایران پذیرفت استقلال بحرین را به رسمیت بشناسد، انگلیس نیز پذیرفت به اشغال طولانی مدت جزایر سه گانه پایان دهد و بلافاصله نیروی دریایی ایران طی یک عملیات آبی-خاکی در این جزایر مستقر شد و موفق شد تا حاکمیت ایران را بر سه جزیره تنگه هرمز یعنی تنب کوچک، تنب بزرگ و ابوموسی پس از هشت دهه اشغال توسط انگلستان بازگرداند. امیرعباس هویدا در 9 آذر 1350 در مجلس شورای ملی اعاده حاکمیت ایران بر جزایر سه گانه را اعلام کرد. تصاویر اعلام هویدا و همچنین حضور نیروی دریایی ایران در این جزایر را می‌بینید.

در کتب باستانی اعراب کسی نیست که به خلیج فارس لقب جعلی «خلیج عربی» داده باشد و همه جا یا خلیج فارس یا دریای فارس و یا الخليج الفارسي آمده است. شیوخ عرب می‌توانند به این کتاب تاریخی‌شان مراجعه کنند: ۱- ياقوت الحموي في كتابه معجم البلدان ۲- الأدريسي في كتابه نزهة المشتاق في اختراق الآفاق ۳- القزويني في كتابه آثار البلاد وأخبار العباد ۴- الزمخشري في كتابه الجبال والأمكنة والمياه ۵- الحميري، الروض المعطار في خبر الأقطار ۶- الاصطخري، المسالك والممالك ۷- ابن المجاور، تاريخ المستبصر ۸- ابن بطوطة في رحلته ۹- معجم ما استعجم للبكري ۱۰- الأكليل للهمداني ۱۱- صبح الأعشى للقلقشندي. جمال عبدالناصر رئیس جمهور فقید مصر در تعدادی از سخنرانی‌هایش که در جهان عربی می‌چرخید، تاکید می‌کند: «أيها العرب من الخليج الفارسي إلى المحيط الأطلسي!» حتی شارع خلیج الفارسی در مصر وجود دارد که بعداً به شارع الخلیج فارسی سابقاً تغییر کرد! صداهای جمال عبدالناصر را به همراه تصاویر این خیابان در مصر و اسناد تاریخی که ناصر خلیج فارس را به کار برده، می‌بینید و می‌شنوید.

قلعه شهر نو، ابتدا به دستور محمد علی شاه قاجار برای اسکان خانوادهٔ شاه ساخته شد و با نام محلهٔ قجرها نامگذاری شد. در آن زمان این محله در حومهٔ شهر تهران قرار داشت. این محل در اواخر حکومت احمد شاه قاجار به جهت احداث دروازهٔ قزوین، «دروازه» نامیده شد و به دلیل آنکه خارج از دروازهٔ قزوین قرار داشت به تدریج به مأمن خلاف‌کاران بدل گشت. با فروپاشی دودمان قاجاریان در ایران به ناگهان جمعیت زنان روسپی افزایش پیدا کرد و باعث گسترش بیشتر این محدوده شد. علت آن هم بنیان‌گذاری دودمان پهلوی بود که وقتی رضاشاه انقراض دودمان قاجاریان را اعلام کرد، در نخستین اقدامی که انجام داد حرمسرای قاجاریان را متلاشی کرد و تمام زنان حرمسرای قاجار را از دربار اخراج نمود. حل حرمسرا درست در جایی که امروزه وزارت امور دارایی قرار گرفته یعنی نبش خیابان ناصرخسرو و جنوب خیابان باب همایون و شمال کاخ گلستان قرار داشت که به دستور رضاشاه تخریب و به جای آن وزارت دارایی ساخته شد. در نتیجه صدها زن و دختر ساکن حرمسرا که تنها فعالیت جنسی در حرمسرا انجام می‌دادند همگی به سمت دروازهٔ قزوین کوچانده و در همان منطقه رها و مستقر شدند. شمار بسیاری از آن‌ها در اثر بیماری و فقر مردند و تعدادی هم که ثروتی داشتند به ازدواج شاهزاده‌های قاجار یا افراد متمول درآمده و باقی آن‌ها به روسپی گری روی آوردند. در دوران رضاشاه بخش‌هایی از این محلهٔ نیمه‌ویران، بازسازی و مرکز تن‌فروشان تهران شد. حکومت هدف خود را از اجرای چنین تصمیمی کنترل تن‌فروشی در ایران اعلام کرد. رضا شاه به نظمیه–شهربانی دستور داد که تن‌فروشان را از تهران خارج کنند و در بیرون دروازهٔ قزوین در محلهٔ قجرها اسکان دهند. در اوایل حکومت رضاشاه فردی که به نام زال ممد شهرت یافته بود با آوردن برخی زنان از جاهای دور و نزدیک، این محله را به کانون روسپی‌گری تبدیل کرد. در آن زمان، رضاشاه در صدد جمع‌آوری روسپی‌ها برآمد و قسمتی از قلعه تخریب شد و قلعه محله‌ای از شهر شد. شخصی به نام ارباب جمشید هزینهٔ احداث ده‌ها خانه به منظور اسکان زنان بی‌سرپرست را قبول کرد و به منظور تأمین مخارج آنان چند باب مغازه نیز در این منطقه احداث کرد و محله رسماً به عنوان «محلهٔ جمشید» نامگذاری شد. احداث خانه‌های نو و آسفالت دو خیابان نو باعث شد که محلهٔ جمشید به اسم «شهر نو» معروف گردد. در سال 1330 تا سال 1357 بخش عمده شهرنو متعلق به محمد علی طرم معروف به ممد اسکنانسی بود. در زمان جنگ جهانی دوم سربازان متفقین تعدادی از زنان جنگ‌زدهٔ لهستانی را که مانند سایر آوارگان جنگی در میدان ژاله پیشین اقامت داشتند برای روسپی‌گری به شهر نو آوردند. در انتهای خیابان دوم شهر نو، کوچه‌ای به نام کوچهٔ لهستانی‌ها شهرت یافت. این محله 135 هزار متر مربع مساحت داشت و به دو قسمت اصلی و فرعی تقسیم می‌شد؛ قسمت اصلی شامل خیابان‌های کمیل، استخر، قنات و قوام بود که دارای 36 کوچه و در هر کوچه 30 الی 50 خانه وجود داشت. محلهٔ جمشید از نگاهی دیگر به دو بخش قلعه و نجیب‌خانه تقسیم می‌شد که در واقع قلعه، محل کار و نجیب‌خانه محل زندگی عادی روسپی‌ها بود (با درجهٔ روسپی‌گری بسیار کم). ده‌ها تئاتر، تماشاخانه و کافه در خیابان جمشید و داخل شهر نو و خیابان‌های سی‌متری احداث شد، همچنین دو سینما نیز در حوالی آن آغاز به کار کردند. محلهٔ شهرنو، مرکز تجمع تن‌فروشان، قاچاقچیان و معتادان بود و در عین حال در اطراف آن ده‌ها کافه، سینما، کاباره و تماشاخانه از جمله کابارهٔ شکوفه نو وجود داشت. مدیران این محله که دارای خانه و تعدادی روسپی بودند و «خانم رئیس» نامیده می‌شدند به گسترش روسپی‌گری در سایر شهرهای ایران نیز می‌پرداختند. طبق آمار سازمان ثبت احوال کشوری در سال‌های 1347–1346، حدود هزار و پانصد زن در شهرنو زندگی می‌کرده‌اند. بسیاری از این افراد دارای ارتباط دو سویه با دربار بودند و در ازای دریافت حمایت یا امتیازات ویژه، خدماتی اعم از خدمات جنسی به مقامات پهلوی یا ایفای نقش در بحرانها و رویدادهای سیاسی، طبق درخواست مقامات پهلوی ارایه می‌کردند. طبق درخواست دربار و وزارت امور خارجه؛ ارایه خدمات جنسی به مقامات و مهمانان خارجی بخشی دیگر از وظایف «خانم رئیس» ها در شهرنو بود. ملکه اعتضادی و پری آژدان قزی معروف به پری بلنده از معروف‌ترین دلالان و رئیسان شهرنو بودند که در کودتای 28 مرداد 1332 نقش داشتند. سیمین بی ام و، پری بلنده، اشرف چهارچشم، شهلا آبادانی و پری سیاه از جمله سردسته‌های روسپی خانه‌ها بودند که پس از انقلاب اعدام شدند. با این حال مردم خواستار برچیدن این محدوده بودند و گروهی به شهر نو حمله کردند که با واکنش تند آیت الله طالقانی مواجه شد. پس از آن، شیخ حسین انصاری از طرف شهید آیت الله علی قدوسی دادستان کل انقلاب در آن دوران، مامور شد تا همه خانه‌های شهر نو را بخرد و پس از خریدن تمامی این خانه‌ها، این محله به کل تخریب شد. تصاویری که پیش از انقلاب از شهر نو ثبت شده و روایت دردناک قربانیان این محله و همچنین روایت شیخ حسین انصاریان از شیوه خریدن این منطقه را می‌بینید و می‌شنوید.

آیت الله سید محمود علایی طالقانی جزو چهره‌های کلیدی انقلاب اسلامی ایران بود و نقش موثری در دوران حیاتش در حرکت مردم داشت. نوع مواجهه آیت الله طالقانی باعث شده بود تقریباً همه جریان‌ها او را دوست داشته باشند. طالقانی در دوران پس از انقلاب به شدت پیگیر قرار گرفتن شورا به شکل موثر در قانون اساسی بود و در آخرین سخنرانی‌اش که خطبه نماز جمعه تهران 16 شهریور 1358 بود نیز به همین مسئله پرداخت. آیت الله طالقانی در 19 شهریور 1358 درگذشت. بخشی از آخرین سخنرانی این روحانی صدیق را می‌بینید و می‌شنوید.

ویدیویی منتشر شده که هری ترومن، رئیس‌جمهور ایالات متحده بین سال‌های 1945 تا 1953، در کنار نقشه‌ای ایستاده که نام کشور فلسطین (با مخفف PAL) را نشان می‌دهد. ترومن، به عنوان رئیس جمهور ایالات متحده، اولین رهبر سیاسی جهان بود که رسما اسرائیل را در می 1948 به رسمیت شناخت. این فیلم تقریباً یک دهه پس از ریاست جمهوری او گرفته شده است. ترومن در این سخنان خود می‌گوید: «ما با کشور با چند گروه از مردم مواجه بودیم... از جمله صهیونیست ها که با هر کاری بجز اینکه کل کشور را در سینی نقره تقدیم‌شان کنیم مخالف بودند... کار ساده‌ای نیست که شش میلیون نفر را بیرون کنیم و شش میلیون نفر را جایگزین کنیم... ما ذره ذره پیش می‌رویم» این فحوای کلام رئیس جمهور وقت آمریکاست. این ویدیو را با زیرنویس اختصاصی تابناک می‌‎بینید.

محسن رضایی برای نخستین بار جزئیات عملیات ترورش توسط منافقین با شلیک پرشمار آر پی جی به دفترش در سپاه و زخمی شدنش را بیان کرد. روایت فرمانده سپاه پاسداران در دوران دفاع مقدس را در تابناک می‌بینید و می‌شنوید.

فرمانده سپاه پاسداران در دوران دفاع مقدس در مجموعه حماسه خوان به تشریح روند جنگ تحمیلی و تاثیراتش بر دوران کنونی پرداخت و ناگفته‌هایی از این دوران پرحماسه را برای نخستین بار بیان کرد. در ششمین بخش از این مجموعه، محسن رضایی به درگیری‌های داخلی همزمان با نخستین ماه‌های جنگ ایران و عراق را بیان کرد. این بخش را در تابناک می‌بینید و می‌شنوید.

جریان پان ترک با هدف ایجاد فلسفه وجود برای آذربایجان که ریشه‌هایش در ایران بزرگ غیرقابل انکار است، از سوی برخی کشورهای همسایه ایران تغذیه می‌شود و کارکرد عمده‌اش تحریف تاریخ و حمله به جریان‌های دارای نگاه ملی در ایران است. یک آذری باغیرت پاسخ محکمی به تحریف‌های تاریخی پان ترک‌ها درباره ریشه‌های آذربایجان ایران که متاسفانه بخشی از آن توسط روسیه از ایران جدا شده، بیان کرد.

گذرنامه را نخستین بار در تاریخ بشر، اردشیر اول، پادشاه هخامنشی، در سال 450 پیش از میلاد برای مسافرت یکی از بزرگان یهود از پارس به یهودیه صادر کرد. در ایرانِ معاصر گذرنامه برای نخستین بار در زمان احمد شاه قاجار در اوایل قرن گذشته معمول شد. اصطلاح پاسپورت از قرن پانزدهم میلادی معمول شد. این اصطلاح ترکیبی است از دو واژۀ فرانسوی «پَس» به معنای عبور و «پورت». در آغاز پاسپورت را، به صورتی که امروز می‌شناسیم، برای جا به جا کردن کالاها از سرزمینی به سرزمینی دیگر به کار می‌بردند. گذرنامه تک برگی یکبار مصرف در زمان احمد شاه قاجار برای سفر ایرانیان صادر شد و به مرور به گذرنامه کنونی تبدیل شد. یک مجموعه دار انگلیسی ویدیویی از برخی اشیای قدیمی ایرانی که در مجموعه‌اش دارد از جمله پاسپورت یک جوان 19 ساله که در سال 1307 در تبریز صادر شده را منتشر کرده است. این ویدیو را در تابناک می‌بینید.

سید عباس الموسوی از مؤسسین و دومین دبیرکل حزب‌الله لبنان، در در روستای نبی شیت از توابع بعلبک به دنیا آمد. تحصیلات حوزوی خود را در شهر صور آغاز نمود و برای ادامه آن به حوزه علمیه نجف رفت. موسوی در سال 1979 به لبنان بازگشت و حوزه علمیه بعلبک را تأسیس کرد. او در مه 1984 پس از صبحی طفیلی، به عنوان دومین دبیرکل حزب‌الله لبنان انتخاب شد. سید عباس موسوی که در ۱۶ فوریه 1992 برای شرکت و سخنرانی در مراسم سالگرد راغب حرب به روستای جبشیت رفته بود، در راه بازگشت خودروی حامل او مورد حمله هلی‌کوپترهای اسرائیل قرار گرفت که در نتیجه آن او و فرزند و همسرش ترور شدند و به شهادت رسیدند. اولین سخنرانی سید حسن نصرالله بعد از شهادت سید عباس موسوی را می‌بینید و می‌شنوید.

در این فیلم که تابستان سال 1369 در پادگان انبیاء شوشتر ضبط شده، تعدادی از اعضای کادر فرماندهی لشکر 8 نجف اشرف و تیپ 44 قمر‌بنی‌هاشم، در حضور محسن رضایی فرمانده وقت سپاه، جزئیات رزمایش این یگان‌ها در جنوب‌غربی اهواز و حوالی جفیر را شرح می‌دهند. این جلسه، هم زمان با حمله آمریکا به عراق بعد از حمله صدام به کویت تشکیل شده است. در ابتدا عباس نیلفروشان توضیحاتی داده و در ادامه غلامرضا سلیمانی به تشریح عملکرد تیپ 44 می‌پردازد. سیف‌الله رهنما و حسین ستوده، نفرات بعدی هستند که در این جلسه به تشریح طرح رزمایش می‌پردازند.

سردار سرلشکر محسن رضایی فرمانده سپاه پاسداران در دوران دفاع مقدس در مجموعه حماسه خوان به تشریح روند جنگ تحمیلی و تاثیراتش بر دوران کنونی پرداخت و ناگفته‌هایی از این دوران پرحماسه را برای نخستین بار بیان کرد. در پنجمین بخش از این مجموعه، محسن رضایی جزئیات و اطلاعات منتشر نشده‌ای از نخستین روزهای جنگ ایران و عراق را بیان کرد. این بخش را در تابناک می‌بینید و می‌شنوید.

حاج عباس نیلفروشان از اصفهان، یکی از نیروهای کادر فرماندهی گردان انبیاء لشکر 8 نجف در اواسط آذر 1365 در آستانه عملیات کربلای 4 در پادگان انبیاء شوشتر ضبط شده مصاحبه‌ای با خبرنگار حاضر در میدان کرد. رزمندگانی که در پشت حاج عباس دیده می شوند، رزمندگان و کادر فرماندهی گردان انبیاء هستند. سردار نیلفروشان پس از جنگ مسئولیت هایی مانند فرماندهی دانشکده فرماندهی و ستاد (دافوس) سپاه، جانشینی فرمانده قرارگاه مرکزی امام حسین (ع) و معاونت عملیات سپاه پاسداران را تجربه کرد. این مصاحبه را در تابناک می‌بینید.

محسن رضایی فرمانده سپاه پاسداران در دوران دفاع مقدس برای نخستین بار روایتی از گم شدن هواپیمای حامل رهبر انقلاب و خودش را در آسمان در دوران دفاع مقدس و اوج جنگ به دلیل از کار افتادن سیستم رادیویی و جهت یابی هواپیما را بیان کرد. روایت محسن رضایی را در تابناک می‌بینید و می‌شنوید.

سردار سرلشکر محسن رضایی فرمانده سپاه پاسداران در دوران دفاع مقدس در مجموعه حماسه خوان به تشریح روند جنگ تحمیلی و تاثیراتش بر دوران کنونی پرداخت و ناگفته‌هایی از این دوران پرحماسه را برای نخستین بار بیان کرد. در چهارمین بخش از این مجموعه، محسن رضایی جزئیات کودتای نوژه را برای نخستین بار بیان کرد و فرآیند آغاز تجاوز ارتش بعث عراق از سه محور و نقش خرمشهر و سوسنگرد در متوقف کردن لشکرهای صدام در این سه محور را بیان کرد. این بخش را در تابناک می‌بینید و می‌شنوید.

انیمیشنی از مراحل ساخت سی و سه پل در عصر صفوی و دوران پادشاهی شاه عباس صفوی مراحل ساخت این پل تاریخی اصفهان را نشان می‌دهد. این ویدیو را در تابناک می‌بینید.

سردار سرلشکر محسن رضایی فرمانده سپاه پاسداران در دوران دفاع مقدس در مجموعه حماسه خوان به تشریح روند جنگ تحمیلی و تاثیراتش بر دوران کنونی پرداخت و ناگفته‌هایی از این دوران پرحماسه را برای نخستین بار بیان کرد. در سومین بخش از این مجموعه، محسن رضایی به فرآیند تبدیل تخاصم میان ایران و عراق به منازعه و آغاز جنگ پرداخت. این بخش را در تابناک می‌بینید و می‌شنوید.