با توجه به فعالیت‌های گوناگونی که در زمینه فناوری فضایی و مسایل مربوط به فضا در سراسر دنیا در حال انجام است، ضرورت ایجاد سازمانی واحد در کشورمان امری اجتناب‌ناپذیر و نیازی غیرقابل انکار جلوه می‌کرد. فناوری فضایی، خوشبختانه از سال‌های پیش مورد توجه مسئولان، کارشناسان و متخصصان قرار گرفته و تا به امروز دستاورد‌های مثبت و بی‌شماری به همراه داشته است، امّا نبود متولی خاصی که بتواند این فعالیت‌ها را به طور متمرکز هدایت کرده و در مسیر اصلی و درست قرار دهد، باعث شده تا استفاده بهینه و صحیح از این منابع صورت نگیرد.

جمهوری اسلامی ایران، به عنوان یکی ار معدود کشور‌های منطقه خاورمیانه، از سابقه طولانی در زمینه ارتباطات ماهواره‌ای برخوردار است و از سال ۱۳۴۸ با عضویت در برخی از مجامع بین‌المللی مرتبط با فضا خود را به عنوان کشوری پیشرو در امر هوافضا به دنیا معرفی کرده است.

همانگونه که گفته شد، تشکیل یک نهاد مستقل و متمرکز در امر فضا در کشورمان امری اجتناب‌ناپذیر بود و خلا چنین سازمانی در مجامع داخلی و خارجی به شدت احساس می‌شد. در همین راستا براساس ماده ۸ و ۹ مصوبه ۶۸۱۵۹ مورخ ۲۲/۹/۱۳۸۲ مجلس محترم شورای اسلامی، شورای عالی فضایی با ریاست رئیس‌جمهور و عضویت نهاد‌های ذیربط تشکیل گردید و براساس همین مصوبه سازمان فضایی ایران تأسیس گردید. بر همین اساس، رئیس سازمان فضایی ایران دبیر شورای عالی فضایی می‌باشد.

در پی توسعه فعالیت‌های فضایی کشور و توجه ویژه مسئولین امر به فناوری فضایی، شورای عالی اداری در تاریخ ۷/۷/۱۳۸۹ طی مصوبه‌ای چندین پژوهشگاه و پژوهشکده فعال در زمینه تحقیقات فضایی را در سازمان فضایی ایران ادغام و این سازمان از وزارت ارتباطات منتزع  گردید و پس از آن در نهاد ریاست جمهوری زیر نظر مستقیم رییس جمهور اداره می‌شود.

از جمله وظایف شورای عالی فضایی، سیاستگذاری و تعیین خطوط کلی نظام در امر فضا می‌باشد و سازمان فضایی ایران نیز وظیفه اجرای این مصوبات را عهده‌دار خواهد بود. از آنجایی که تصمیمات متخذه از سوی شورای عالی فضایی فراگیر بوده و دارای ابعاد داخلی و بین‌المللی می‌باشد به تبع آن وظایف سازمان فضایی ایران نیز بسیار خطیر و فراگیر خواهد بود. آشنا ساختن هر چه بیشتر آحاد جامعه و مسئولان و برنامه‌ریزان کشور از دستاورد‌های بشر در زمینه فناوری فضایی و کاربرد‌های آن در ابتدایی‌ترین و بدیهی‌ترین نیاز‌های روزمره تا پیشرفته‌ترین آن‌ها از مهمترین وظایف این سازمان می‌باشد. بطور مختصر باید تاکید کرد که مدیریت فعالیت‌های حاکمیتی توسعه فناوری فضایی و استفاده صلح آمیز از از فضاء  ماوراء جو به عهده سازمان فضایی ایران می‌باشد.

ذکر این نکته ضروری است کشور ما در تداوم راهی که در گذشته داشته است همواره در تلاش است تا از دستاورد‌های علمی بشر در مقاصد صلح‌آمیز و بهبود وضع زندگی عموم مردم بهره‌برداری نماید و در این راه با کشور‌های و مجامع بین‌المللی در تعامل بوده و خواهد بود. عضویت داشتن در مجامع بین‌المللی مرتبط با این هدف از جمله کمیته استفاده صلح‌آمیز از فضای ماورای جو سازمان ملل متحد (COPUOS) و سازمان همکاری‌های فضایی آسیا و اقیانوسیه (APSCO) و ... موید این مطلب می‌باشد.

از اهم فعالیت‌ها و پروژه‌هایی که در حوزه فناوری فضایی در حال انجام بوده و یا به نتیجه منجر شده است می‌توان به موارد ذیل اشاره نمود.
    پرتاب کاوشگر‌های ۳، ۲، ۱ و ۴ و محموله‌های زیستی با پرتابگر‌های کامل بومی و ایرانی در راستای اجرای پروژه اعزام انسان به فضا.
    پرتاب موفقیت آمیز ماهواره رصد ۱
    پرتاب موفقیت آمیز ماهواره نوید علم و صنعت
    طراحی وساخت چندین ماهواره که به زودی با پرتابگر‌های داخلی به فضا پرتاب خواهند شد.

هیئت وزیران در جلسه مورخ ۲۶/۳/۱۳۸۷ بنا به پیشنهاد شماره ۲۷۵۶۰/۱ مورخ ۹/۸/۱۳۸۶، وزارت ارتباطات و فناوری اطلا‌عات و به استناد ماده ۹ قانون وظایف و اختیارات وزارت ارتباطات و فناوری اطلا‌عات- مصوب ۱۳۸۲- اساسنامه سازمان فضایی ایران را به شرح زیر تصویب کرد که در پی می‌آید:

اساسنامه سازمان فضایی ایران 

ماده یک- به منظور انجام وظایف قانونی و امور مطالعاتی، پژوهشی، طراحی، مهندسی و اجرا در زمینه فناوری‌های خدمات فضایی و سنجش از راه دور و تقویت شبکه‌های ارتباطی و فناوری فضایی در داخل و خارج از کشور و تجمیع فعالیت‌های حاکمیتی مرکز سنجش از راه دور ایران و وزارت ارتباطات و فناوری اطلا‌عات، سازمان فضایی ایران که در این اساسنامه به‌اختصار سازمان نامیده می‌شود، با استفاده از امکانات و نیروی انسانی اداره کل طرح و مهندسی و نصب ارتباطات ماهواره‌ای و اداره کل نگهداری ارتباطات ماهواره‌ای شرکت مخابرات ایران تشکیل می‌شود.

ماده ۲- سازمان دارای شخصیت حقوقی و استقلا‌ل مالی است و به صورت مؤسسه دولتی وابسته به وزارت ارتباطات و فناوری اطلا‌عات و براساس قوانین و آیین‌نامه‌های مالی و معاملا‌تی خاص خود و در چارچوب قوانین و مقررات، اداره خواهد شد.

ماده ۳- وظایف و اختیارات سازمان به شرح زیر است:

الف- انجام امور مطالعاتی، پژوهشی، طراحی، مهندسی و اجرا در زمینه فناوری‌های خدمات فضایی و سنجش از راه دور و تقویت شبکه‌های فضایی در داخل و خارج از کشور و تجمیع فعالیت‌های حاکمیتی مرکز سنجش از راه دور ایران و وزارت ارتباطات و فناوری اطلا‌عات.
ب- تهیه و تنظیم برنامه‌های میان‌مدت و درازمدت در بخش فضایی کشور با همکاری دستگاه‌های ذیربط برای پیشنهاد به مراجع ذیربط.
پ- انجام مطالعات به منظور تدوین سیاست‌های طراحی، ساخت، پرتاب و استفاده از ماهواره‌های تحقیقاتی و کاربردی و ارایه خدمات فضایی برای پیشنهاد به مراجع ذیصلا‌ح قانونی.
ت- انجام تحقیقات، طراحی، ساخت و پرتاب ماهواره‌های تجاری، علمی‌و تحقیقاتی و طراحی و ساخت مرکز کنترل و پرتاب ماهواره‌های ملی با همکاری دستگاه‌های ذیربط.

تبصره- امور یادشده به جز پرتاب و مرکز کنترل ماهواره‌ای می‌تواند توسط بخش غیردولتی تحت نظارت سازمان انجام شود.
ث- برنامه‌ریزی به منظور هدایت و گسترش استفاده صلح‌آمیز از فضای ماورای جو و اجرام سماوی و نجوم و فناوری فضایی، تقویت شبکه‌های ارتباطی ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی توسط بخش‌های دولتی، تعاونی، خصوصی و نظارت بر اجرای آن‌ها در چارچوب سیاست‌های کلا‌ن کشور.
ج- مطالعه، پژوهش، توسعه فناوری و آموزش‌های کاربردی خاص در زمینه توسعه علوم و فناوری‌های فضایی.
چ- بررسی نیاز‌ها و اجرای پروژه‌های ماهواره‌ای و سایر فناوری‌های موردنیاز برای توسعه فناوری فضایی در چارچوب قوانین و مقررات مربوط.
ح- مشارکت در اجرای پروژه‌های ماهواره‌ای ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی در چارچوب سیاست‌های کلی نظام و سایر قوانین و مقررات مربوط.

ج. - اعمال وظایف حاکمیتی محوله از طریق ارایه سیگنال بخش فضایی (اعم از صوت، تصویر و داده) به متقاضیان در بخش زمینی، اعطای مجوز برای فعالیت در فضا به منظور مدیریت یکپارچه بخش فضایی کشور و بهره‌برداری منسجم و هماهنگ از فناوری و امکانات فضایی شامل ماهواره‌ها، شبکه ماهواره‌اختصاصی یا ملی (شامل موبایل ماهواره‌ای)، ایستگاه‌های اخذ مستقیم، ایستگاه‌های ارسال مستقیم و کنترل ماهواره‌ها در

چارچوب ضوابط و مقررات مربوط.
د- دریافت تعرفه‌های مصوب عرضه خدمات فضایی و اعطای مجوز فعالیت در فضا.

ذ- تعیین صلا‌حیت پیمانکاران و مشاوران غیردولتی برای انجام امور اجرایی و تحقیقاتی فضایی در بخش‌های مختلف کشور در چارچوب قوانین و مقررات مربوط.

ر- نمایندگی، عضویت و حضور در مجامع و اتحادیه‌های منطقه‌ای و بین‌المللی مربوط، بهمنظور حفظ منافع ملی در چارچوب سیاست‌های کلی نظام و سایر قوانین و مقررات مربوط.

ز- اجرای برنامه‌های همکاری منطقه‌ای و بین‌المللی در امور فضایی در چارچوب سیاست‌های کلی نظام.

ژ- مدیریت و بهره‌برداری از موقعیت‌های مداری و ماهواره‌ای و هماهنگی با دستگاه‌های مسؤول و پیگیری برای ثبت بین‌المللی آن‌ها به منظور استفاده بهینه از منابع فضایی.

س- مطالعه و برنامه‌ریزی برای تأمین بخش فضایی موردنیاز تمام شبکه‌های ماهواره‌ای کشور بهمنظور ارایه خدمات ماهواره از طریق ماهواره‌های ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی در چارچوب قوانین و مقررات.

ش- تهیه و تدوین مقررات و آیین‌نامه‌های مرتبط با شرح وظایف مندرج در ماده ۹ قانون وظایف و اختیارات وزارت ارتباطات و فناوری اطلا‌عات_ مصوب ۱۳۸۲_ و پیشنهاد به مراجع قانونی برای تصویب.

ص- ایجاد بایگانی ملی و تمرکز در نگهداری و طبقه‌بندی و بهنگام‌سازی اطلا‌عات فضایی.

تبصره یک- سازمان موظف است، برای انجام امور و وظایف محول شده از حداکثر توان بخش‌های غیردولتی در چارچوب سیاست‌های کلی نظام استفاده کند.

تبصره ۲- مسؤولیت تعیین صلا‌حیت امنیتی در خصوص بند‌های «خ» و «ذ» این ماده با مراجع ذی‌ربط خواهد بود.
تبصره ۳- سازمان مجاز است به منظور انجام امور و وظایف محول با تأیید شورای گسترش آموزش عالی کشور نسبت به

تأسیس مرکز تحقیقات فضایی (پژوهشکده یا پژوهشگاه) و نیز ایجاد شرکت در چارچوب قوانین و مقررات، اقدام کند.
تبصره ۴- در خصوص بند «د» سازمان مکلف است، براساس نرخ‌هایی که به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید، اقدام و وجوه حاصل را به حساب درآمد عمومی (نزد خزانه‌داری کل) واریز کند. معادل صددرصد اعتبار یادشده از محل ردیف اعتباری در قوانین بودجه در اختیار سازمان قرار می‌گیرد تا پس از مبادله موافقتنامه با معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رییس جمهوری هزینه شود.

ماده ۴- اعتبار موردنیاز سازمان در وجوه و اعتبارات عمومی‌بودجه سالانه کشور پیش‌بینی و تأمین می‌شود و در چارچوب آیین‌نامه‌های خاص سازمان موضوع ماده ۲ این اساسنامه و سایر قوانین و مقررات مربوط هزینه خواهد شد.
تبصره- سازمان می‌تواند با هماهنگی معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رییس جمهوری و در چارچوب بودجه‌های سنواتی از کمک‌ها و سایر منابع اعتباری وزارت ارتباطات و فناوری اطلا‌عات و سازمان‌ها و شرکت‌های تابع آن و سایر نهاد‌ها استفاده کند.

ماده ۵- در اجرای بند ۱۰ ماده ۶۸ قانون مدیریت خدمات کشوری_ مصوب ۱۳۸۶_ سازمان می‌تواند با هماهنگی معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییس جمهوری، به منظور جذب و نگهداری نیرو‌های مناسب برای مشاغل تخصصی و مدیریت، فوق‌العاده لا‌زم با تصویب هیئت وزیران پرداخت کند.

ماده ۶- تشکیلا‌ت سازمان پس از تدوین توسط سازمان و تأیید معاونت توسعه مدیریت و سرمایه‌انسانی رییس جمهوری قابل اجرا خواهد بود.

ماده ۷- رییس سازمان که معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلا‌عات است، توسط وزیر یادشده منصوب می‌شود و بالا‌ترین مقام اجرایی دستگاه خواهد بود.

ماده ۸- رییس سازمان مسئول حسن اجرای امور و حفظ حقوق، منافع و اموال سازمان است و برای اداره امور سازمان دارای همه گونه حقوق و اختیارات تام در حدود مقررات است و نمایندگی سازمان را در مقابل تمام مقام‌های قضایی و اشخاص حقیقی و حقوقی با حق توکیل به غیر خواهد داشت و نیز می‌تواند قسمتی از اختیارات خود را به موجب ابلا‌غ کتبی به هر یک از معاونان، مدیران یا کارکنان سازمان به تشخیص و مسؤولیت خود تفویض کند.

این اساسنامه به موجب نامه شماره ۲۷۴۸۳/۳۰/۸۷ مورخ ۱۲/۴/۱۳۸۷، شورای نگهبان به تأیید شورای یادشده، رسیده است.

این مصوبه با شماره ۶۲۹۹۹™ت ۳۸۵۷۱ هـ در تاریخ ۲۵/۴/۱۳۸۷، به وزارت ارتباطات و فناوری اطلا‌عات ابلا‌غ شده است.

 

چشم انداز سازمان فضایی ایران منطبق بر سند چشم انداز بیست ساله است که در سایت این سازمان نیز عیناً تکرار شده است.

متن نهایی سند چشم‌انداز ۲۰ ساله جمهوری اسلامی ایران

با اتکال به قدرت لایزال الهی و در پرتو ایمان و عزم ملی و کوشش برنامه ریزی شده و مدیرانه‌ی جمعی و در مسیر تحقق آرمان‌ها و اصول قانون اساسی در چشم انداز ۲۰ ساله:
ایران کشوری است توسعه یافتهبا جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه، با هویت اسلامی و انقلابی، الهام بخش در جهان اسلام و با تعامل سازنده و موثر در روابط بین الملل.
جامعه ایرانی، در افق این چشم اندازچنین ویژگی‌هایی خواهد داشت:
توسعه یافته، متناسب با مقتضیات فرهنگی، جغرافیایی و تاریخی خود، متکی بر اصول اخلاقی و ارزش‌های اسلامی، ملی و انقلابی، با تاکید بر مردم سالاری دینی، عدالت اجتماعی، آزادی‌های مشروع، حفظ کرامت و حقوق انسان‌ها و بهرمند از امنیت اجتماعی و قضایی.
برخوردار از دانش پیشرفته، توانا در تولید علم و فناوری، متکی بر سهم برترمنابع انسانی و سرمایه اجتماعی در تولید ملی.
امن، مستقل و مقتدر با سامانه دفاعی مبتنی بر بازدارندگی همه جانبه و پیوستگی مردم و حکومت.
برخوردار از سلامت، رفاه، امنیت غذایی، تامین اجتماعی، فرصت‌های برابر، توزیع مناسب درآمد، نهاد مستحکم خانواده، به دور از فقر، فساد، تبعیض و بهرمند از محیط زیست مطلوب.
فعال، مسئولیت پذیر، ایثارگر، مومن، رضایت مند، برخوردار از وجدان کاری، انضباط، روحیه‌ی تعاون و سازگاری اجتماعی، متعهد به انقلاب و نظام اسلامی و شکوفایی ایران و مفتخر به ایرانی بودن.
دست یافته به جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه‌ی آسیای جنوب غربی (شامل آسیای میانه، قفقاز، خاورمیانه و کشور‌های همسایه) با تاکید بر جنبش نرم افزاری و تولید علم، رشد پر شتاب و مستمر اقتصادی، ارتقاء نسبی سطح درآمد سرانه و رسیدن به اشتغال کامل.