مراسم معارفه حجت الاسلام و المسلمين مصطفي پورمحمدي به عنوان رييس سازمان بازرسي كل كشور صبح امروز با حضور مسوولان عالي قضايي، لشكري و كشوري و با سخنراني رييس قوه قضاييه برگزار شد.
به گزارش ايسنا، آيت‌الله هاشمي شاهرودي در اين مراسم با بيان اينكه امروز نظام جمهوري اسلامي ايران يك نظام مقتدر است كه پرتو انوار درخشان آن جهان اسلام را در بر گرفته و ملت‌هاي اسلامي را به سوي آرمان‌هاي امام راحل (ره) هدايت مي‌كند، اظهار داشت: امروز همه‌ي بخش‌هاي حاكميت نظام به ويژه دستگاه قضايي در ميان نخبگان جهان اسلام، علما، قضات ارشد و حقوقدانان جايگاه ويژه‌اي را به خود اختصاص داده است.
وي يكي از ويژگي‌هاي نظام قضايي كشورمان را توام شدن دستگاه نظارتي و دستگاه قضايي عنوان كرد و گفت: اين موضوع مورد توجه خبرگان قانون اساسي قرار گرفت و يكي از نكات برجسته‌اي بود كه معمار دستگاه قضايي به آن تاكيد كرده بودند.
وي خاطرنشان كرد: معمولا سازمان‌ها و نهادهاي نظارتي و بازرسي در حاكميت كشورهاي ديگر در اختيار قوه‌ي مجريه هستند اما در قانون اساسي ما اين موضوع به قوه‌ي قضاييه منتقل شده است.
رييس قوه‌ي قضاييه، با اشاره به اينكه اين مسئله حكمت‌هاي بسيار ارزنده‌اي دارد، تصريح كرد: اين موضوع اصالت و بيطرفي سيستم نظارتي را تامين مي‌كند. همچنين سهولت در تصميم‌گيري قضايي و به نتيجه رساندن نظارت را نيز تامين مي‌كند و تضمين بخش‌هاي تخصصي كار از ديگر نكات مورد توجه در اين مقوله است.
هاشمي شاهرودي با بيان اينكه چون سازمان بازرسي جزو قوه‌ي قضاييه است اين مسئله نبايد سبب شود كه تنها عملكرد سازمان با رويكرد قضايي صرف باشد، گفت: اين سازمان نبايد همه‌ي مسائل را با رويكرد قضايي انجام دهد بلكه در كنار رويكرد قضايي بايد رويكرد اجرايي را نيز قرار دهد و از نيروها و كارشناسان مربوط به مسائل اجرايي و اداري نيز برخوردار باشد تا بتواند نقش عظيم نظارتي خود را انجام دهد.
وي خاطرنشان كرد: اگر در اين سازمان فقط با رويكرد قضايي به مسائل نگاه شود شايد بسياري از امور در عمل و اجرا دچار آسيب يا توقف شوند كه اين مسئله به نفع دستگاه‌هاي اجرايي و اداري كشور نخواهد بود. همچنين در بازرسي از تشكيلات اداري و اجرايي بايد كساني وجود داشته باشند كه به مسائل و مشكلات و پيچ و خم‌هاي آن اشراف كامل داشته باشند و در اين رابطه بايد با مسائلي كه موجب كندي كار يا مسائلي كه سبب ضربه زدن به اقدامات مي‌شود واقف باشند.
مسائلي كه توان اجرايي را از مديران مي‌گيرد و آنها را بي‌انگيزه مي‌كند مورد توجه قرار گيرد
رييس قوه‌ي قضاييه، با تاكيد بر اينكه در اين سازمان بايد مسائلي كه توان اجرايي را از مديران مي‌گيرد و آنها را بي‌انگيزه مي‌كند مورد توجه قرار گيرد، گفت: در پي اين مدت معمولا گله‌مندي‌هايي صورت مي‌گرفت كه مواردي از آنها درست و به حق بوده است.
رويكرد سازمان بازرسي نبايد فقط قضايي و حقوقي محض باشد
وي با تاكيد بر اينكه رويكرد سازمان بازرسي نبايد فقط قضايي و حقوقي محض باشد، افزود: بازرسي مقدمه‌ي اصلاح مديريت است و در اين جهت بايد به دستگاه‌هاي اجرايي كمك شود كه عادلانه و به طور صحيح قوانين را اجرا كنند. اين هدف نبايد به يك نوع مچ‌گيري تبديل شود و اين احساس ايجاد شود كه سازمان بازرسي فقط مانند بعضي از دستگاه‌ها دنبال كنترل، كشف معايب و جرايم و تخلفات است كه اگر اين مسئله بيش از حد پررنگ شود به بازرسي آسيب مي‌زند چرا كه هدف از بازرسي اصلاح و اجراي قوانين است.
اينگونه نيست كه تطبيق با قانون 100 درصد به نفع باشد
هاشمي شاهرودي، اظهار داشت: سازمان بازرسي در عين حالي كه برخورد مي‌كند بايد داراي رويكرد اصلاح و اجراي عادلانه و دقيق قوانين باشد؛ چرا كه ممكن است بسياري از بازرسي‌ها به تخلف يا عدم اجراي قوانين منتهي شود اما بايد توجه داشت كه همه‌ي اين موارد يكسان نيستند. اينگونه نيست كه تطبيق با قانون 100 درصد به نفع باشد و شايد سبب از بين رفتن هدف بزرگ‌تر شود. به ويژه در كشور ما كه قوانين بسيار زياد وجود دارد.
بايد بين تخلفات با تخلفاتي كه در آن قصد ضربه زدن به نظام وجود دارد فرق گذاشت
رييس قوه‌ي قضاييه، ادامه داد: ممكن است مدير اجرايي كاري را انجام ندهد و هدف بزرگ‌تري را مورد توجه قرار دهد؛ بنابراين هنگامي كه رويكرد اصلاح و كمك به مديريت وجود داشته باشد بايد ميان تخلفات با تخلفاتي كه در آن قصد ضربه زدن به نظام و سوءاستفاده از بيت‌المال وجود دارد فرق گذاشت.
رييس قوه قضاييه با تاكيد بر استفاده‌ي درست از فرصت‌ها، اظهار داشت: ما فرصت‌هاي زيادي را به خاطر عدم اجراي برنامه‌ها از دست داده‌ايم و در نهايت ممكن است كه آن ظرفيت از دست برود. اگر به اين شكل كارها با كندي و حواله دادن از يك برنامه به برنامه‌ي بعدي باشد پيش نخواهيم رفت.
وي با بيان اينكه مسوول بازرسي نبايد فقط عينك تخلف يا عدم تخلف را معيار قرار دهد، افزود: در اين ميان نكات بسيار ريزي وجود دارد كه آنها بايد مورد توجه قرار گيرد؛ بنابراين بازرسي بايد در خدمت مديريت باشد و كمك كند كه قانون متناسب‌تر با اهداف نظام اسلامي اجرا شود. اين مسئله نيروها و روش‌هاي متناسب خود را مي‌طلبد.
هاشمي شاهرودي، با تاكيد بر اينكه در رويكرد نظارتي نبايد فقط به كارهاي انجام شده توجه كرد و فقط به آنها بسنده كنيم، افزود: مورد توجه قرار دادن اقدامات و كارهاي انجام نشده ضروري است؛ زيرا بسياري از عدم بهره‌وري‌ها و عدم رشدها به دليل انجام ندادن كارهاست. بنابراين بايد به كارهاي انجام نشده نيز پرداخت. به عنوان مثال توجه به قانون يا سياستي كه تصويب و ابلاغ شده اما به اجرا در نيامده است.
سازمان بازرسي كارهاي انجام نشده را آسيب‌شناسي كند
رييس قوه‌ي قضاييه، يادآور شد: در برنامه‌هاي پنجساله اقدامات و كارهاي بسيار خوبي صورت گرفته و نخبگان زحمات بسياري كشيده‌اند اما هنگامي كه مشاهده مي‌كنيم مواردي بوده كه اجرا نشده و آن را در برنامه‌ي پنجساله‌ي بعدي مي‌گنجانيم. در اين كارهاي انجام نشده سازمان بازرسي بايد دقت و بررسي و آسيب‌شناسي كرده و به برنامه‌ريزان كشور كمك كند. به طور قطع توجه سازمان بازرسي به كارهاي انجام نشده سبب افزايش انگيزه و همت براي انجام كارها مي‌شود. در ارزيابي مديريت و مديران نيز اين نكته بايد مورد توجه قرار گيرد.
فرصت‌هاي زيادي را به خاطر عدم اجراي برنامه‌ها از دست داده‌ايم
وي با تاكيد بر استفاده‌ي درست از فرصت‌ها، اظهار داشت: ما فرصت‌هاي زيادي را به خاطر عدم اجراي برنامه‌ها از دست داده‌ايم و در نهايت ممكن است كه آن ظرفيت از دست برود. اگر به اين شكل كارها با كندي و حواله دادن از يك برنامه به برنامه‌ي بعدي باشد پيش نخواهيم رفت.
سازمان‌هاي نظارتي داراي رانت و اقتدار خاصي هستند و بايد بر آنها نظارت شود
هاشمي شاهرودي، نظارت بر خود سازمان بازرسي را نيز مورد تاكيد قرار داد و گفت: سازمان بازرسي نياز به يك مديريت و نظارت خاص خود دارد؛ زيرا سازمان‌هاي نظارتي داراي يك رانت و اقتدار خاصي هستند و رانت قدرت در اين سازمان‌ها قرار گرفته است. سازمان‌هاي نظارتي بر كل مسائل دستگاه‌هاي اجرايي اشراف پيدا مي‌كنند؛ همه‌ي گزارشات، نقص‌ها و مشكلات را جمع‌آوري مي‌كنند و قطعا اين مسئله قدرت خاصي را به اين سازمان مي‌دهد.
رانت وسوسه مي‌كند
رييس قوه قضاييه، با بيان اينكه به دليل اهميت اين مسئله در سراسر دنيا دستگاه‌هاي نظارتي در راس هرم حاكميت قرار دهند، افزود: شايد به همين جهت در قانون اساسي سازمان بازرسي در راس دستگاه قضايي قرار گرفته است و اين هم به دليل اين است كه اسرار نظام در آن وجود دارد؛ بنابراين نظارت ويژه مي‌طلبد كه خداي ناكرده به دست دشمن نيافتد. از طرفي به دليل دارا بودن اسرار دستگاه‌ها و بعضا افراد خيلي راحت مي‌توان از آن سوءاستفاده كرد. اين رانت، وسوسه مي‌كند.
وي خاطرنشان كرد: خداي ناكرده هر گونه كوتاهي و تحريف در گزارشات ممكن است كه آينده‌ي يك دستگاه را دچار خطر كند؛ بنابراين سازمان بازرسي كل كشور نظارت ويژه و همه‌جانبه مي‌خواهد. همچنين شفاف كردن دادرسي، مديريت بازرسي‌ها و خود بازرسي‌ها بايد به گونه‌اي انجام شود كه ضريب اطمينانش بالا باشد. مسوولان ارشد سازمان بازرسي بايد در اين زمينه با درايت، برنامه‌ريزي و هماهنگي با ديگر بخش‌هاي نظارتي قوه و با استفاده از روش‌هاي به‌روز اين خطر را كاهش دهند.
هاشمي شاهرودي، با اشاره به سابقه درخشان سازمان بازرسي و خدمات ارزنده‌اي كه اين سازمان براي نظام انجام داده است، گفت: نيروهاي مخلص، مومن و انقلابي در اين دستگاه بوده و هست و ان‌شاءالله خواهد بود.
رييس قوه قضاييه، با تاكيد بر اينكه سازمان بازرسي كل كشور در رابطه با بحث اصل 44 كه مورد توجه مقام معظم رهبري است و مسائل اقتصادي كه مورد توجه قواي سه‌گانه قرار دارد به عنوان يك بازوي نظارتي مهم مي‌تواند خدمت كند، افزود: يكي از دستگاه‌هايي كه در اين رابطه موظف است و تا اندازه‌اي خوب كار كرده سازمان بازرسي است و واقعا اين سازمان مي‌تواند با گذاشتن كل توانش اهداف اصل 44 را به نتيجه‌ي مطلوبي برساند تا ما از اين بگذريم با توجه به تحريم‌هايي كه صورت گرفته و قصد ضربه زدن به نظام را دارند.
وي تاكيد كرد: آنچه مقابل آنها مي‌تواند بايستد احياي اصل 44 قانون اساسي است. اگر اين اصل درست احيا و اجرا شود برنامه‌هاي دشمنان از بين خواهد رفت.
هاشمي شاهرودي، با اشاره به ويژگي‌هاي شخصيتي مصطفي پورمحمدي، يادآور شد: وي از افرادي است كه جامع از خصوصيات را دارد و سال‌ها از قضات ارشد دستگاه قضايي بوده و داراي دانش قضايي است.همچنين وي مسووليت‌هايي را نيز در دستگاه اجرايي برعهده داشته است.
رييس قوه‌ي قضاييه، افزود: در دولت نهم نيز مسووليت وزارت كشور را به خوبي بر دوش كشيده و انتخابات مجلس هشتم را به خوبي مديريت كردند و اشراف كامل بر طبيعت كار اجرا و مديريت‌هاي خرد و كلان دارند.
وي اظهار اميدواري كرد كه با تشريف‌فرمايي حجت‌الاسلام و المسلمين پورمحمدي به سازمان بازرسي كل كشور تحولات اساسي در عملكرد سازمان انجام بگيرد و با همت، اخلاص و توانمندي وي اهداف بزرگ‌تر محقق شود.
آقاي پورمحمدي لطف كردند و اين مسووليت را پذيرفتند
هاشمي شاهرودي در پايان يادآور شد: هنگامي كه از ايشان براي اين مسووليت درخواست كردم زياد مايل نبودند اما بالاخره با صحبت لطف كردند و اين مسووليت را پذيرفتند.
از منطق انتقادپذيري سود برده‌ام
پورمحمدي نيز در اين مراسم با بيان اينكه به شدت نيازمند مساعدت، تذكر و انتقاد هستيم، گفت: شخصا از منطق انتقادپذيري سود برده‌ام و فكر مي‌كنم كه اگر نقدپذير باشيم مي‌توانيم رسالت خود را به خوبي انجام دهيم.
وي با بيان اينكه خداوند را شاكرم كه در راه اعتلاي كلمه‌ي حق و تحقق عدالت را به روي من گشود و در ماه رجب لطف و رحمت خويش را بر من سرازير كرد، گفت: نحوه‌ي پذيرفتن اين مسووليت به هر صورت كه بود اما من از خداوند و همچنين ايشان (رييس قوه قضاييه) سپاسگذارم كه سبب خير شدند چرا كه هميشه گفته‌ام كه بايد به توفيق خدمت ارج نهاد؛ زيرا لحظات عمر مي‌گذرد و ما نمي‌دانيم تقدير ما را به چه سمتي هدايت مي‌كند پس چه بهتر كه در خدمت باشيم.
وي با يادآوري اين نكته كه در 24 شهريور ماه سال 58 به كار قضايي دعوت شده است، گفت: به هر حال دست تقدير چنين بود تا به سمت دستگاه قضايي هدايت شوم ولي اين موضوع در تصورم هم نبود.
رييس جديد سازمان بازرسي كل كشور، تصريح كرد: در مطالعاتم در نگاه به مفاهيم ديني براي شناختن جايگاه سازمان بازرسي مشاهده كردم كه ظاهرا تحت مقوله‌ي امر به معروف و نهي از منكر قرار مي‌گيرد و مبحث بسيار غني و تاثيرگذار در اركان نظام، دولت و جامعه‌ي اسلامي است.
وي گفت: به هر حال اگر در دايره‌ي اقتدار نظام اسلامي قرار گرفتيم و صاحب مكنت شديم يكي از اركانش توسعه، اجراء و تحقق خوبي‌ها و معروف است و همواره اين دغدغه در من وجود دارد كه در پيگيري بحث بازرسي نتيجه بايد سبب استحكام و قدرت شود.
پورمحمدي يادآور شد كه نظارت دقيق سبب التيام، وحدت و انسجام اجتماعي است و از اختلافات و تشتت‌ها جلوگيري مي‌كند و اگر به اين موضوع به خوبي عمل كنيم مي‌توانيم اهداف بلند نظام اسلامي را تعقيب كنيم.
وي با اشاره به تاكيد قانون اساسي به امر نظارت، يادآور شد كه هيچ سطحي از سطوح از بالا و پايين در كشور وجود ندارد كه در سيطره‌ي نظارت قرار نگرفته باشد و هيچ حوزه‌اي در كشور وجود ندارد مگر اينكه نگاه ارزيابي و نظارت بر روي آن باشد و اين نكته‌اي است كه قانون‌نويسان مورد توجه قرار داده‌اند.
رييس جديد سازمان بازرسي كل كشور، با بيان اينكه سازمان بازرسي كل كشور نگاه و اصلاح فرآيندي دارد، گفت: اين سازمان با استفاده از ابزار مختلف و همچنين در سطوح مختلف كار نظارتي خود را انجام مي‌دهد و بر اساس قانون نظارت قبل از عمل، حين عمل و بعد از عمل را نيز داراست و از عالي‌ترين سطح تا مردم عادي مي‌توانند براي پيگيري مسائل به اين سازمان مراجعه كنند.
در امر اجرا بايد تقويت جدي صورت گيرد
پورمحمدي، با اشاره به اينكه در قوانين و آيين‌نامه‌ها كارهاي زيادي صورت گرفته و ما معمولا در تدوين چيزي كم نداريم، گفت: فكر مي‌كنم كه در امر اجرا بايد تقويت جدي صورت گيرد. البته بايد به خاطر داشت كه انتظارات و توقعات عمومي نيز بسيار بالاست و از طرفي ما با موانع زيرساختي و نهادينه شده نيز مواجه هستيم و يكسري كمبودها و كاستي‌ها نيز در اين زمينه وجود دارد.
چه بسا حيف‌هايي كه از هزاران ميل مضرتر است
بايد به كارهايي كه با حسن نيت بوده اما با تدبير نبوده نيز توجه كرد
وي با اشاره به اشكالات زيرساختي، اظهار داشت: چه بسا حيف‌هايي كه از هزاران ميل مضرتر است، يعني كسي با حسن نيت عملي را انجام داده اما تصميمي را گرفته كه مجموعه‌اي بايد تاوان آن را بپردازند. بنابراين به اين نكات نيز بايد توجه داشت. علاوه بر توجه به كارهاي انجام نشده بايد به كارهاي انجام شده كه با حسن نيت بوده اما با تدبير مناسب صورت نگرفته نيز توجه كرد.
ساختار اقتصادي ما بسيار معيوب است
رييس جديد سازمان بازرسي كل كشور، با بيان اينكه يكي از اركان عدالت به معناي عام حوزه‌ي اقتصادي آن است، گفت: ساختار اقتصادي ما بسيار معيوب است. ما با يك ساختار مشكل‌دار و مزمني روبرو هستيم كه خود به خود توليد آن شبكه‌ي رانتي است و ما داريم در اين شبكه‌ي رانتي دست و پا مي‌زنيم. بايد توجه داشت كه تلاش زيادي صورت گرفته و ان‌شاءالله دولت با طرح اقتصادي خود و همچنين با توجه به اصل 44 بتوانيم اين مشكل را حل كنيم.
استفاده از رانت به فرهنگ عمومي كشيده شده
پورمحمدي از ديگر مشكلات را اخلاق، ادبيات و تفكر ديوان‌سالاري در كشور عنوان كرد و گفت: اين مورد نيز از اشكالات مبنايي است و بايد به آن توجه كرد. همچنين ما در فرهنگ عمومي كسري داريم و بايد در اين زمينه كار بيشتري صورت گيرد. متاسفانه استفاده از رانت به فرهنگ عمومي كشيده شده و اين نكاتي است كه بايد به آن توجه شود.
وي خاطرنشان كرد: با اين سطح از توقعات در كشور و تحولاتي كه مي‌خواهيم در ابعاد مختلف داشته باشيم اگر قرار باشد يك نظارت درست انجام دهيم بايد يك تعادل منطقي ايجاد شود.
رسانه نيز مي‌تواند در خدمت نظارت باشد
رييس جديد سازمان بازرسي كل كشور، با طرح اين سوال كه آيا مي‌توان با نظارت سنتي اين وظيفه را انجام داد، گفت: همه بيان مي‌كنند كه در روش‌ها بايد اصلاح و بهبود صورت گيرد. اميدواريم فضاي جديد و نويني را در عرصه‌ي نظارت به وجود بياوريم و از ظرفيت‌هاي غير رسمي استفاده‌ي بيشتري كنيم. همچنين از نگاه و برآورد مردم و رسانه‌ها نيز به خوبي استفاده شود؛ چرا كه به اعتقاد من يكي از ابزار مشخص امر به معروف رسانه است. رسانه‌اي كه هر تريبوني را شامل مي‌شود. بنابراين رسانه نيز مي‌تواند در خدمت نظارت باشد.
خيلي ملاحظه نكنيم
ثابت كنيم كه برادري‌مان مشفقانه است
پورمحمدي، افزود: اميدواريم با دولت محترم كه بار سنگين اجرا بر دوشش است اقداماتي انجام دهيم و اگر به ضعفي پي برديم به خوبي منتقل كنيم و راهكاري را براي آن ارايه دهيم. البته در اين جهت خيلي ملاحظه نكنيم. برادري‌مان را ثابت كنيم كه مشفقانه است، اراده‌مان را نشان دهيم كه جدي است و اگر با اين نگاه پيش رويم ان‌شاءالله بتوانيم گامي برداريم.
حرف‌هاي زيادي دارم
مصطفي پورمحمدي هر گونه اظهار نظر درباره سازمان بازرسي كل كشور و پذيرش اين مسووليت را به زماني واگذار كرد كه اشراف كامل بر مجموعه اين سازمان پيدا كند.
وي در حاشيه اين مراسم در جمع خبرنگاران در مواجهه با پرسش‌هايي در رابطه با مسووليت جديدش، اظهار داشت: چون فردي تخصص گرا هستم و مدير بايد بر مجموعه خود اشراف دقيق و كامل داشته باشد، با اشراف دقيق تر با اصحاب رسانه به گفت وگو خواهم پرداخت. حرف‌هاي زيادي دارم و حتما افكار عمومي نيز توقعات و انتظاراتي خواهند داشت.
وي در پاسخ به اين سوال كه آيا تفاوتي ميان پورمحمدي وزارت كشور و پورمحمدي سازمان بازرسي كل كشور وجود دارد، گفت: اكنون نمي‌توانم در اين مورد قضاوت كنم.
