کلیات
محیطبان فردی است که به حفاظت و کنترلِ عرصههای طبیعی و حیات وحش کشور میپردازد. محیط بانانِ سازمان حفاظت محیط زیست از نظر قوانین استخدامی، کارمند دولتی محسوب میشوند. اما با توجه به شرایط کاری خویش، وضعیتی شبیه به نیروهای انتظامی یا شبهنظامی دارند.
تا مهرماه ۱۳۹۶ شمسی یکصدونوزده نفر در حین انجام مسئولیت محیطبانی در ایران جان خود را از دست دادهاند.
تاریخچه محیطبانی
اولین احکام قانونی درباره شکار در تاریخ ۱۸ اردیبهشت ۱۳۰۷ تدوین و تصویب شدهاست و در ۱۴ اسفند ۱۳۳۵ مقررات مستقل و نسبتاً جامعی در زمینه حفاظت از حیات وحش به تصویب مجلس وقت رسید و «کانون شکار و صید» تشکیل گردید که اعضاء آن را تعدادی از افراد علاقهمند به شکار و صید تشکیل میدادند، و به منظوراجرای قوانین تدوین شده وزیر کشور و رئیس ستاد ارتش وقت نیز به عضویت کانون مذکور درآمدند. در ۱۶ خرداد ۱۳۴۶ سازمان شکاربانی و نظارت بر صید جایگزین کانون شکار گردید و این سازمان رسماً به عنوان یک دستگاه مستقل دولتی فعالیت خود را با آموزش شکاربانان در سطح کشورآغاز و مناطق را نیز به عنوان پارک وحش مورد حفاظت قرار داد. در سال ۱۳۵۰ با مطرح شدن مسائل زیستمحیطی در سطح جهان، این سازمان با تغییر عنوان به نام سازمان حفاظت محیط زیست عهدهدار مسایل محیط زیست کشور گردید و همکاری خود را با سازمانهای بینالمللی ادامه داد. سازمان حفاظت محیط زیست طبق استانداردهای بینالمللی مناطقی را تحت عنوان مناطق چهارگانه مورد حفاظت قرار دادهاست، که هر یک از مناطق دارای شرایط و مقررات خاص بوده وهم اکنون تعداد مناطق چهارگانه محیط زیست در کل کشور به ۲۵۳ رسیدهاست.
شهدای محیط بان
با توجه به شرایط این شغل سخت که با افراد مسلحی بنام شکارچی رو برو هستند گاهی شاهد درگیری بین محیط بانان و شکارچیان غیرمجاز هستیم که به دلایل مختلفی باعث کشته و زخمی شدن یکی از طرفین میشود.
تاکنون ۱۲۰ محیط بان در کل کشور در اثر عوامل مختلفی همچون شلیک مستقیم از سوی شکارچیان، سقوط از پرتگاه، سوانح رانندگی در حین خدمت کشته شدهاند که سازمان حفاظت محیط زیست کشور همگی آنان را شهید مینامد، ولی بنیاد شهید و امور ایثارگران فقط به چند مورد گواهی شهادت اعطا کردهاست.
آخرین شهدای محیط بان مربوط به ماه رمضان سال ۱۳۹۵ میباشد که دو نفر در منطقه حفاظت شده گنو هرمزگان بنامهای محمد دهقانی و پرویز هرمزی و یک نفر در پارک ملی بمو شیراز بنام منوچهر شجاعیان با شلیک مستقیم شکارچیان غیرمجاز کشته شدند.
روز ملی محیط بان
همه ساله مصادف با ولادت علی بن موسی الرضا (ع) که بین شیعیان به ضامن آهو مشهور است به عنوان روز محیط بان از سوی سازمان حفاظت محیط زیست کشور نامگذاری شده و مراسمی با معرفی محیط بانان نمونه استانها با حضور مسئولین و مقامات کشوری برگزار میشود. این روز در تقویم رسمی کشور ثبت نشدهاست.
روز جهانی محیط بان
سی و یکم جولای سال ۲۰۰۷ مصادف با نخستین روز تأسیس اتحادیه جهانی رنجرها (محیطبانان) به عنوان روز جهانی محیطبان نامگذاری شدهاست.
تفاوتِ استانداردِ ایران با استانداردِ جهانی
بر اساس استاندارد جهانی هر یک ۱۰۰۰ هکتار باید توسط یک محیط بان حفاظت شود. در ایران هر محیط بان از ۶۰۰۰ هکتار حفاظت میکند. هماکنون تعداد محیطبانان کشته شده، سه رقمی شدهاست که این تعداد، به غیر از محیط بانانی است که در حین انجام مأموریت از صخره پرتاب شدهاند یا در تعقیب و گریز با متخلفان تصادف کرده و جان باختهاند.
تفاوت محیطبان و جنگلبان
محیطبان و جنگلبان هر دو حافظ عرصههای طبیعی هستند و در حوزه جنگل شرح وظایف مشابهی دارند، ولی هرکدام مربوط به یگان حفاظت سازمانهایی جدا از هم هستند و محیطبانان گستردگی وظایف بیشتری نسبت به جنگلبانان دارند.
رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان لردگان از مشاهده و تصویربرداری یک قلاده پلنگ ارزشمند ایرانی در این شهرستان خبر داد.
کد خبر: ۱۲۷۸۵۲۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۲۸
حیات وحش
هما، این پرنده اسطورهای و شکاری زیبا، در فرهنگ ایرانی نمادی از شانس و خوشبختی است. ویدیویی کم نظیر از همای سعادت غول پیکر بر روی دوش محیط بان ایرانی نشسته و بچه آهو هم در آغوشش گرفته است.
کد خبر: ۱۲۷۵۸۱۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۱۴
همای سعادت غول پیکر بر روی دوش محیط بان ایرانی را مشاهده میکنید، این محیطبان بچه آهویی هم در آغوش گرفته است.
کد خبر: ۱۲۷۵۵۳۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۱۳
فرمانده یگان حفاظت محیط زیست گفت: ضارب محیطبان پارک ملی موته، «علی جمشیدیان» در استان قم دستگیر شد.
کد خبر: ۱۲۶۵۵۸۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۷/۲۳
شب گذشته محیطبانان علی جمشیدیان در گشت سیار در حین تعقیب و گریز یک خودرو در پارک ملی و پناهگاه حیات وحش موته مورد اصابت تیر شکارچی متخلف قرار گرفت.
کد خبر: ۱۲۶۵۱۷۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۷/۲۲
رییس اداره روابط عمومی حفاظت محیط زیست استان کهگیلویه و بویراحمد گفت: یکی از محیطبانان دنا از ناحیه پا مورد اصابت گلوله شکارچیان قرار گرفت و بشدت زخمی شده است و نیاز فوری به بالگرد داریم.
کد خبر: ۱۲۵۶۲۷۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۶/۰۷
حیات وحش
ابوالفضل رهبریزاده، محیطبان، ویدیویی از تغذیه یک خرس قهوهای نر در منطقه حفاظت شده البرز مرکزی در بخش مازندران، را در صفحه اینستاگرام خود منتشر کرده است. این محیطبان صحبتهای خود را ترجمه کرده است و نوشته است: «خرس من برایت سوت میزنم تو نباید فرار کنی؟ من دیگه چکار کنم که تو فرار کنی؟ فاصله ما کم است.» این ویدیوی بامزه را میبینید.
کد خبر: ۱۲۳۴۲۰۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۲/۰۸
حیات وحش
تصاویری که میبینید، متعلق به ده سال پیش با روایتی تازه از محیط بان ی است که از حمله پلنگ به شدت زخمی شد اما جان سالم به در برد. لحظه حمله پلنگ به این محیط بان به قصد کشتن و خفه کردن و همچنین تکنیک او برای نجات خودش را میبینید.
کد خبر: ۱۲۲۵۱۶۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۲/۱۴
فرمانده یگان حفاظت محیط زیست گفت: جذب ۵۰ محیط بان دریایی و تالابی برای سه استان شمالی و سه استان جنوبی کشور در دستور کار قرار گرفته است.
کد خبر: ۱۲۲۰۳۷۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۱۸
معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست با تاکید بر اینکه پیگیر جدی دستور رییسجمهور برای آشوراده هستیم گفت: محیطبانان ضابطان قضایی هستند و هیچ شخص حقیقی و حقوقی حق برخورد خارج از عرف اداری و انسانی با محیطبانان را هنگام انجام وظیفه ندارد.
کد خبر: ۱۲۰۷۹۶۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۱۲
نبض خبر
ضعف قوانین برای حمایت از محیط بان ها باعث شده که نه تنها محیط بان ها جرات نکنند به شکارچیان غیرمجاز و قاچاقچیان چوب شلیک کنند، بلکه توسط این گروهها کشته شوند. اتفاق قابل تامل اینکه این کشتار تنها در صحنه جرم رخ نداده، بلکه در مواردی این مجرمین، محیطبانها را تعقیب میکنند و یا در خانهشان ترورشان میکنند. روایتهای تکان دهنده شماری از این ترورها را میبینید و میشنوید.
کد خبر: ۱۲۰۰۹۱۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۰۵
با بررسیهای صورت گرفته مشخص شد که این گونه ارزشمند ( خرس قهوهای نر بالغ )، شب گذشته براثر اصابت گلوله به ناحیه سینه دچار خونریزی داخلی و با دور شدن از باغات و جاده آسفالت تلفشده است.
کد خبر: ۱۱۸۵۱۹۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۰۵
حرام گوشتها با توجه به ارزش گونهای، یا معدوم میشوند یا تاکسیدرمی. مثلا اگر شغالی شکار شود کمتر احتمال دارد که تاکسیدرمی شود، در بیشتر اوقات لاشهی آن معدوم میشود.
کد خبر: ۱۱۷۷۹۹۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۳/۱۵
محیطبان آرامشفر میگوید: «مشکل اینجاست که محیطبانها به اسلحه مجهزند، اما اگر از اسلحه استفاده کنند و شکارچیای در این میان کشته شود، با خطر اعدام روبهرو هستند و اگر از آن استفاده نکنند با خطر مرگ مواجه خواهند بود.»
کد خبر: ۱۱۶۸۳۷۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۲/۲۸
ضارب محیطبان مقدادی محمدی فر با پیگیری دادستان نکا و فرماندهی پاسگاه انتظامی زارم رود، دستگیر شد.
کد خبر: ۱۱۶۴۱۹۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۱/۲۷
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان تهران با اشاره به جزئیات راه اندازی کلینیک سیار حیات وحش، از تجهیز آمبولانس و بکارگیری خفت گیر در این کلینیک خبر داد.
کد خبر: ۱۱۵۹۹۷۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۰/۲۷
فرمانده یگان حفاظت محیط زیست توضیحاتی درباره ماجرای خودکشی محیطبان آستارایی ارائه داد.
کد خبر: ۱۱۵۵۵۷۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۹/۲۸
فرمانده یگان حفاظت محیط زیست کشور از جان باختن یاسین یاری، محیط بان منطقه حفاظت شده لشگردر خبر داد.
کد خبر: ۱۱۵۱۱۵۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۸/۲۹
پیکر بیجان محیطبان ملایری که پنجشنبه هفته گذشته حین انجام مأموریت مفقود شده بود، با تلاش امدادگران پیدا شد.
کد خبر: ۱۱۵۱۰۹۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۸/۲۸
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان همدان با اعلام وقوع حادثه برای دو محیطبان منطقه حفاظتشده «خانگرمز» تویسرکان و فوت یکی از آنها گفت: علت حادثه در دست بررسی است.
کد خبر: ۱۱۳۷۵۹۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۰۷